Prokuratura Regionalna w Poznaniu

Prokuratura nie tylko wykonuje zadania w zakresie ścigania przestępstw, ale także stoi na straży praworządności, co w praktyce sprowadza się do ochrony porządku prawnego i czuwania nad przestrzeganiem prawa przez pozostałe organy państwowe, inne państwowe jednostki organizacyjne, a także przez organizacje spółdzielcze i społeczne oraz przez indywidualnych obywateli (art. 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016r. Prawo o prokuraturze Dz. U. 2021.66 t.j. z 12.01.2021r.).

Strzeżenie prawa i kontrola legalności działania innych podmiotów, są realizowane głównie za pośrednictwem podejmowanych przez prokuratora czynności pozakarnych, obejmujących m.in. sprawy z zakresu:

-prawa cywilnego, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, prawa rodzinnego i opiekuńczego,

-prawa administracyjnego,

            W sprawach cywilnych prokurator może żądać wszczęcia postępowania sądowego lub zgłosić swój udział do każdego prowadzonego już postępowania, jeżeli wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego (art. 60 §1 k.p.c.). Uczestnicząc w postępowaniu prokurator, jako strażnik praworządności nie jest związany z żadną ze stron, a jego pozycja jest niezależna.

            W sprawach z zakresu prawa administracyjnego, prokurator może zwrócić się do właściwego organu administracji publicznej o wszczęcie postępowania w każdej sprawie, w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem oraz zgłosić udział w każdym stadium postępowania administracyjnego, aby zapewnić jego praworządny przebieg. Prokuratorowi przysługują prawa strony, jednak również w tym postępowaniu nie jest on związany ze stanowiskiem pozostałych stron. Prokurator ma prawo do złożenia skargi do sądu administracyjnego oraz sprzeciwu od ostatecznej decyzji
administracyjnej, jeżeli przepisy k.p.a. lub przepisy szczególne przewidują wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności lub jej uchylenie bądź zmianę (art. 184 §1 k.p.a.).

            W ramach działalności administracyjnej prokurator ma również prawo do wystąpienia do organu samorządu terytorialnego albo wojewody o zmianę lub uchylenie niezgodnych z prawem uchwał lub rozporządzeń. W przypadku stwierdzenia niezgodności z prawem, prokurator dysponuje również uprawnieniem do wystąpienia do sądu administracyjnego o stwierdzenie nieważności takiej uchwały (art. 70 ustawy Prawo o prokuraturze).

            Jeżeli w postępowaniu pozakarnym prokurator odstępuje od czynności, to nie wydaje decyzji, a jedynie przedstawia swoje umotywowane stanowisko stronom.

Prokurator jest obowiązany do podejmowania działań określonych w ustawach, kierując się zawsze zasadą bezstronności i równego traktowania wszystkich obywateli (art. 6 ustawy Prawo o prokuraturze).