Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

III edycja Funduszy norweskich i Funduszy EOG 2014-2021

Fundusze norweskie to potoczna nazwa bezzwrotnej pomocy finansowej dla Polski w postaci dwóch instrumentów pod nazwą: Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) oraz Norweski Mechanizm Finansowy (NMF). Środki na finansowanie pochodzą z trzech krajów EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu), będących zarazem członkami EOG, tj. Norwegii, Islandii i Liechtensteinu – czyli Państw Darczyńców. Negocjacje dotyczące uruchomienia III edycji Funduszy norweskich i EOG w Polsce zakończyły się w październiku 2017 r. Dnia 20 grudnia 2017 r. zawarto Międzyrządową umowę (Memorandum of Understanding), pozwalającą na przygotowanie trzeciej już edycji ww. funduszy na lata 2014-2021. Wsparcie przyznano 15 państwom Europy Środkowej i Południowej oraz krajom bałtyckim na kwotę ponad 2,8 mld euro. Polska z alokacją 809,3 mln euro, podobnie jak w poprzednich latach, pozostaje największym beneficjentem tych środków.

Zgodnie z ww. Memorandum zarządzaniem i dystrybucją środków dla obszaru środowiska i energii odpowiadają wspólnie Ministerstwo Środowiska i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej będąc Operatorem Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu (dalej Program). NFOŚiGW nie tylko aktywnie uczestniczy w przygotowaniu i wdrożeniu Programu,  ale odpowiada za nabór i ocenę wniosków oraz cały proces zawierania umów z Beneficjentami i wypłaty dofinansowania. Koordynacją środków NMF/MF EOG na poziomie kraju zapewnia Krajowy Punkt Kontaktowy (Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju). Ze strony Darczyńców zaangażowane jest Biuro Mechanizmów Finansowych w Brukseli oraz Ambasada Norwegii w Polsce.

Od czerwca 2019 roku nadzór nad Funduszami norweskimi wewnątrz NFOŚiGW został powierzony Departamentowi Energii, komórce która od wielu lat odpowiada m.in. za wdrażanie środków UE i krajowych w zakresie gospodarki niskoemisyjnej oraz szeroko pojętego wspierania obszaru energii (w tym OZE i efektywności energetycznej). Na początku lipca 2019 r. Darczyńcy zaakceptowali Koncepcję wdrażania Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, co pozwoliło na uruchomienie procedury zawierania Umowy i Porozumień na wdrażanie Programu i ogłaszania konkursów. Dodatkowo Departament Energii przygotowuje dla projektów z obszaru poprawy efektywności energetycznej oraz OZE finansowanych ze środków NMF/MF EOG również program na współfinansowanie inwestycji zasilany ze środków NFOŚiGW. Oferowane w ramach tego instrumentu wsparcie nie tylko pozwoli beneficjentom na pełne zbilansowanie źródeł finansowania inwestycji, ale przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności oferowanego dofinansowania i zapewni optymalne wykorzystanie środków dostępnych z Funduszy norweskich. Planowany budżet programu na współfinansowanie projektów NMF/MF EOG to 500 mln zł.

Nabory wniosków odbywają się w 2020 roku. Dzięki temu uruchomione wsparcie częściowo będzie mogło wypełnić lukę w dostępnym na rynku finansowaniu wynikającą z wyczerpania się środków w ramach środków POIiŚ 2014-2020 a przygotowywaną nowa perspektywą   finansową UE na lata 2021-2027.