Podsumowanie wyników granicznych kontroli fitosanitarnych, przeprowadzonych przez PIORIN w 2023 roku
W roku 2023 liczba przeprowadzonych przez inspektorów oddziałów granicznych Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) granicznych kontroli fitosanitarnych utrzymała się na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego; skontrolowano prawie 50 tysięcy przesyłek towarów, regulowanych unijnymi przepisami fitosanitarnymi.
Głównymi kierunkami importu były: Chiny, Indie, Ukraina, USA, Białoruś, Federacja Rosyjska.
Udział importu z pozostałych krajów stanowił 14 % i było to kilkadziesiąt państw z różnych rejonów świata, w tym m.in. Japonia, Indonezja, Mołdawia, Kazachstan.
W ogólnej liczbie zrealizowanych kontroli, 695 dotyczyło przesyłek w tranzycie fitosanitarnym (tj. przewożonych przez terytorium Unii do państwa trzeciego), a w 25 przypadkach były to przesyłki w procedurze dalszego transportu (kontrola dokumentacji była realizowana w punkcie kontroli granicznej, a pozostałe części kontroli (tzw. kontrola identyfikacyjna i bezpośrednia) we wskazanym przez importera, zatwierdzonym miejscu już na terytorium UE).
Towary, kontrolowane w polskich punktach wwozu do UE, to głównie drewno oraz drewniany materiał opakowaniowy, które stanowiły ok. 90 % przesyłek wwiezionych przez polskie przejścia graniczne. Ponadto importowano także świeże warzywa i owoce, stanowiące ok. 7 % przesyłek poddanych granicznej kontroli fitosanitarnej.
W wyniku granicznej kontroli fitosanitarnej, 428 przesyłek zostało uznanych za niespełniających wymagań fitosanitarnych Unii i w konsekwencji zakazano ich wprowadzenia na terytorium UE.
Obecność agrofagów, które zgodnie z unijnymi przepisami fitosanitarnymi, nie mogą występować w towarach przeznaczonych do wprowadzenia do Unii Europejskiej, stwierdzono w przypadku 20 przesyłek. Były to m.in.: żywe nicienie oraz żywe chrząszcze Sinoxylon sp. w opakowaniach drewnianych, pochodzących z Białorusi, Chin, Indii i Kazachstanu, a także wirus brunatnej wyboistości owoców pomidora (Tomato brown rugose fruit virus) w nasionach pomidora pochodzących z Indii.
Pozostałe przyczyny zakwestionowania przesyłek to m.in.: brak lub sfałszowane świadectwa fitosanitarne; nie dopełnienie przez importera wymogu rejestracji w systemie TRACES NT (system ten służy do zgłaszania importowanych przesyłek do granicznej kontroli fitosanitarnej), zawartość w przesyłce towarów zakazanych w imporcie do Unii (np. ziemia, rośliny do sadzenia winorośli i in.), niezgodność opakowań drewnianych ze standardem ISPM 15 (jest to międzynarodowa norma, która określa zasady wykonywania zabiegów i znakowania opakowań drewnianych i drewna mocującego, powszechnie wykorzystywanych w transporcie/obrocie międzynarodowym wszelkim towarami).
