Państwowa Inspekcja
Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Ustanowienie roku 2020 Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin zostało zaproponowane w 2015 roku przez Finlandię. Propozycja ta otrzymała zdecydowane poparcie Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin (IPPC), Organizacji ds. Żywności i Rolnictwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (FAO) oraz 73. Zgromadzenia Ogólnego ONZ.

Proklamowanie przez Organizację Narodów Zjednoczonych roku 2020 Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin (MRZR) sprawiło, że był to czas wyjątkowy, szczególnie dla ludzi i organizacji związanych z uprawą i ochroną roślin, a także wszystkich osób wrażliwych na problemy ochrony środowiska naturalnego i przyszłości naszej planety.

To całoroczne święto, obchodzone pod hasłem „Chroniąc rośliny, chronisz życie”, pozwoliło przypomnieć ludziom na całym świecie, że rośliny mają ogromne znaczenie dla gospodarki, rolnictwa i środowiska, są niezbędne do życia ludzi i zwierząt. Można śmiało stwierdzić, że powietrze, którym oddychamy i ponad 80 procent pokarmu, który spożywamy, zawdzięczamy roślinom.

Obchody Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin 2020 w Polsce zostały uroczyście zainaugurowane przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa podczas konferencji pt. „Zdrowie roślin dobie zmian klimatu” 7 stycznia 2020 roku w Rezydencji Belweder, podczas której Prezydent RP Andrzej Duda oficjalnie ogłosił początek obchodów Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin w Polsce.

Stworzona została też specjalna strona internetowa, gdzie publikowano informacje o interesujących wydarzeniach Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin w Polsce (RokRoslin.pl).

Wraz z początkiem 2020 roku, w ramach obchodów Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin, na całym świecie rozpoczęto organizację wielu wydarzeń. Ich celem było zwrócenie uwagi społeczeństw i decydentów na ogromne zagrożenie, jakie dla światowego bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego oraz rozwoju gospodarczego stwarzają szkodniki i choroby roślin.

Zgodnie z postanowieniami Rezolucji ONZ i wytycznymi FAO, w Polsce działania promujące Międzynarodowy Rok przygotowała i koordynowała Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Do współpracy i przyłączenia się do organizowanych w całym kraju okolicznościowych wydarzeń, Inspekcja zaprosiła nie tylko jednostki administracji państwowej i samorządowej, jednostki podległe resortowi rolnictwa, ale także jednostki naukowe, uczelnie, szkoły średnie o profilu rolniczym, szkoły podstawowe oraz rolników, pszczelarzy i firmy działające w obszarze szeroko pojętej ochrony zdrowia roślin.

Obchody Międzynarodowego Roku w Polsce zostały uroczyście zainaugurowane przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę już 7 stycznia 2020 roku, podczas uroczystej konferencji pt. „Zdrowie roślin w dobie zmian klimatu”. Głównym celem Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa - współorganizatora konferencji było podkreślenie znaczenia roślin, jako kluczowych sprzymierzeńców ludzi w walce z niekorzystnymi zmianami klimatu, deficytem wody i erozją gruntów. Ważnym akcentem konferencji była zapowiedź ogólnopolskiej „Akcji SadziMY las”, organizowanej przez Lasy Państwowe i Kancelarię Prezydenta RP, przy współudziale Inspekcji, jako wyraz wsparcia świata roślin na rzecz lepszego klimatu.

Szczególnym wydarzeniem Konferencji była prezentacja maskotki zwanej Szkodniczkiem lub Paskudą (ang. Beastie the Bug) i przekazanie jej przez Francoise Petter - Zastępcę Dyrektora Europejsko-Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin (EPPO) Andrzejowi Chodkowskiemu - Głównemu Inspektorowi Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Szkodniczek był symbolem organizmu szkodliwego dla roślin, który rozprzestrzenia się po świecie, atakując rośliny. Maskotka, zaopatrzona w lokalizator GPS, rozpoczęła swoją wędrówkę po Polsce od Warszawy, a następnie była przekazywana do kolejnych instytucji, urzędów, firm związanych ze zdrowiem roślin.

Do najważniejszych wydarzeń MRZR trzeba też zaliczyć 60. Sesję Naukową Instytutu Ochrony Roślin – PIB pt. „Zmiany klimatu, nowe zagrożenia i wyzwania związane z ochroną roślin”, która odbyła się w Poznaniu, w lutym 2020 roku Objęty programem Sesji, panel „Współdziałanie nauki i praktyki w Międzynarodowym Roku Zdrowia Roślin 2020”, został przeprowadzony z aktywnym udziałem pracowników Inspekcji oraz jednostek badawczo-rozwojowych. Wiele uwagi poświęcono nowym zagrożeniom dla zdrowia roślin w sytuacji zmieniających się warunków klimatycznych, bowiem monitorowanie zmian i zapobiegania zagrożeniom wymaga ścisłej współpracy służb zdrowia roślin i nauki.
W trakcie 60. Sesji Naukowej IOR - PIB uroczyście wprowadzono do obrotu okolicznościową kartkę pocztową „Międzynarodowy Rok Zdrowia Roślin 2020 w Polsce”, której wydanie przez Pocztę Polską we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi było doskonałym sposobem upamiętnienia obchodów.

Na początku 2020 roku odbyło się też kilka innych wydarzeń ogólnopolskich takich, jak konferencja „Chroniąc rośliny - chronisz życie” zorganizowana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dwie konferencje pn. „Międzynarodowy Rok Zdrowia Roślin 2020” przygotowane przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych oraz szereg znaczących spotkań regionalnych, np. „Podlaski Festiwal Zdrowia Roślin”, których tematem wiodącym było zdrowie roślin i obchody MRZR. Głównym przesłaniem tych wydarzeń było znaczenie roślin oraz ich zdrowia dla ludzi i środowiska. Prezentowano różne aspekty zagadnień uświadamiając uczestnikom, że każdy człowiek może dobrze przysłużyć się zachowaniu zdrowia przez rośliny - prawidłowo stosując środki ochrony roślin, z troską o życie pszczół i innych pożytecznych organizmów, dbając o zachowanie bioróżnorodności na naszych polach czy w ogrodach, nie sadząc inwazyjnych gatunków roślin i nie przywożąc do kraju obcych gatunków roślin.

Dzięki bardzo aktualnej i urozmaiconej tematyce prezentowanej podczas różnych wydarzeń, obchody Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin odbiły się szerokim echem w mediach.

Program światowych wydarzeń Międzynarodowego Roku przewidywał, że kulminacyjnym wydarzeniem będzie Pierwsza Międzynarodowa Konferencja Zdrowia Roślin, planowana latem 2020 roku Ze względu na epidemię COVID-19 i związane z nią obostrzenia, obchody przedłużono do połowy 2021 roku.

Pomimo rosnącego znaczenia organizmów szkodliwych dla roślin, wciąż brakuje środków na rozwiązanie tego problemu. Dlatego w celu kontynuacji tej problematyki, 12 maja ustanowiono Międzynarodowym Dniem Zdrowia Roślin. To coroczne święto zdrowia roślin będzie doskonałym utrwalenie idei Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin i kontynuacją uzyskanych efektów.