Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

System Zielonych Inwestycji GIS

AAU - ang. Assigned Amount Units, pl. jednostka przyznanej emisji; umowna jednostka przyznanych praw do emisji gazów cieplarnianych. 1 AAU = 1 tona ekwiwalentu CO2.
Polska nadwyżka praw do emisji, przyznana w ramach Protokołu z Kioto (system ONZ) wynosiła w 2007 roku ok. 500 mln ton ekw. CO2 (500 mln AAU).
 

GIS – ang. Green Investment Scheme, System Zielonych Inwestycji.
System wsparcia finansowego inwestycji z zakresu ochrony klimatu i redukcji emisji CO2 za pomocą środków uzyskanych przez Polskę w międzynarodowych transakcjach sprzedaży nadwyżek jednostek AAU emisji CO2, przyznanych w systemie ONZ w ramach Protokołu z Kioto. W skład Systemu Zielonych Inwestycji wchodzi minister środowiska (nadzór, międzynarodowy obrót jednostkami AAU), ->Rada Konsultacyjna (ciało doradcze), ->Krajowy Operator (NFOŚiGW, prowadzenie Rachunku klimatycznego, zazielenianie przychodów) oraz ->Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (raportowanie, prowadzenie ->Krajowego Rejestru jednostek Kioto).
 

KASHUE – Krajowy Administrator Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji. Instytucja powołana ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji.
Na zlecenie Ministra Środowiska, KASHUE prowadzi rejestr i inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych w Polsce w ramach wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji. Zarządza też przydzielaniem jednostek emisji poszczególnym podmiotom.
Zakres działań KASHUE w części pokrywa się z ->KOBiZE, który prowadzi działalność na potrzeby międzynarodowego systemu handlu emisjami w ramach Protokołu z Kioto. Podobnie też jak ->KOBiZE, rolę KASHUE pełni Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie (www.kashue.plLink otwiera się w nowej karcie).
 

KOBiZE – Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami – podmiot powołany Ustawą z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji. KOBiZE podlega Ministrowi Środowiska i jest odpowiedzialny za prowadzenie corocznej inwentaryzacji, bilansowanie i prognozowanie emisji zanieczyszczeń oraz opracowywanie ew. planów redukcji emisji i raportów m.in. do konwencji UNFCCC, zgodnie z wymogami Protokołu z Kioto.
Zakres działań KOBiZE obejmuje zakres działań ->KASHUE, który prowadzi działalność wyłącznie na potrzeby wspólnotowego systemu handlu emisjami. Podobnie też jak ->KASHUE, rolę KOBiZE pełni Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie.
 

Krajowy Operator Systemu Zielonych Inwestycji (KOSZI) – podmiot zarządzający Krajowym Systemem Zielonych Inwestycji GIS. Rolę Krajowego Operatora powierzono Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Spośród licznych zadań KOSZI należy wymienić przede wszystkim opracowanie programów priorytetowych (obecnie 5) oraz wybór programów, organizowanie naborów i późniejsza ocena wniosków o dofinansowanie ze środków zgromadzonych na Rachunku Klimatycznym, nadzorowanie realizacji dofinansowanych projektów oraz weryfikacja uzyskanych efektów ekologicznych.

Krajowy rejestr emisji CO₂ – inaczej: Krajowy Rejestr jednostek Kioto (nie tylko AAU), funkcjonuje zgodnie z Rozporządzeniem Komisji Europejskiej w sprawie standaryzowanego i zabezpieczonego systemu rejestrów (Rozporządzenie rejestrowe). Krajowy Rejestr zawiera techniczne podstawy wykorzystywania mechanizmów zdefiniowanych w Protokole z Kioto oraz modeluje rozliczenie jednostek AAU. Krajowy rejestr w Polsce zlokalizowany jest w KASHUE-KOBiZE.
https://rejestr.kashue.plLink otwiera się w nowej karcie
 

Protokół z Kioto – jest załącznikiem do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC). Stwarza on możliwość międzynarodowego handlu jednostkami przyznanej emisji gazów cieplarnianych (tzw. AAUs).
Polska podpisała Protokół z Kioto w 1998 roku a ratyfikowała go pod koniec roku 2002. Zobowiązała się ona do zredukowania w okresie 2008-2012 emisji gazów cieplarnianych o 6% w stosunku do roku 1988 jako roku bazowego. Ponieważ osiągnięta redukcja emisji w roku 2007 (29%) w stosunku do roku bazowego (1988) znacznie przekroczyła polskie zobowiązania, Polska dysponuje nadwyżką praw do niewykorzystanej emisji.
 

Rachunek klimatyczny - wyodrębniony rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, na który przekazywane są bezpośrednio wpływy pochodzące ze sprzedaży jednostek przyznanej emisji.
 

Rada Konsultacyjna - organ doradczy ministra środowiska w zakresie funkcjonowania Krajowego systemu zielonych inwestycji GIS. Opiniuje w szczególności programy, projekty oraz regulaminy naboru wniosków o udzielenie wsparcia w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji GIS.
W skład Rady Konsultacyjnej, oprócz przedstawiciela ministra środowiska, wchodzą także przedstawiciele innych resortów oraz Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (patrz: KOBiZE)
 

System Zielonych Inwestycji – patrz: GIS
 

Zazielenianie przychodów – podstawowa zasada funkcjonowania GIS polegająca na tym, że przychody uzyskane z transakcji sprzedaży jednostek AUU mogą być przeznaczane wyłącznie na inwestycje w dalszą redukcję gazów cieplarnianych lub na działania adaptacyjne do zmian klimatu.
 

Wspólnotowy system handlu uprawnieniami do emisji CO₂ (a system Protokółu z Kioto) – (ang. European Union Emission Trading Scheme, EU ETS) instrument wspierający Wspólnotę Europejską w osiągnięciu redukcji emisji narzuconej Protokołem z Kioto na Wspólnotę. Limity emisji obliczane są w oparciu o dane z poszczególnych gałęzi przemysłu (energetyki, górnictwa, hutnictwa, przemysłu chemicznego itd.) nie obejmuje zaś emisji np. z sektorów, dla których obliczenie emisji jest oparte na szacunkach (np. mieszkalnictwa, rolnictwa). Przyznawanie limitów dla poszczególnych podmiotów objętych tym systemem jest dokonywane przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia. Obrót prawami do emisji prowadzony jest pomiędzy przedsiębiorstwami. Instytucją prowadzącą krajowy rejestr wspólnotowych uprawnień do emisji jest ->KASHUE.
System Protokołu z Kioto, nakłada limity emisji Państwom – stronom protokołu. To Państwa mają obowiązek wywiązać się z tych limitów , ale mają też możliwość handlować niewykorzystanymi jednostkami emisji (->AAU). Limity emisji dla poszczególnych państw zostały ustalone na podstawie danych o emisjach ze wszystkich sektorów gospodarki. W przypadku systemu Protokołu z Kioto, za punkt odniesienia, stanowiący podstawę od obliczeń obowiązku redukcyjnego, Polska wynegocjowała rok bazowy 1988. Instytucją prowadzącą krajowy rejestr uprawnień do emisji w tym systemie jest ->KOBiZE.