Wyniki badań biegłości potwierdzeniem kompetencji laboratorium
W listopadzie 2024 roku Laboratorium Badania GMO (LBGMO), działające w ramach Centralnego Laboratorium GIORiN, otrzymało wyniki międzynarodowych badań biegłości realizowanych w programie FAPAS (Food Analysis Performance Assessment Scheme), w których uczestniczyło na przełomie września i października br. Dla LBGMO było to już osiemnaste tego rodzaju zadanie zorganizowane przez akredytowanego organizatora badań biegłości. W tym wypadku była to renomowana angielska organizacja FERA, która specjalizuje się w organizowaniu badań biegłości dla laboratoriów badawczych i posiada przeszło 4.800 zarejestrowanych uczestników z blisko 122 krajów.
Podobnie, jak w latach poprzednich, do badania otrzymano próbkę materiału roślinnego w postaci mączki, uzyskanej ze zmielonych nasion rzepaku. Zadaniem laboratorium było wykrycie i zidentyfikowanie modyfikacji genetycznych rzepaku obecnych w próbce. Zgodnie z zaleceniami organizatora badań do wykrycia modyfikacji genetycznych w próbce zastosowano analizy laboratoryjne z wykorzystaniem opartych na biologii molekularnej technik PCR i Real-time PCR. Analizy wykonane tymi technikami umożliwiały detekcję elementów regulatorowych, takich jak promotor 35S, terminator nos, promotor FMV, i genów - genu pat i Cry1Ab/Ac.
Po przeprowadzeniu analiz screeningowych wykonano analizy identyfikacyjne na obecność rzepaku GT/RT73 i MON88302.
W badaniu biegłości uczestniczyły 23 laboratoria z różnych krajów europejskich. Niektóre z nich, oprócz analizy jakościowej na obecność GMO, miały możliwości oznaczenia zawartości wykrytej modyfikacji, w tym przypadku rzepaku GT73/RT73.
Po ukończeniu badań uzyskane wyniki przekazano organizatorowi poprzez umieszczenie ich na stronie internetowej FAPAS, co było równoznaczne z nadaniem LBGMO niepowtarzalnego numeru identyfikacyjnego. Organizator, po otrzymaniu wyników od wszystkich uczestników badania, dokonał ich analizy statystycznej i sporządził raport. Dla uczestników badania przygotowano też certyfikat uczestnictwa. Raport pozwolił na sprawdzenie i porównanie wyników, uzyskanych zgodnie z przyjętymi założeniami i określenie czy badania zostały przeprowadzone prawidłowo, co stanowi dowód na potwierdzenie kompetencji analityków i świadczy o prawidłowości funkcjonowania laboratorium oraz zgodności wyników badań. W prezentowanej poniżej tabeli przedstawiono zestawienie wyników w odniesieniu do poszczególnych badanych cech:
| Lp. | Badana cecha | Liczba uczestników | Liczba uczestników, którzy uzyskali wyniki prawidłowe | Liczba uczestników, którzy uzyskali wyniki nieprawidłowe | % uczestników, którzy uzyskali wyniki prawidłowe | Wyniki uzyskane w LBGMO |
| 1 | Promotor 35S | 17 | 13 | 4 | 76 | zadowalający |
| 2 | Terminator nos | 18 | 17 | 1 | 94 | zadowalający |
| 3 | Promotor FMV | 18 | 18 | 0 | 100 | zadowalający |
| 4 | Cry1Ab/Ac | 14 | 14 | 0 | 100 | zadowalający |
| 5 | Pat | 16 | 16 | 0 | 100 | zadowalający |
| 6 | MON88302 | 15 | 15 | 0 | 100 | zadowalający |
| 7 | GT73/RT73 | 18 | 18 | 0 | 100 | zadowalający |
To właśnie poprzez aktywne i zakończone sukcesem uczestnictwo w badaniach biegłości, Laboratorium Badania GMO gwarantuje dostarczanie klientom ważnych, rzetelnych i użytecznych wyników badań, dbając jednocześnie o utrzymanie zaufania klientów i realizację ich potrzeb. Badania takie pozwalają również na spełnianie przez laboratorium założeń zapisanych w Polityce i celach Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa – stanowią gwarancję utrzymywania wysokiego poziomu świadczonych usług.
Dzięki uczestnictwu w badaniach biegłości LBGMO CL w Toruniu po raz kolejny uzyskało dowód potwierdzający kompetencje personelu, a tym samym kompetencje laboratorium do wykonywania badań w obszarze regulowanym prawnie, jakim jest urzędowa kontrola upraw na obecność GMO – zadanie realizowane przez PIORIN nieprzerwanie od 2018 roku. Ponadto, PIORiN jest jedyną służbą, która kontroluje przestrzeganie zakazu uprawy GMO w Polsce przeprowadzając corocznie ponad 3.000 kontroli oraz badania laboratoryjne około 3.000 próbek nasion i roślin w okresie wegetacji. W 2024 roku przebadano pod kątem obecności organizmów zmodyfikowanych genetycznie 2.557 próbek materiału roślinnego wykonując 22.896 analiz technikami PCR i Real-time PCR.
