Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), utworzony w czasie ustrojowej transformacji w 1989 r., jest główną instytucją publiczną (państwową osobą prawną) współfinansującą realizację przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska w Polsce, w szczególności największe i najważniejsze inwestycje proekologiczne, przedsięwzięcia ponadregionalne, projekty o kluczowym znaczeniu dla klimatu i środowiska naturalnego, służące m.in. wypełnieniu przez Polskę zobowiązań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej.

Do priorytetów środowiskowych NFOŚiGW należą: poprawa jakości powietrza, transformacja energetyczna, ochrona bioróżnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów, gospodarka o obiegu zamkniętym, w tym gospodarowanie odpadami i gospodarka wodno-ściekowa. NFOŚiGW wspiera inwestycje przyczyniające się do osiągnięcia gospodarki neutralnej klimatycznie, polegające na ograniczeniu wykorzystania surowców kopalnych, zwiększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii, poprawie efektywności energetycznej i wdrażaniu gospodarki obiegu zamkniętego.  W obszarze tym znajdą się również przedsięwzięcia rozwijające transport niskoemisyjny i zeroemisyjny, w tym elektromobilność.

Swoją ekologiczną misję NFOŚiGW realizuje systemowo w ramach wspólnej strategii z 16 wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej (które są odrębnymi osobami prawnymi) oraz Bankiem Ochrony Środowiska, co zapewnia synergię działania oraz kompleksową, dostosowaną do potrzeb i skuteczną dystrybucję środków finansowych przeznaczonych na ekorozwój Polski.

Przez ponad 35 lat swojej działalności NFOŚiGW dofinansował inwestycje z zakresu szeroko pojętej ochrony środowiska i gospodarki wodnej kwotą ponad 150 mld zł, których całkowita wartość przekracza 300 mld zł.

Wypełniając swoje ustawowe zadania, NFOŚiGW dysponuje środkami krajowymi, na które składają się  wpływy z opłat i kar środowiskowych, dotacje z budżetu państwa i wpływy operacyjne. Wydatkowanie tych środków odbywa się poprzez programy priorytetowe, w trybie naborów ciągłych wniosków lub poprzez konkursy. NFOŚiGW dostosowuje swoją ofertę wsparcia do poszczególnych typów przedsięwzięć i beneficjentów, oferując zarówno finansowanie w formie bezzwrotnej (dotacje, dopłaty do kredytów), jak i zwrotnej (m.in. pożyczki, wsparcie kapitałowe), kładąc przy tym nacisk na rozwój nowych instrumentów finansowych. Udzielając pomocy w formie zwrotnej, NFOŚiGW uzyskuje dodatkowe przychody odsetkowe, które przeznacza na finansowanie swojej działalności i ochrony środowiska.

NFOŚiGW zarządza także środkami zagranicznymi, zwłaszcza unijnymi w ramach wszystkich dotychczasowych perspektyw finansowych UE. Obecnie wdraża m.in programy: Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS) 2021-2027, Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) 2021-2027, Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO), a także środki z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POiIŚ) 2007-2013 i 2014-2020. NFOŚiGW jest Krajowym Operatorem Funduszu Modernizacyjnego (FM) i wdraża również  środki Programu LIFE. Jako Krajowy Operator Systemu Zielonych Inwestycji (GIS) zarządza środkami pozyskanymi przez Polskę ze sprzedaży na międzynarodowym rynku nadwyżek praw do emisji gazów cieplarnianych w ramach protokołu z Kioto.

W perspektywie 2030+ NFOŚiGW będzie odpowiedzialny za wdrażanie i dystrybucję ponad 200 mld zł finansowania na działania związane z transformacją energetyczną i ochroną środowiska.

Narodowy Fundusz wspiera projekty o ogromnej skali zróżnicowania – od domowych odnawialnych mikroźródeł energii po kompleksowe projekty infrastrukturalne, służące setkom tysięcy mieszkańców. Wśród beneficjentów znajdują się jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, przedsiębiorstwa, instytucje i urzędy, państwowe jednostki budżetowe, placówki edukacyjne i naukowo-badawcze, parki narodowe, jednostki organizacyjne ochrony zdrowia, organizacje pozarządowe, wspólnoty mieszkaniowe  i osoby fizyczne. NFOŚiGW sukcesywnie rozszerza swoją działalność na obszar pozafinansowy, prowadząc działania służące budowaniu i rozwijaniu kompetencji, związane z przygotowaniem rynku na odbiór różnych form dofinansowania m.in. w ramach ogólnopolskiego projektu doradztwa energetycznego.

Poprzez finansowanie proekologicznych inwestycji NFOŚiGW wpływa pozytywnie nie tylko na stan środowiska naturalnego, ale zarazem na zdrowie oraz jakość życia Polek i Polaków.