Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. K. Szymanowskiego w Prudniku

Dobre obyczaje. Poradnik dla uczniów szkoły muzycznej.

Dobre maniery to nie sztuczny rytuał. To wywodząca się z tradycji praktyczna i niesłychanie przydatna we współczesnym świecie umiejętność właściwego zachowania się w każdej sytuacji.

Przestrzeganie dobrych manier dowodzi szacunku dla innych i czyni świat przyjemniejszym miejscem do życia. Dobre maniery nie krępują i nie usztywniają, a wprost przeciwnie – zapewniają swobodę i poczucie bezpieczeństwa, pozwalają na luksus bycia sobą.

W naszej rzeczywistości szkoła jest podstawową placówką wspierającą dom rodzinny w wychowaniu młodego pokolenia. Do jej niezwykle ważnych zadań należy zaliczyć przygotowanie młodzieży do czynnego udziału w życiu kulturalnym i umożliwienie jej kulturalnego spędzania wolnego czasu. Ponieważ znajomość savoir – vivre’u i kultury języka jest podstawą funkcjonowania w społeczeństwie, obok wiedzy i umiejętności przekazywanych na zajęciach lekcyjnych, szkoła uczy dzieci i młodzież zasad postępowania w różnych miejscach i sytuacjach. W szkole muzycznej są to głównie reguły dotyczące specyficznych dla niej sytuacji, jak na przykład: udział w koncercie, audycji, konkursie dla instrumentalistów.

Kultura dnia codziennego

Drogi Uczniu! Na początek przypomnę Ci ważne słowa, które nic nie kosztują, a przynoszą każdemu wiele korzyści, ponieważ pozwalają na nawiązanie pozytywnego kontaktu i stwarzają życzliwą atmosferę. Te słowa to: DZIEŃ DOBRY, DO WIDZENIA, PROSZĘ, PRZEPRASZAM, DZIĘKUJĘ.

Powinny one być w nas zakodowane od najmłodszych lat i używane niemal odruchowo. Nie szczędźmy ich sobie!

DZIEŃ DOBRY to pozdrowienie, którym obdarzamy wszystkie znajome nam osoby, które spotykamy w danym dniu po raz pierwszy. Pozdrawiamy w ten sposób również tych, których często spotykamy i znamy z widzenia.

DO WIDZENIA mówi ten, kto odchodzi. Tego zwrotu używamy zarówno wobec osób znajomych jak i obcych, zawsze na zakończenie bezpośredniego kontaktu.

PROSZĘ to uniwersalny zwrot towarzyski, którego używa się w różnych znaczeniach i przy rozmaitych okazjach.

PRZEPRASZAM mówimy wówczas gdy chcieliśmy dobrze, a mimo woli wyszło źle, naraziliśmy kogoś na zbędną fatygę, kłopotliwą sytuację, wprowadziliśmy kogoś w błąd. Słowo to, pozwala również zwrócić się do kogoś i o coś zapytać.

DZIĘKUJĘ to magiczne słówko, które zwykle sprawia innym przyjemność. Używajmy go nie tylko wtedy, gdy jesteśmy komuś za coś bardzo wdzięczni, ale także w zwykłych, codziennych sytuacjach, kiedy można docenić czyjeś staranie, wysiłek i dobre intencje.

Zachowanie ucznia szkoły muzycznej na scenie (podczas popisu, koncertu, audycji, egzaminu, konkursu…)

– Przed wejściem na scenę postaraj się skoncentrować. Nie należy wtedy rozpraszać swojej uwagi na rozmowy, żarty, ani na wzajemne straszenie się pytaniami „boisz się?”. Trema przed występem jest zjawiskiem pozytywnym i dlatego nie należy z nią walczyć za wszelką cenę, ale stosować takie zasady jak:

· Regulować oddech w ten sposób, aby wydech był szybki i ostry. Powietrze wciągać nosem, a wypuszczać ustami.

· Pamiętać, że wchodząc na scenę podejmujesz zadanie, walkę, która ma dużo większą wartość niż chęć ucieczki przed trudnościami. Powiedz sam do siebie: „dam sobie radę!”, „mogę to zrobić i zagram najpiękniej jak umiem!”.

– Teraz spokojnie wchodzisz na scenę, stajesz we właściwym miejscu, a następnie z uśmiechem kłaniasz się publiczności. Każdy ukłon powinien wyrażać uprzejmość i szacunek. Wobec tego nie może być nonszalancki i niedbały. Powinniśmy się kłaniać w sposób wyrazisty, np. przez pochylenie głowy i tułowia.

– Jeżeli jesteś pianistą, usiądź na taborecie i sprawdź czy siedzisz na odpowiedniej wysokości. Możesz ją wyregulować, ustawiając odpowiednio gałki po obu stronach taboretu. Jeżeli musisz wstać do regulacji taboretu, ustaw się zawsze przodem do publiczności.

– Jeśli grasz np. na skrzypcach z akompaniamentem fortepianu, wówczas jako solista możesz wejść na scenę pierwszy.

– Wchodząc z nutami w ręku, najpierw ukłoń się, a dopiero potem postaw nuty na pulpicie. Następnie nastrój swój instrument i lekkim skinieniem głowy daj znak pianiście, że jesteś gotowy do gry.

– Jeżeli niektóre fragmenty w utworze wykonuje tylko akompaniator, wtedy stój spokojnie, słuchaj i w skupieniu rozpocznij swoją kolejną partię. Również na końcu utworu, poczekaj aż wybrzmi ostatnia nuta i dopiero wtedy ukłoń się.

– Pamiętaj! Jeżeli pomyliłeś się, nie wpadaj w panikę i staraj się grać dalej, jakby nic się nie stało. Nie pokazuj swoją miną, że coś się wydarzyło i staraj się grać ze skupieniem.

– Po wykonaniu utworu ukłoń się sam lub razem z akompaniatorem, jeśli tak zostało wcześniej ustalone. Dopiero teraz możesz zabrać swoje nuty z pulpitu i spokojnie zejdź ze sceny.

– Jeżeli ktoś chce Ci pogratulować udanego występu, z uśmiechem podziękuj i nie komentuj krytycznie swojej gry.

– Po zakończeniu koncertu nie narzekaj, że pomyliłeś się, miałeś wielką tremę, klapka w instrumencie się zacięła, pedał w fortepianie ciężko chodził – tak rzeczywiście może się wydarzyć ale już tego nie zmienimy. Porozmawiaj o tym ze swoim nauczycielem, który zechce omówić Twój występ i pomoże Ci wyciągnąć wnioski na przyszłość.

Ubiór

Każda okazja wymaga odpowiedniego ubrania się. Biorąc udział w takim wydarzeniu jak koncert, egzamin itp., wkładamy ubranie wizytowe. Taki strój jest niezwykle ważnym elementem na występie. Ubranie wizytowe dla dziewczynki, to najczęściej biała bluzka i ciemna spódnica lub elegancka sukienka. Ubranie dla chłopca jest w kolorze czarnym lub granatowym, a to tego biała koszula. Można też włożyć krawat lub muszkę. Niezwykle ważne jest obuwie, które nie może być ciężkie, czy typu sportowego.

Uczniowie najlepiej wyglądają w ciemnych półbutach, a uczennice w lekkich pantofelkach pasujących do całości stroju. Niewskazane jest zakładanie biżuterii, szczególnie na dłonie.

Zachowanie publiczności podczas koncertu

Znajomość zasad dobrego wychowania obowiązuje również wtedy, gdy przychodzisz na koncert jako słuchacz. Pamiętajmy, że publiczność niewłaściwym zachowaniem może rozpraszać uwagę wykonawcy i przeszkadzać innym w odbiorze muzyki.

O czym musimy pamiętać aby nasze zachowanie było nienaganne:

– Koncert jest zawsze miłym i odświętnym wydarzeniem w naszym życiu. Aby podkreślić ten fakt, załóż strój starannie przygotowany na tę okazję, ponieważ publiczność powinna również wyglądać elegancko.

– Wchodzimy na salę koncertową co najmniej 5 minut przed rozpoczęciem i siadamy w takim miejscu, żeby inne osoby miały ułatwiony dostęp do wolnych miejsc.

– Jeżeli chcesz zająć wolne miejsce w rzędzie i chcesz żeby inni Cię przepuścili, zapamiętaj, że zawsze odwracamy się twarzą do osób już siedzących i mijamy ich mówiąc: „przepraszam”.

– Podczas koncertu siedź spokojnie, słuchaj uważnie i nie pozwól by ktoś Ci w tym przeszkadzał. Słuchanie muzyki pozytywnie wpływa na naszą psychikę, wzbogaca uczucia i rozwija emocjonalnie. Muzyka daje odprężenie po pracy, niesie radość. Korzystaj z tego!

– Wchodzących na scenę wykonawców, witamy i żegnamy brawami.

– Podczas koncertu nie wolno jeść, pić, szeleścić, kręcić się, machać nogami, dzielić się z sąsiadem swoimi wrażeniami, a przede wszystkim absolutnie nie wolno wchodzić lub wychodzić z sali podczas gry! Wtedy przeszkadzasz wszystkim!

– Po zakończeniu koncertu wychodzimy spokojnie z sali. Jeżeli czyjaś gra podobała Ci się szczególnie, złóż mu osobiście gratulacje. Jest to niezwykle miły gest wobec wykonawcy, doceniający jego pracę.

Jesteśmy w Filharmonii

To wielka przyjemność wysłuchać koncertu w Filharmonii. Piękny gmach i otoczenie, uroczysta atmosfera, piękna, duża sala koncertowa na kilkaset miejsc. Na przestrzennej estradzie sali koncertowej jest miejsce dla wielkiej orkiestry i chóru, często znajdują tu też swe miejsce olbrzymie organy. We foyer głównym i holach bocznych można podziwiać wystawy z bogatymi zbiorami filharmonicznymi.

Działalność artystyczna Filharmonii to koncerty symfoniczne, kameralne oraz liczne recitale najwybitniejszych wirtuozów z całego świata. Znakomite warunki akustyczne sali koncertowej wykorzystywane są do nagrań muzycznych, których podejmują się profesjonalne wydawnictwa. Gdy więc mamy możliwość przebywania w takim miejscu, zachowujmy się z taktem i stosownie do okoliczności:

– Koncert w Filharmonii to niecodzienne wydarzenie, więc podobnie jak w szkole podkreśl ten fakt strojem wizytowym.

– Po wejściu do gmachu filharmonii oddajemy w szatni swoje płaszcze i kurtki (trzeba mieć pieniądze na opłatę).

– Przed wejściem na salę koncertową należy okazać swój bilet, można też kupić Program koncertu, który zawiera najważniejsze informacje o kompozytorach i wykonawcach.

– Zajmujemy swoje ściśle określone miejsce, pamiętając o nienagannym zachowaniu podczas przechodzenia do swojego miejsca (patrz powyżej: Zachowanie publiczności….).

– Teraz jest najlepszy moment aby zapoznać się z Programem koncertu, pomoże Ci on zorientować się z budową utworów, które będą wykonywane podczas koncertu. To są bardzo istotne informacje, jeżeli nie znasz tych utworów. Gdy jakiś utwór składa się z kilku części, pamiętaj! – nie należy rozpoczynać braw pomiędzy częściami utworu, brawo bijemy dopiero po ostatniej części.

– Tak jak w każdej sali, w której odbywa się koncert, również tutaj, niedopuszczalnym jest wchodzenie lub wychodzenie z sali podczas gry solisty, zespołu czy orkiestry.

– Koncert w Filharmonii składa się z dwóch części, a pomiędzy nimi następuje 15 minutowa przerwa. W przerwie możesz opuścić salę, porozmawiać, podzielić się wrażeniami ze znajomymi Ci osobami, a także obejrzeć wystawy, które znajdziesz w holach.

– Wykonawców zawsze witamy i żegnamy brawami, jednak zdarza się tak, że szczególnie udany koncert, nagradzany jest przez publiczność owacjami na stojąco. Wówczas nie wahaj się i również powstań z miejsca aby razem z innymi słuchaczami wyrazić swój podziw dla artystów i ich porywającej gry.

Jeszcze kilka słów na zakończenie

Muzyka towarzyszy człowiekowi od narodzin do śmierci, przy pracy, w czasie odpoczynku, w radosnych i smutnych chwilach.

W życiu społecznym uświetnia uroczyste i poważne wydarzenia, podnosi nastrój.

Wpływ muzyki na człowieka jest ogromny; poznawcze kontakty z muzyką wpływają na rozwój psychiki, wzbogacają wyobraźnię, rozwijają pamięć i myślenie, uczą koncentracji, kształtują postawy i wolę człowieka. Muzyka działa pobudzająco na intelekt i ułatwia wysiłki twórcze w różnych dziedzinach. Zamiłowanie do muzyki, które zostało rozbudzone w dzieciństwie i ukształtowane w młodości, zwykle bywa kontynuowane z wielkim pożytkiem dla całego późniejszego życia.

Dlatego życzę Wam Drodzy Uczniowie, abyście pokochali muzykę i byli z nią w codziennym kontakcie, a wtedy MUZYKA STANIE SIĘ WASZYM PRZYJACIELEM!

Przygotowała : mgr Małgorzata Jaskółka
nauczyciel fortepianu
PSM I st. w Prudniku