Miasta wolne od rtęci - inicjatywa Politechniki Łódzkiej i Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie wsparta przez LIFE i NFOŚiGW ponad 2 mln zł
09.02.2023
Międzynarodowa inicjatywa dla stworzenia środowisk miejskich wolnych od niebezpiecznej rtęci - LIFE MERCURY FREE, realizowana w Łodzi i Krakowie - zostanie wsparta dotacjami z programu LIFE oraz NFOŚiGW. Kompleks uświadamiających aktywności edukacyjnych, pomagających społecznościom miejskim zadbać o środowisko naturalne i zdrowie mieszkańców prowadzony będzie w Polsce do końca października 2025 r.
Przedsięwzięcie LIFE MERCURY-FREE poświęcone będzie problemowi skażenia środowiska rtęcią̨, groźnego pierwiastka dla zdrowia ludzi i zwierząt. Jak stwierdzono w raporcie Europejskiej Agencji Środowiska „Rtęć́ w środowisku Europy - priorytet dla działań́ na poziomie europejskim i globalnym”, poziom rtęci w atmosferze przekroczył nawet o 500 % poziomy naturalne. W oceanach zanotowano jej stężenie o przeszło 200 % wyższe od naturalnego. Może to powodować poważne obciążenia dla środowiska naturalnego, w tym także dla zdrowia ludzi. Ze względu na swoją toksyczność, rtęć jest ograniczana lub wycofywana z produktów dostępnych na terenie Europy, ale nadal w znacznych ilościach jest w nich odnotowywana. Zbyt duże jej stężenie znajduje się w powietrzu, glebie, wodzie oraz także w ekosystemach fauny i flory lądowej oraz wodnej. Zanieczyszczenie środowiska rtęcią może następować przez emisje przemysłowe i komunikacyjne, nieodpowiedzialne gospodarowanie odpadami, a także rolnictwo bez elementu prośrodowiskowego lub też przez wprowadzanie na powszechny rynek produktów z udziałem tego pierwiastka.
Akcja LIFE MERCURY FREE będzie uświadamiać jak bardzo skażenie środowiska naturalnego rtęcią̨ może pochodzić z używanych na co dzień produktów zawierających rtęć́, na co ma wpływ niewłaściwie ich traktowanie i używanie przez konsumentów.
Projekt prowadzony w Polsce - w Łodzi i w Krakowie zostanie wsparty z programu LIFE ponad ok. 1,3 mln zł dotacji, z kolei dotacja z NFOŚiGW wyniesie 760 tys. zł. Beneficjentem koordynującym jest Politechnika Łódzka, która otrzyma ok. 541 tys. zł, a współbeneficjentem - Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie z dotacją blisko 223 tys. zł.
Głównym celem inicjatywy ma być zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska rtęcią̨ zawartą w produktach gospodarstwa domowego, co osiągnięte zostanie poprzez szeroko zakrojoną edukację merytoryczną przy zapewnieniu wsparcia informacyjnego.
Przeprowadzona zostanie szeroka kampania informacyjno-edukacyjna na rzecz zmiany zachowań́, co pomoże w stworzeniu Społeczności Miejskich Wolnych od Rtęci w miastach uczestniczących w projekcie. Zastosowana zostanie przy tym metodologia Dialogu Wielu Interesariuszy w celu wspólnego poszukiwania rozwiązania problemu. Działania będą prowadzone w czterech miastach o podobnej charakterystyce: obok Łodzi i Krakowa w Polsce, również we Lwowie i Iwano-Frankowsku na Ukrainie. Trzy kolejne miasta - Larissa w Grecji, Evora w Portugali oraz Camerino we Włoszech wdrożą wypracowane i najlepsze rozwiązania - będą̨ ośrodkami kontrolnymi i pierwszymi replikatorami wyników projektu.
Przewidywanymi, wymiernymi efektami projektu będą: opracowanie i osadzenie LIFE e-Hub - platformy elektronicznej łączącej internetową stronę projektu z platformą edukacyjną, kompendium metodyczne dotyczące właściwej gospodarki odpadami zawierającymi rtęć w formie „podręcznika dla laika” i organizacja Akademii Życia Wolnego od Rtęci oraz przeprowadzenie cyklu szkoleń w ramach - Szkoły letniej dla młodzieży i pracowników organizacji pozarządowych i instytucji edukacyjnych.
Ważne zaplanowane elementy inicjatywy to: organizacja międzynarodowej e-konferencji: „Miasto wolne od rtęci - niebezpieczeństwo w naszych domach”, opracowanie Mapy Drogowej Miasta Wolnego od Rtęci oraz zorganizowanie Międzynarodowych Maratonów Miast Wolnych od Rtęci.
Cały projekt prowadzony w Polsce będzie kosztować ok. 2,2 mln zł.
Uroczyste przekazanie środków na realizację inicjatywy odbyło się na terenie Politechniki Łódzkiej 9 lutego br. Umowę o dofinansowanie podpisali wiceprezes zarządu NFOŚiGW Artur Michalski oraz dziekan Wydziału Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki Politechniki Łódzkiej dr hab. inż. Jacek Kucharski.