Ład korporacyjny
Obowiązujące od 1 stycznia 2017 r. przepisy prawa, tj. ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym wraz z ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym wprowadziły model wykonywania uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa sankcjonujący szczególną rolę Prezesa Rady Ministrów w tym zakresie.
Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym Prezes Rady Ministrów koordynuje wykonywanie uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa w spółkach oraz dąży do zapewnienia jednolitego sposobu wykonywania praw z akcji należących do Skarbu Państwa. Jednocześnie na podstawie art. 7 ust. 3 ww. ustawy Prezes Rady Ministrów może określać zasady nadzoru właścicielskiego oraz dobre praktyki, w szczególności w zakresie kształtowania wynagrodzeń członków organów, skierowane do podmiotów uprawnionych do wykonywania praw z akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa. Prezes Rady Ministrów może również określać dobre praktyki w szczególności w zakresie ładu korporacyjnego, społecznej odpowiedzialności biznesu oraz sponsoringu, skierowane do spółek z udziałem Skarbu Państwa.
Mając na względzie powyższe opracowano dokumenty, których celem jest ujednolicenie sposobu wykonywania praw z akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa, w ramach sprawowania nadzoru właścicielskiego przez członków Rady Ministrów, pełnomocników Rządu lub państwowe osoby prawne, w tym jednoosobowe spółki Skarbu Państwa.
Dokument Zasady nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa:
- definiuje cele nadzoru właścicielskiego oraz sposoby ich osiągnięcia,
- opisuje kompetencje, procedury i kryteria doboru, zasady wynagradzania członków oraz organizację i ocenę pracy organu nadzorczego/pełnomocnika wspólnika,
- przedstawia procedury i kryteria doboru oraz zasady wynagradzania, jak również kontrolę i ocenę pracy organu zarządzającego,
- opisuje sposób monitorowania sytuacji ekonomiczno-finansowej oraz społecznej spółek z udziałem Skarbu Państwa, z wykorzystaniem Zintegrowanego Systemu Informatycznego (ZSI),
- przedstawia sposób nadzorowania grup kapitałowych,
- proponuje wzorcową umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania.
Drugi prezentowany dokument to Kierunki polityki właścicielskiej w zakresie zbywania akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa, który prezentuje nowy model zbywania akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa oparty na założeniu, iż:
- zbycie majątku państwowego może nastąpić jedynie w uzasadnionych sytuacjach i przy zabezpieczeniu interesów Skarbu Państwa – akcje/udziały należące do Skarbu Państwa mogą być zbywane przez podmioty uprawnione do wykonywania prawa z tych akcji/udziałów wyłącznie za zgodą Rady Ministrów, która określa również tryb ich zbycia,
- Rada Ministrów dokonuje oceny zasadności zbycia akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa w oparciu o wniosek dotyczący konkretnej spółki – wniosek wymaga przedstawienia dokumentów określających: opis procedury wyłaniania nabywcy, w tym proponowany tryb zbycia; wycenę sporządzoną przynajmniej dwiema metodami; cenę sprzedaży lub sposób jej ustalenia i sposób zapłaty; projekt umowy; uzasadnienie odnoszące się do skutków ekonomicznych i społecznych zbycia.
Przy opracowaniu Kierunków polityki właścicielskiej w zakresie zbywania akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa wzięto również pod uwagę, że wśród kilkuset spółek z udziałem Skarbu Państwa lub państwowej osoby prawnej znajduje się wiele podmiotów z mniejszościowym, bądź wręcz śladowym udziałem Skarbu Państwa, w których koszty związane z zaangażowaniem w nadzór właścicielski mogą być niewspółmierne w stosunku do osiąganych korzyści.
Dokument Wytyczne dotyczące procedury wyboru i współpracy z firmą audytorską badającą roczne sprawozdanie finansowe spółki z udziałem Skarbu Państwa zawiera uregulowania dotyczące wyboru firmy audytorskiej do badania rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych. Dokument ten jest kierowany do rad nadzorczych lub pełnomocników wspólnika oraz zarządów spółek i stanowi wyraz oczekiwań Prezesa Rady Ministrów w zakresie procedury wyboru i współpracy z firmą audytorską badającą roczne sprawozdanie finansowe spółki z udziałem Skarbu Państwa.
Dokumenty Wytyczne dla spółek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2023 oraz lata poprzednie zostały sporządzone celem ujednolicenia sposobu przedstawiania danych i opracowywania dokumentów oraz stanowią pomoc w sporządzeniu przez spółki w sposób przejrzysty i porównywalny dokumentacji na Zwyczajne Walne Zgromadzenie/Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników.
Dokumenty do pobrania
Zasady:
pliki w formacie pdf
- Zasady nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa (1.00MB)
- Kierunki polityki właścicielskiej w zakresie zbywania akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa (0.15MB)
pliki w formacie docx
- Zasady nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa (0.20MB)
- Kierunki polityki właścicielskiej w zakresie zbywania akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa (0.08MB)
Wytyczne:
pliki w formacie pdf
- Wytyczne dotyczące procedury wyboru i współpracy z firmą audytorską badającą roczne sprawozdanie finansowe spółki z udziałem Skarbu Państwa (0.34MB)
- Wytyczne dla spółek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2021 (12.53MB)
- Wytyczne dla spólek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2022 (3.04MB)
- Wytyczne dla spółek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2023 (0.27MB)
- Wytyczne dla spółek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2024 (0.23 MB)
pliki w formacie docx
- Wytyczne dotyczące procedury wyboru i współpracy z firmą audytorską badającą roczne sprawozdanie finansowe spółki z udziałem Skarbu Państwa (0.09MB)
- Wytyczne dla spółek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2021 (0.13MB)
- Wytyczne dla spólek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2022 (0.13MB)
- Wytyczne dla spółek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2023 (0.14MB)
- Wytyczne dla spółek z udziałem Skarbu Państwa sporządzających sprawozdanie finansowe za rok 2024 (0.15 MB)
Sprawozdawczość
Monitorowanie sytuacji w spółkach z udziałem Skarbu Państwa odbywa się na podstawie informacji zebranych w formie ankiet kwartalnych oraz sprawozdań zgodnych ze wzorem F-01, a także zatwierdzonych przez walne zgromadzenie/zgromadzenie wspólników rocznych sprawozdań finansowych. W spółkach publicznych z udziałem Skarbu Państwa proces ten realizowany jest na podstawie informacji pozyskanych zgodnie z właściwymi przepisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
Informacje o nadzorowanych spółkach gromadzone są przez członków Rady Ministrów, pełnomocników Rządu lub państwowe osoby prawne, w tym jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, którym Rada Ministrów przekazała wykonywanie praw z akcji/udziałów należących do Skarbu Państwa w Zintegrowanym Systemie Informatycznym (elektroniczna baza danych) Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Baza gromadzi informacje z następujących podmiotów:
- jednoosobowych spółek Skarbu Państwa,
- spółek z większościowym udziałem Skarbu Państwa,
- spółek z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa.
Zbieranie informacji o podmiotach odbywa się w formie ankiety. Odpowiednie wzory ankiet wraz z generatorem plików oraz instrukcje wypełniania udostępnione są nadzorowanym podmiotom oraz reprezentantom Skarbu Państwa w radach nadzorczych w formie elektronicznej przy wykorzystaniu łączy internetowych.
W celu otrzymania wzoru ankiety wraz z generatorem plików oraz instrukcją wypełniania należy skontaktować się z pracownikiem Departamentu Nadzoru podmiotu wykonującego prawa z akcji lub udziałów Skarbu Państwa, prowadzącym sprawy z zakresu nadzoru właścicielskiego nad danym podmiotem.
Obowiązek przekazywania informacji spoczywa na:
- w jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa, na reprezentantach Skarbu Państwa w radzie nadzorczej,
- spółkach z większościowym udziałem Skarbu Państwa, na reprezentantach Skarbu Państwa w radzie nadzorczej,
- spółkach z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa, na reprezentantach Skarbu Państwa w radzie nadzorczej.
Terminy przesyłania informacji kwartalnych:
- Informacje o podmiotach nadzorowanych zbierane są co kwartał.
- Osoby zobowiązane do przekazywania informacji o nadzorowanych podmiotach przesyłają ankiety najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca następującego po upływie danego kwartału. Ankieta za IV kwartał nadsyłana jest do dnia 15 lutego następnego roku.