Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

1. Pytanie: Gdzie można znaleźć wzór wniosku i instrukcję użytkownika aplikacji WOD2021?

Odpowiedź: W związku z licznymi pytaniami wzór wniosku oraz instrukcja użytkownika Aplikacji WOD2021 do wniosku (robocza wersja) zostały opublikowane w materiałach przy dokumentacji naborowej. Wniosek będzie dostępny do uzupełnienia w aplikacji WOD2021 od chwili rozpoczęcia naboru, czyli od 14.10.2024 r.

2. Pytanie: Czy Jednostka Samorządu Terytorialnego może złożyć jeden wniosek obejmujący termomodernizację kilku szkół? czy wymagane jest złożenie odrębnych wniosków dla każdej ze szkół?

Odpowiedź: Wnioskodawca może złożyć jeden wniosek na kilka budynków lub na każdy budynek oddzielny wniosek. Do Wnioskodawcy należy decyzja o ilości składanych wniosków.

3. Pytanie: Czy w ramach przedsięwzięcia wymagane jest posiadanie studium wykonalności, pozwolenia na budowę/zgłoszenia robót, dokumentacji projektowej, kosztorysów?

Odpowiedź: Wyżej wymienione dokumenty nie są  wymagane na etapie składania wniosku.

Do wniosku należy dołączyć załączniki wskazane w załączniku nr 3 do Regulaminu naboru wniosków – Lista wymaganych załączników. Jedynym obowiązkowym i wymaganym dokumentem technicznym jest audyt energetyczny ex-ante wraz z tabelami podsumowywującymi w których prezentowany jest optymalny scenariusz realizacyjny wskazany przez niezależnego eksperta technicznego/audytora.

4. Pytanie: Czy Wnioskodawca może ubiegać się o wsparcie dla obiektu Centrum Kształcenia Zawodowego, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego?

Odpowiedź: Wsparciem mogą zostać objęte tylko szkoły i przedszkola wskazane w  art. 2 ust. 1) i 2) Ustawy Prawo oświatowe. Centra Kształcenia Zawodowego, Specjalne Ośrodki Szkolno-Wychowawcze nie są objęte wsparciem w ramach programu.

5. Pytanie: Czy w ramach inwestycji B1.1.3 Wymiana źródeł ciepła i poprawa efektywności energetycznej szkół KPO można dofinansować termomodernizację szkoły niepublicznej, prowadzonej w budynku należącym do gminy?

Odpowiedź: Szkoły niepubliczne nie są objęte wsparciem w ramach programu.

Informujemy, że poniżej odpowiedź na pytanie nr 6 dostała uszczegółowiona.

6. Pytanie: Budynek szkoły stanowi własność Gminy, ale szkoła prowadzona jest przez stowarzyszenie. Czy w takim przypadku istnieje możliwość ubiegania się o dofinansowanie na wymianę źródła ciepła?

Odpowiedź: Organem prowadzącym musi być Jednostka samorządu terytorialnego. Wyjątkiem jest przypadek kiedy budynek szkolny jest własnością Gminy i szkoła jest prowadzona przez stowarzyszenie i działa jak szkoła publiczna i nie pobiera opłat (działa tylko w ramach subwencji oświatowej)  to istnieje możliwość ubiegania się o dofinansowanie.

7. Pytanie: Czy w ramach naboru można realizować inwestycje w formule „zaprojektuj i wybuduj”?

Odpowiedź: Nie ma przeciwskazań aby realizować inwestycję w formule "zaprojektuj i wybuduj".

8. Pytanie: Czy istnieje możliwość wymiany samego źródła ciepła, bez kompleksowej termomodernizacji budynku i czy nabór dotyczy tylko budynku szkoły/przedszkola czy również obejmuje budynki działające przy szkole np. sale gimnastyczne – wymiana źródła ciepła na szkolnej sali gimnastycznej?

Odpowiedź: Tak, istnieje możliwość wymiany samego źródła ciepła. Natomiast zwracamy uwagę, że zakres modernizacji energetycznej budynku musi wynikać z posiadanego audytu energetycznego, wykazującego minimalną łączną redukcję zapotrzebowania na energię pierwotną budynków na poziomie 30% w stosunku do stanu istniejącego oraz redukcję zapotrzebowania na energię końcową na poziomie co najmniej 25% w stosunku do stanu istniejącego.

Wsparciem możne zostać objęta sala gimnastyczna, niemniej należy mieć na uwadze funkcję i sposób użytkowania budynku (czy służy ona wprost realizacji zadań szkoły) oraz analizie będą podlegały zapisy dotyczące prowadzenia ewentualnej działalności gospodarczej – pod kątem wykluczenia występowania ewentualnej pomocy publicznej – która nie jest przewidziana w naborze.

9. Pytanie: Co się stanie w przypadku kiedy w audycie energetycznym zostaną ujęte działania termomodernizacyjne nie obejmujące wymiany źródła ciepła. Oczywiście założenie wykazujące minimalną łączną redukcję zapotrzebowania na energię pierwotną budynków na poziomie 30% w stosunku do stanu istniejącego oraz redukcję zapotrzebowania na energię końcową na poziomie co najmniej 25% w stosunku do stanu istniejącego zostanie spełnione. Brak wymiany źródła ciepła i pozostanie przy istniejącym będzie spójne z założeniami przyjętej uchwały antysmogowej?

Odpowiedź: Wymiana źródła ciepła jest obowiązkowym elementem projektu, tylko w przypadku gdy budynek jest ogrzewany źródłem ciepła, które nie spełnia wymagań lokalnej uchwały antysmogowej. Jeśli z wariantu optymalnego audytu energetycznego nie wynika konieczność wymiany źródła ciepła, to można ten element w projekcie pominąć.

10. Pytanie: Czy jest możliwość złożenia wniosku na wymianę źródła ogrzewania w szkole na gazowe?

Odpowiedź: Możliwa jest realizacja projektu polegająca na wymianie źródła ciepła, przy wykazaniu minimalnej łącznej redukcji zapotrzebowania na energię pierwotną budynków na poziomie 30% w stosunku do stanu istniejącego oraz redukcji zapotrzebowania na energię końcową na poziomie co najmniej 25% w stosunku do stanu istniejącego.

Hierarchia źródeł ciepła wskazana jest m.in. w Ramowym Katalogu Kosztów/ Wydatków Kwalifikowanych:

" Wymiana indywidualnego źródła ciepła opartego na spalaniu paliw kopalnych możliwa będzie w oparciu o hierarchię źródeł ciepła:

1. Ciepło systemowe,

2. Odnawialne Źródła Energii (tj. pompy ciepła).

Dopiero uzasadnienie dla braku możliwości technicznych lub ekonomicznych może być podstawą wyboru źródła ciepła o niższej hierarchii."

Biorąc pod uwagę łączne zapisy w Ramowym Katalogu Kosztów Kwalifikowanych (RKKK) pkt 7. Modernizacja źródła ciepła, w tym źródła zewnętrznego oraz energetyczne wykorzystanie OZE oraz Kryterium Szczegółowe nr 3 Programu Wymiana indywidualnego źródła ciepła zgodna z określoną hierarchią (jeśli dotyczy danej inwestycji) w przypadku zmiany/modernizacji źródła ciepła należy rozumieć:

- w przypadku gdy modernizowane (bez wymiany źródła ciepła) jest istniejące źródło ciepła kopalne - gazowe – każde działanie zmniejszające zużycie gazu poprzez zwiększenie efektywności energetycznej źródła i zwiększenie sprawności systemu grzewczego (w tym również zastosowanie hybrydowych układów współpracujących np.: gazowej pomy ciepła) należy uznać za możliwe do kwalifikacji – o ile rozwiązanie te zostanie wskazane przez niezależnego eksperta technicznego jako optymalne w oparciu o zastaną sytuację.

- w przypadku gdy jest wymiana nieefektywnego źródła ciepła, a nowym źródłem ciepła jest źródło na paliwo kopalne gazowe (w tym wykonanie przyłącza gazowego i przyłączenie budynku do sieci gazowej) – koszt instalacji takiego źródła jest niekwalifikowany – ale nie jest to przesłanką do wykluczenia projektu z finansowania pozostałych usprawnień (w tym OZE, z wyłączeniem finansowania montażu źródła na paliwa kopalne).

Dodatkowo informujemy, że w przypadku gdy budynek/budynki jest ogrzewany źródłem ciepła w standardzie przed, które nie spełnia wymagań lokalnej uchwały antysmogowej, wymiana źródła ciepła jest obowiązkowym elementem projektu.

11. Pytanie: Czy kocioł na pellet traktują Państwo jako OZE? Nie ma możliwości technicznej przyłączenia budynku do miejskiej sieci ciepłowniczej ani gazowej.

Odpowiedź: Kocioł na pellet traktowany jest jako OZE. Biomasa powinna spełniać warunki: biomasa pochodzenia leśnego i rolniczego, tj. różne formy drewna niepełnowartościowego, które nie spełnia wymagań jakościowych wymienionych w normach określających wymagania i badania dla drewna wielkowymiarowego liściastego, drewna wielkowymiarowego iglastego oraz drewna średniowymiarowego dla grup oznaczonych jako S1, S2, S3 oraz nie będąca materiałem drzewnym, powstałym w wyniku celowego rozdrobnienia tego drewna, różne formy słomy, traw i roślin energetycznych, niepełnowartościowe ziarna zbóż. Kocioł na paliwo stałe powinien posiadać certyfikat zgodności z PN-EN 303-5, wydany przez właściwą akredytowaną jednostkę certyfikującą, nie starszy niż 5 lat i spełniać wymagania klasy 5 tej normy.

12. Pytanie: Czy możliwe jest w świetle zapisów Regulaminu zainstalowanie (sfinansowanie i uwzględnienie w bilansie audytu) jakiegokolwiek wspierającego źródła OZE (PV, pompy ciepła), jeżeli budynek podłączony jest do miejskiej sieci ciepłowniczej?

Odpowiedź: Zgodnie z dokumentami naboru zastosowanie OZE nie jest obowiązkowe. To niezależny ekspert techniczny/audytor ma za zadanie wybrać wariant optymalny usprawnień na podstawie analizy konkretnego przypadku, lokalizacji budynku, dostępności infrastruktury na bazie wizji lokalnej, oraz po zapoznaniu się z dostępną dokumentacją techniczną.

13. Pytanie: Gmina planuje dokonać wymiany źródeł ciepła wraz z konieczną termomodernizacją w czterech placówkach oświatowych z terenu gminy. Proszę o informację czy każdy budynek musi wykazać efektywność min 30 % w zakresie energii pierwotnej w stosunku do stanu istniejącego czy efektywność mierzona jest w stosunku do czterech budynków razem?

Odpowiedź: Redukcja energii pierwotnej jest wyliczana osobno dla każdego budynku, natomiast warunek minimalnej redukcji energii pierwotnej o 30% dotyczy całego przedsięwzięcia (czyli w tym przypadku 4 budynków razem). To samo dotyczy warunku minimalnej redukcji energii końcowej o minimum 25%.

14. Pytanie: Co oznacza jednostkowy koszt kwalifikowany do powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza?

Odpowiedź: Zgodnie z zapisami programu dofinansowanie wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych, z zastrzeżeniem, że jednostkowy koszt kwalifikowany wyrażony jako iloraz kosztów kwalifikowanych do powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza nie może przekraczać wartości 1 400 zł za 1 m2 powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza.

Jednostkowy koszt kwalifikowany to maksymalna kwota kosztów kwalifikowanych jak przypada na 1m2 powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza.

Oznacza to że: 1400zł/m2 * (powierzchnia o regulowanej temperaturze powietrza)m2 = ...... zł maksymalne koszty kwalifikowane przedsięwzięcia (bez VAT).

15. Pytanie: Czy wydatkami niekwalifikowalnymi w projekcie oprócz podatku VAT są wydatki na termomodernizację przekraczające wskazany limit tj. 1400zl/m2?

Odpowiedź: Tak, wydatkami niekwalifikowanymi są: VAT, wydatki wykraczające poza limit 1400 zł za 1 m2 powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza oraz inne wydatki nie mieszące się w katalogu kosztów kwalifikowanych.

16.  Pytanie: Czy audyt energetyczny jest kosztem kwalifikowanym?

Odpowiedź: Koszt przeprowadzenia audytu energetycznego budynku jest/może być wydatkiem/kosztem kwalifikowalnym.

17. Pytanie: Czy na etapie składania wniosku jest potrzebna deklaracja dot. obszarów NATURA 2000 czy wystarczy oświadczenie o wysłaniu prośby o wystawienie deklaracji?

Odpowiedź: Zgodnie z Listą wymaganych załączników punkt 11.1 wymagane jest przedłożenie Oświadczenia dotyczącego obszarów NATURA 2000 - wg wzoru.

18. Pytanie: Czy podczas składania wniosku Gmina musi posiadać deklarację właściwego organu odpowiedzialnego za gospodarkę wodną?

Odpowiedź: W załącznikach (zgodnie z Listą wymaganych załączników zał. nr 9) w zakresie gospodarki wodnej jest informacja - prosimy o zapoznanie się z informacjami zawartymi na stronie internetowej Potwierdzenie zgodności z celami środowiskowymi - Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie - Portal Gov.pl (www.gov.pl). Oświadczenie o braku konieczności wystąpienia o deklarację właściwego organu odpowiedzialnego za gospodarkę wodną Wnioskodawca przygotowuje we własnym zakresie.

19. Pytanie: Czy w ramach projektu dla którego w opinii Wnioskodawcy nie jest wymagana Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dokumentem potwierdzającym ten fakt dla projektu objętego wsparciem jest oświadczenia / opinia organu odpowiedzialnego za wydanie ww. decyzji o braku konieczności wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla projektu?

Odpowiedź: Opcjonalność załącznika 11.3 Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla projektu lub postanowienie o braku konieczności wydania ww. decyzji oznacza brak konieczności załączania dokumentu, gdy nie jest on wymagany przepisami prawa. Opinia właściwego organu o braku konieczności wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w wypadku jej uzyskania może zostać dołączona do wniosku, jednakże nie jest to obligatoryjne. W przypadku braku konieczności wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie ma obowiązku przedkładania żadnego dokumentu. W takim przypadku we wniosku o dofinansowanie należy jedynie uzasadnić brak konieczności uzyskania ww. decyzji.

20. Pytanie: Czy na etapie składania wniosku są potrzebne są ekspertyza ornitologiczna /chiropterologiczna?

Odpowiedź: Ekspertyza będzie wymagana. Na etapie składania wniosku wystarczy oświadczenie, że przed pracami zostanie ona przeprowadzona przez osoby posiadające właściwe przygotowanie i uprawnienia.

21. Pytanie: Czy dokumentacja ornitologiczna utworzona w 2023 r będzie uważana za aktualną? Jest zrobiona przed okresem lęgowym i jest nadal aktualna?

Odpowiedź: Co do zasady tak, ale należy mieć na uwadze, że taka ekspertyza ornitologiczna aby miała sens powinna być wykonana przed realizacją głównych prac budowlanych. Zgodnie z programem priorytetowym punkt 6 - Okres kwalifikowalności kosztów od 01.02.2020 r. do 30.06.2026 r., w którym poniesione koszty mogą być uznane za kwalifikowane.

22. Pytanie: Czy do wniosku powinny być załączone dwie uchwały Rady Gminy jedna w zakresie wyrażenia zgody na złożenie wniosku o dofinansowanie oraz druga uchwała wprowadzająca zadanie inwestycyjne do budżetu gminy?

Odpowiedź: Na etapie składania wniosku należy przedłożyć Uchwałę Rady Gminy, zgodnie z Listą wymaganych załączników punkt 3, w której powinna widnieć nazwa przedsięwzięcia. Ponadto, należy również przedłożyć Oświadczenie o wykonalności finansowej (zał. nr 6).

Jeśli Gmina dysponuje już uchwałą budżetową/WPF z wykazem przedsięwzięć inwestycyjnych przyjętych do realizacji, to wystarczającym będzie przedłożenie tego dokumentu, ze wskazaniem pozycji, w której uwzględniono przedsięwzięcie objęte wnioskiem o dofinansowanie.

23. Pytanie: Czy istnieje możliwość łączenia źródeł finansowania tj. inwestycje dofinansowane z programów krajowych lub środków UE?

Odpowiedź: Zwracamy uwagę, że na etapie składania wniosku Wnioskodawca załącza Oświadczenie dotyczące zakazu podwójnego finansowania, w którym oświadcza, że nie otrzymał finansowania na te same koszty przedsięwzięcia w ramach planu rozwojowego lub innych unijnych programów, instrumentów, funduszy w ramach budżetu Unii Europejskiej na realizację zakresu prac zakładanego w ramach realizacji przedsięwzięcia oraz nie ubiega się i nie będzie ubiegał się - do czasu zakończenia oceny wniosku - o dofinansowanie dla zakresu objętego projektem w ramach innych instrumentów finansowych UE.

Dofinansowanie w formie dotacji wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych, z zastrzeżeniem, że jednostkowy koszt kwalifikowany wyrażony jako iloraz kosztów kwalifikowanych do powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza nie może przekraczać wartości 1 400 zł za 1 m2 powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza.

Dopuszcza się aby koszty niekwalifikowane były finansowane z innego źródła.

24. Pytanie: Czy mapa przedstawiająca lokalizację zadania (obszar projektu) i najważniejsze jego elementy, w tym usytuowanie obiektów infrastruktury terenowej/zagospodarowanie terenu w skali umożliwiającej czytelność wraz z opisem/legendą może być wydrukiem z geoportalu z oznaczeniem uzbrojenia terenu i bazą obiektów (jest to wymagany załącznik do wniosku)? Zalecana przez Państwa skala mapy to 1:25 000 lub 1:10 000, czy można przygotować mapę w innej skali?

Odpowiedź: Mapa powinna pomóc zlokalizować konkretny budynek w przestrzeni - zarówno jeśli chodzi o lokalizację jak i ostatecznie wskazanie konkretnego budynku na mapie. Zalecane skale są zalecane - istotą jest możliwość identyfikacji konkretnego budynku, lub części budynku. Dopuszczamy stosowanie wydruków z ogólnodostępnych serwisów mapowych.

25. Pytanie: Czy budynek musi być dostępny dla osób niepełnosprawnych, jeśli tak to czy budowa windy lub platformy jest kosztem kwalifikowalnym?

Odpowiedź: Ogólnodostępne miejsca w zmodernizowanym budynku użyteczności publicznej powinny być dostępne dla osób niepełnosprawnych zgodnie z wymogami ustawy Prawo budowlane. W projektach należy uwzględnić uniwersalne projektowanie oraz jeśli to niemożliwe, racjonalne usprawnienia mające na celu poprawę dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. NFOŚiGW nie narzuca z góry jakiegokolwiek zakresu rzeczowego wskazywanych usprawnień w ramach naboru. W ramach naboru możliwa jest kwalifikacja wydatków związanych z zapewnieniem osobom niepełnosprawnym dostępu do budynku, zgodnie z Ramowym Katalogiem Kosztów Kwalifikowanych.

26. Pytanie: Czy w ramach działań edukacyjnych można sfinansować utworzenie ścieżki edukacyjnej oraz czy w ramach tych działań trzeba zaplanować każde zawarte w katalogu kosztów kwalifikowalnych, czy wystarczające będzie np. przeprowadzenie szkoleń na uczniów i nauczycieli szkoły?

Odpowiedź: Tak, utworzenie ścieżki edukacyjnej może być kosztem kwalifikowanym, o ile zakres będzie nawiązywał do poprawy jakości powietrza i przeciwdziałania trendom zmian klimatycznych i wykorzystaniu OZE.

Ramowy Katalog Kosztów Kwalifikowanych wskazuje możliwe działania do zakwalifikowania, możliwa jest realizacja działań adekwatnych do rodzaju realizowanego przedsięwzięcia. 

27. Pytanie: Czy zmodernizowane obiekty powinny mieć doprowadzone wszystkie przegrody zewnętrzne do zgodności z rozporządzeniem: "Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - Dz.U. z dnia 9 czerwca 2022 r., poz.1225) oraz w normach tam przywołanych."?

Odpowiedz: Zakres w optymalnym scenariuszu realizacyjnym wskazuje niezależny ekspert techniczny w audycie energetycznym ex-ante. W przypadku wskazania realizacji konkretnych prac do realizacji w optymalnym scenariuszu realizacyjnym (np. wymiana okien, drzwi, docieplenie ścian zew.) - prace te muszą być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego – zatem zgodnie z WT2021. To niezależny ekspert techniczny w dokumencie - audyt energetyczny ex-ante - przeprowadza szczegółową analizę dotyczącą opłacalności realizacji poszczególnych elementów pod kątem ekonomicznych, energetycznych i technicznych przesłanek.