Państwowa Inspekcja
Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Nadzór nad uprawami GMO obejmował kontrolę materiału siewnego znajdującego się w obrocie oraz lustracje plantacji nasiennych i produkcyjnych: kukurydzy, rzepaku jarego i ozimego oraz soi.
Sprawdzane są dokumenty pochodzenia roślin oraz pobiera się próby materiału siewnego znajdującego się w obrocie (nasiona) oraz próby materiału roślinnego (liście) z plantacji nasiennych i produkcyjnych. Kontrola ma na celu zagwarantować brak zanieczyszczeń GMO w materiale siewnym oraz materiale roślinnym. Badanie prób jest wykonywane w Laboratorium Badania GMO Centralnego Laboratorium GIORiN w Toruniu.

W 2023 r. Inspekcja przeprowadziła łącznie 2 618 kontroli upraw pod kątem obecności GMO.

Materiał siewny (obrót)
Skontrolowano 471 partii materiału siewnego znajdującego się w obrocie, w tym:       

kukurydzy	- 299 prób,
rzepaku ozimego i jarego	- 143 prób,
soi	- 29 prób,

Plantacje nasienne
Przeprowadzono 658 kontroli plantacji nasiennych o łącznej powierzchni 5 627,75 ha, w tym:

kukurydzy	- 461 pl. (4 155,67 ha),
rzepaku ozimego i jarego	- 23 pl. (340, 47 ha),
soi	- 174 pl. (1 131,61 ha).

Plantacje produkcyjne
Sprawdzono 1 489 plantacji produkcyjnych o łącznej powierzchni 7 266,38 ha, w tym:

kukurydzy	- 1 020 pl. (4 169,73 ha),
rzepaku ozimego i jarego	- 439 pl. (2 951,14 ha),
soi	- 30 pl. (145,51 ha)

Na wykresach 1-3 przedstawiano liczbę kontroli upraw przeprowadzonych w poszczególnych województwach dla ustalonych gatunków roślin uprawnych.

Badania materiału siewnego oraz roślin zielonych wskazanych gatunków, obejmujące obecność modyfikacji genetycznych, przeprowadza Laboratorium Badania GMO (LBGMO). Badaniom poddawane są próbki pobrane przez inspektorów PIORiN oraz dostarczane przez zleceniodawców indywidualnych. Do analiz używa się zaawansowanych metod biologii molekularnej PCR i real-time PCR, przy użyciu najnowszego sprzętu laboratoryjnego.

W 2023 roku kontynuowano wykonywanie badań laboratoryjnych materiału roślinnego w kierunku obecności modyfikacji genetycznych, zaplanowanych i przeprowadzanych zgodnie z „Programem kontroli upraw na rok 2023”. Analizom w Laboratorium Badania GMO podlegały próbki materiału siewnego lub fragmenty liści pobierane z roślin w okresie wegetacji.

Badaniom poddano 2 625 próbek materiału roślinnego należącego do wspomnianych trzech gatunków roślin. Wykonano 21 315 analiz laboratoryjnych, co stanowiło 55 387 analiz jednostkowych.

Podsumowując, LBGMO w Toruniu w ubiegłym roku przebadało 471 próbek materiału siewnego, w tym 143 próbki rzepaku, 29 próbek soi i 299 próbek nasion kukurydzy oraz 2 147 próbek liści (462 próbki rzepaku, 204 próbki soi i 1 481 próbek kukurydzy).

Wykresy 4-5 obrazują procentowy udział poszczególnych gatunków w badaniach.

Dodatkowo, w ramach utrzymania wysokiej jakości badań, zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025, Laboratorium Badania GMO przeprowadziło walidację kolejnych metod badawczych, jak również potwierdziło ważność wyników badań wykonując 6 114 analiz i 18 616 analiz jednostkowych. Laboratorium potwierdziło po raz kolejny swoje kompetencje, biorąc udział w międzynarodowych badaniach biegłości FAPAS uzyskując pozytywne wyniki.

Obecnie trwa okres wzmożonych kontroli upraw roślin pod kątem obecności GMO. Nadzorem objętych jest niemal 100% plantacji nasiennych kukurydzy, rzepaku i soi. Kontynuowane są kontrole materiału siewnego w obrocie oraz na plantacjach produkcyjnych. 
Inspekcja na przestrzeni ostatnich sześciu lat przeprowadziła ogółem ponad 15 tysięcy kontroli upraw pod kątem obecności roślin genetycznie zmodyfikowanych, a wyniki badań potwierdzają, że w Polsce nie prowadzi się upraw GMO.