Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

Umowa o dofinansowanie ze środków NFOŚiGW została właśnie podpisana z jednym z dwóch polskich współbeneficjentów - Fundacją Kupuj Odpowiedzialnie. Projekt będzie realizowany we współpracy z partnerami z 8 europejskich krajów - Austrii, Czech, Finlandii, Francji, Grecji, Niemiec, Portugalii oraz Szwecji. 

W kampanii będą uczestniczyć Ecocity Non Profit Organization z Grecji, Zero - Associacao Sistema Terrestre Sustentavel z Portugalii, Reseau Environnement Sante z Francji, Global 2000 Umweltschutzorganisation z Austrii, Turun Ammattikorkeakoulu Oy z Finlandii, Sveriges Konsumenter ze Szwecji, Yesil Cember Gesellschaft fuer oekologisch interkulturelle Bildung i Beratung, Forschung und Vernetzung gemeinnuetzige z Niemiec oraz Arnika - Program toxické látky a odpady z Czech oraz DetoxED Sp. z o.o. z Polski. Beneficjentem koordynującym będzie niemieckie Baltic Environmental Forum Deutschland.

Chemikalia są wszechobecne w produktach codziennego użytku. Niektóre z nich mogą szkodzić zdrowiu człowieka, ponieważ posiadają właściwości endokrynnie czynne, rakotwórcze, mutagenne bądź szkodliwe dla rozrodczości. Niektóre z nich kumulują się w organizmach żywych i są toksyczne dla środowiska. Przyjęte przez Komisję Europejską Strategia zrównoważonego rozwoju w zakresie chemikaliów oraz Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby wymagają podjęcia działań na rzecz zapewnienia środowiska wolnego od toksyn i skutecznej ochrony konsumentów. Najskuteczniejszym sposobem na ograniczenie emisji zanieczyszczeń jest edukowanie i motywowanie konsumentów do działań u podstaw - kluczowe znaczenie mają ich zmiany zachowań. Umożliwi im to w konsekwencji poprawę warunków zdrowotnych we własnym otoczeniu.

W przedsięwzięciu realizowanym przez Fundację Kupuj Odpowiedzialnie zostanie zastosowane skuteczne narzędzie zmiany zachowań - opracowane i wykorzystane w ramach wcześniejszego programu Przegląd gospodarstwa domowego, opierające się na inwentarzu produktów i przedmiotów używanych przez biorących udział w projekcie pod kątem ich wpływu na środowisko i zdrowie. Uczestnicy mieli za zadanie sporządzić listę używanych produktów, zgromadzić je razem, podjąć decyzje, co chcą zmienić, a następnie śledzić efekty tych zmian. Narzędzie wypróbowano i przygotowano do rozpowszechnienia w całej Europie. Projekt będzie również promować aplikację Scan4Chem, opracowaną w innym projekcie dofinansowanym z LIFE, a mającą wspomagać podejmowanie decyzji i uświadamiać producentom, że konsumenci są zainteresowani produktami wolnymi od toksyn.

Dzięki przeszkolonym wolontariuszom, zwanym Eko-Ambasadorami projekt dotrze do znacznie większej liczby gospodarstw domowych niż byłoby to możliwe wyłącznie dla uczestniczących w nim organizacji. Stosując gotowy program edukacyjny, 2300 Eko-Ambasadorów powiększy liczbę objętych nim gospodarstw domowych do 43 tysięcy w ciągu 2 lat trwania kampanii.

Projekt istotnie zwiększy świadomość użytkowników w kwestiach substancji niebezpiecznych w produktach codziennego użytku, ponieważ dotrze do milionów ludzi za pośrednictwem prowadzonych kampanii oraz sieci współpracy. Znacząco zmieni wzorce konsumpcji, a na dłuższą metę doprowadzi do konkretnych redukcji emisji i używania części problematycznych substancji.

Każdy z polskich partnerów projektu, tj. Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie oraz spółka DetoxED, będzie miała określony zakres zadań do wykonania, przy czym część z nich będzie realizowana wspólnie. Zadania Fundacji to przede wszystkim realizacja kampanii informacyjnych nt. projektu oraz zorganizowanie szkoleń polskiej grupy Eko-Ambasadorów, podczas gdy rolą DetoxED będzie zapewnienie wsparcia merytorycznego podczas prowadzonych kampanii i szkoleń, a także opracowanie cyklu artykułów popularnonaukowych. W ramach projektu przeszkolonych zostanie 100 Eko-Ambasadorów w Polsce. Każdy z nich przeprowadzi przeglądy w ok. 5 gospodarstwach domowych, przekazując wiedzę średnio 2 osobom w gospodarstwie.

Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie opublikuje także materiały edukacyjne m.in. 6 poradników konsumenckich na tematy związane z obecnością szkodliwych substancji chemicznych w naszym otoczeniu i przedmiotach codziennego użytku, np.: Trujący plastik - czyli jak unikać toksyn na co dzień?, Żywność bez szkodliwej chemii - czyli jak jeść by się nie truć?, Czysto i naturalnie - czyli postaw na zdrowe i ekologiczne środki czystości!, Piękno z natury - czyli kosmetyki bez szkodliwej chemii, Ubrania na detoksie - czyli jak nie wkładać na siebie trucizn, Zabawki, które nie trują - czyli jakich zabawek unikać?.

Poradniki będą udostępnione na stronie internetowej oraz jako infografiki w mediach społecznościowych. Zostaną opracowane przez Fundację na podstawie materiałów przygotowanych przez partnerów projektu międzynarodowego w ich wcześniejszych inicjatywach.

Przedsięwzięcie będzie realizowane w Polsce do końca marca 2026 r. Całkowity jego koszt wyniesie ok. 785 tys. zł, z czego dotacja z programu LIFE to ok. 452 tys. zł, a dofinansowanie z NFOŚiGW ok. 275 tys. zł. Umowa o dofinansowanie została podpisana przez przedstawicieli NFOŚiGW oraz Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie w maju br.