Przekazanie zasobów państwowych
2. Przekazanie zasobów państwowych
Finansowanie przedsięwzięć z zasobów państwowych często kojarzone jest z udzielaniem wsparcia finansowego jedynie przez organy administracji publicznej i ściśle z ich środków. Tymczasem z przekazaniem zasobów państwowych będziemy mieć do czynienia każdorazowo, gdy działanie danego podmiotu udzielającego pomocy można przypisać państwu, tj. także jeżeli organy administracyjne mogą wywierać decydujący wpływ na działalność podmiotu nie należącego do sektora administracji publicznej.
Z uwagi na status prawny, prowadzoną działalność oraz charakter środków, którymi dysponuje NFOŚiGW wsparcie udzielane przez NFOŚiGW z samego założenia przekazywane jest z zasobów państwowych.
Blisko związana z tym tematem jest też kwestia tzw. „pomocy pośredniej”. Załóżmy, że fundacja EKOLOGIA występuje do NFOŚiGW o dotację na przeprowadzenie szkolenia dot. ochrony środowiska dla przedsiębiorców, a następnie dzięki otrzymanemu wsparciu oferuje swoje szkolenia w preferencyjnej cenie (bądź nawet bezpłatnie) – wówczas będzie najprawdopodobniej udzielała pomocy publicznej tymże przedsiębiorcom. Fundacja EKOLOGIA nie jest co prawda organem administracji publicznej, jednakże z dniem podpisania umowy o dofinansowanie staje się właścicielem przekazanych środków, realizuje przedsięwzięcie samodzielnie i we własnym imieniu.
Ponieważ środki są pochodzenia publicznego, a NFOŚiGW udzielił wsparcia w celu przeznaczenia ich na określony cel ekologiczny, to w opisanym powyżej przypadku Fundacja EKOLOGIA może stać się podmiotem udzielającym pomocy.
3. Korzyść ekonomiczna
Korzyścią będzie każde przyznanie przedsiębiorcy przywilejów zwalniających go z obciążeń, które normalnie są finansowane z jego własnych środków lub przekazanie wsparcia, którego nie otrzymałby w warunkach rynkowych.
W przypadku większości form wsparcia oferowanych przez NFOŚiGW występuje korzyść ekonomiczna (dotacje, preferencyjnie oprocentowane pożyczki, dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych, dokonywanie częściowych spłat kapitału kredytów bankowych, dopłaty do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji), której przedsiębiorca nie uzyskałby na warunkach rynkowych.
4. Selektywność
Środki uprzywilejowujące tylko określony sektor gospodarki lub niektórych przedsiębiorców są selektywne. Jeżeli organ dysponuje prawem do decydowania o przekazywaniu środków, wówczas należy stwierdzić, iż wspiera w sposób selektywny.
W przypadku projektów dofinansowywanych przez NFOŚiGW zawsze będziemy mieli do czynienia z selektywnością.
5. Wpływ na konkurencję i wymianę handlową
Odwracając problem, stwierdzić można, iż udowodnienie, że dany środek nie ma wpływu na wymianę handlową w UE jest dość trudne. Konieczne byłoby bowiem wykazanie, że przedsiębiorca nie posiada na rynku konkurentów lub jego działalność wpływa wyłącznie na rynek lokalny.
Warto jednak zaznaczyć, że wpływ na konkurencję, o którym mowa w kontekście pomocy publicznej, powinien być co najmniej uprawdopodobniony.
Bez znaczenia natomiast pozostaje fakt, iż przedsiębiorca nie eksportuje swoich towarów/usług, ponieważ na tym samym rynku (lokalnym/krajowym) mogą one konkurować z analogicznymi produktami pochodzącymi z innych państw.
Dla spełnienia tej przesłanki, wystarczy zatem, aby na rynku mogły konkurować ze sobą co najmniej dwa produkty, pochodzące z różnych państw członkowskich.
Wybrane przykładowe orzeczenia:
- Wyrok z dnia 21 marca 1991 r. w sprawie C-305/89, Włochy przeciwko Komisji, pkt 3, 11-26.
W pewnych, bardzo ograniczonych przypadkach można uznać, że konkurencja na rynku nie występuje ze względu na fakt, iż Wnioskodawca działa w warunkach monopolu, na przykład naturalnego, który ma miejsce, gdy ze względu na specyfikę usługi lub towaru funkcjonowanie na rynku więcej niż jednego przedsiębiorcy staje się nieopłacalne.
Należy zauważyć, że KE coraz częściej odchodzi od oceny stanów faktycznych jako monopoli. Przykładem mogą być decyzje w sprawie sieci dystrybucji ciepła i energii elektrycznej (dotyczy PO IiŚ) – do niedawna uznawanych za eksploatowane w warunkach monopolu naturalnego.
- decyzja w sprawie N 54/2009 – Polska, Modernizacja sieci dystrybucji ciepła
- decyzja w sprawie N 56/2009 – Polska, Pomoc na modernizację i wymianę sieci dystrybucji energii elektrycznej w Polsce
W ochronie środowiska uznaje się, iż monopol naturalny występuje nadal w sektorze wodno-ściekowym, gdyż w miejscach gdzie istnieje sieć wodociągowa budowa konkurencyjnej sieci wodociągowej nie miałaby uzasadnienia ekonomicznego. Nie ma również konkurencji międzysektorowej, gdyż na przykład - nie ma substytutu wody.
Komisja Europejska przy okazji Zawiadomienia w sprawie uproszczonej procedury rozpatrywania niektórych rodzajów pomocy państwa (Dz. Urz. UE C 136 z dnia 16.06.2009 r., str. 7) wskazała (w przepisie 6, str. 7), że środki wspierające rozwój lokalnej infrastruktury nie muszą wiązać się z występowaniem pomocy publicznej. Zdaniem Komisji uznanie, że dany środek nie ma wpływu na wymianę handlową w UE, wymaga przede wszystkim wykazania przez Państwo Członkowskie, że:
1) wsparcie nie prowadzi do przyciągania inwestycji do danego regionu,
2) towary wytwarzane/usługi świadczone przez beneficjenta mają charakter lokalny lub ich atrakcyjność jest ograniczona do określonego obszaru geograficznego (z zastrzeżeniem nie wychodzenia poza granice jednego państwa),
3) wpływ na konsumentów z sąsiednich państw członkowskich jest jedynie marginalny oraz
4) udział rynkowy beneficjenta jest minimalny bez względu na zastosowaną definicję rynku właściwego oraz że beneficjent nie należy do większej grupy przedsiębiorstw.
Wybrane przykładowe decyzje KE:
- N 258/2000 (Niemcy, Basen wypoczynkowy w Dorsten);
- N 377/2007 (Królestwo Niderlandów, Wsparcie dla Bataviawerf – Rekonstrukcja statku z XVII wieku), pkt 17-18.
- N 497/2006 (Czechy, Pŕerov Municipal Hall),
- N 54/2006 (Czechy, Pŕerov logistics College).
Więcej w temacie pojęcia pomocy publicznej w Zawiadomieniu Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.
Materiały
Wyrok z dnia 21 marca 1991 r. w sprawie C-305/89, Włochy przeciwko Komisji, pkt 3, 11-26c-30589_-_tekst.rtf 0.05MB decyzja w sprawie N 54/2009 – Polska, Modernizacja sieci dystrybucji ciepła
poiis_92_n_542009_sieci_cieplne_decyzja_ke.pdf 0.22MB decyzja w sprawie N 56/2009 – Polska, Pomoc na modernizację i wymianę sieci dystrybucji energii elektrycznej w Polsce
poiis_92_n_562009_sieci_elektryczne_decyzja_ke.pdf 0.22MB N 258/2000 (Niemcy, Basen wypoczynkowy w Dorsten)
decyzji_ke_park_wodny_dorsten.pdf 0.20MB N 377/2007 (Królestwo Niderlandów, Wsparcie dla Bataviawerf – Rekonstrukcja statku z XVII wieku), pkt 17-18
n-377-2007-wlwl-en-28112007.pdf 0.03MB N 497/2006 (Czechy, Pŕerov Municipal Hall)
prerov_municipal_hall.pdf 0.11MB N 54/2006 (Czechy, Pŕerov logistics College)
prerov_logistics_college.pdf 0.16MB Zawiadomieniu Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE
CELEX_52016XC0719(05)_PL_TXT.pdf 0.75MB