Patron szkoły
Patronem naszej szkoły jest KAROL SZYMANOWSKI .
Szymanowski był polskim kompozytorem, pianistą – wykonawcą głównie własnych utworów oraz pedagogiem i autorem publicystycznych pism muzycznych i literackich.
Urodził się 3 X 1882 r. w Tymoszówce na Ukrainie. Dzieciństwo tam spędzone wspominał kompozytor jako czas doświadczania miłości rodzinnej, miłości ojczystej ziemi, jej tradycji i kultury, a także pierwszych doświadczeń muzycznych rozpoczętych pod kierunkiem ojca. Dom Szymanowskich był miejscem regularnych spotkań rodziny, sąsiadów i znajomych, gdzie w każdą niemal sobotę śpiewano, grano, organizowano przedstawienia i kabarety artystyczne.
Dalsze kształcenie muzyczne Szymanowski kontynuował pod kierunkiem pianisty G. Neuhausa.
W latach 1901-1905 studiował kompozycję u M. Zawirskiego i Z. Noskowskiego w Warszawie. Poznał wówczas swoich przyszłych, wiernych przyjaciół: skrzypka P. Kochańskiego, skrzypka i dyrygenta G. Fitelberga oraz wybitnego pianistę A. Rubinsteina.
W 1905 r. w Berlinie pod patronatem księcia W. Lubomirskiego powstała Spółka Nakładowa Młodych Kompozytorów Polskich, w skład której weszli: K. Szymanowski, G. Fitelberg, L. Różycki i A. Szeluto – kompozytorzy określani później jako grupa Młodej Polski. Działalność spółki polegała na publikowaniu utworów i wykonywaniu koncertów kompozytorskich.
W latach poprzedzających I wojnę światową Szymanowski wiele podróżował. Częste wyjazdy do Wiednia zaowocowały podpisaniem w 1912 r. kontraktu z tamtejszą firmą wydawniczą Universal Edition, która przez 10 lat troszczyła się o wydawanie, wykonywanie i upowszechnianie dzieł kompozytora. Przełomową dla rozwoju osobowości artystycznej Szymanowskiego okazała się wyprawa na Sycylię, do Włoch i północnej Afryki w 1914 roku.
W latach 1921-1922 kompozytor odbył turnée koncertowe do Stanów Zjednoczonych, Londynu i Paryża. Od 1922 roku bardzo często bywał w Zakopanem. Chętnie odwiedzał te miejsca, gdzie można było posłuchać góralskiej muzyki, a ponadto dociekliwie studiował góralską kulturę. Kilkakrotnie występował w Zakopanem z recitalami fortepianowymi lub uczestniczył w koncertach z udziałem innych muzyków. Przywiązanie do Zakopanego, folkloru podhalańskiego i miłość do Tatr wyraził Szymanowski w wielu swoich utworach, zarówno instrumentalnych, jak i wokalno-instrumentalnych.
W 1927 roku kompozytor objął stanowisko dyrektora Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, a po reorganizacji szkoły w 1930 roku i przemianowaniu jej na wyższą Szkołę Muzyczną był jej pierwszym rektorem (do 1932). Szymanowski obdarzony został (1930) tytułem doktora honoris causa najstarszej polskiej uczelni – Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Lata 1933-1936 były czasem licznych koncertów, wyjazdów za granicę, głównie w celu ratowania zdrowia, oraz bardzo intensywnej pracy twórczej.
29 III 1937 r. Karol Szymanowski zmarł na gruźlicę w szwajcarskim sanatorium w Lozannie. Ciało kompozytora przewieziono do Polski i złożono w krypcie kościoła na Skałce w Krakowie.
W zamieszkiwanej przez kompozytora willi w Zakopanem, której nazwa wywodzi się z sanskrytu i brzmi „Atma” – dusza, mieści się od 1976 roku Muzeum Szymanowskiego.
Twórczość Szymanowskiego zwykło się dzielić na 3 okresy: wczesny (do wybuchu I wojny świat.), środkowy (do ok. 1923), zwany impresjonistycznym oraz późny, zwany narodowym.
We wczesnym okresie kompozytor ulegał wpływom F. Chopina i A.N. Skriabina, zwłaszcza w swych utworach fortepianowych (Wariacje b-moll 1903, Wariacje h-moll 1904, I Sonata c-moll 1904, II Sonata A-dur 1911), oraz późnych romantyków (R. Wagner) i neoromantyków (R. Strauss, M. Reger), zwłaszcza w twórczości orkiestrowej (I Symfonia f-moll 1907, II Symfonia B-dur 1910). Skomponował też wówczas wiele pieśni (m.in. 2 cykle do słów T. Micińskiego, 2 cykle do słów poetów niemieckich, Pieśni miłosne Hafiza 1911) i opera Hagith (1913, wystawiona w Warszawie w 1922).
W okresie środkowym przejawiły się zainteresowania Szymanowskiego tematyką egzotyczną i francuskim impresjonizmem (Nokturn i tarantella 1915 oraz Mity 1915 na skrzypce i fortepian, cykle utworów fortepianowych: Metopy 1915 i Maski 1916, III Symfonia „Pieśń o nocy” 1916, I Koncert skrzypcowy 1916, Pieśni Muezzina Szalonego 1918, opera Król Roger 1924, wystawiona w Warszawie w 1926).
W ostatnim okresie Szymanowski wykorzystywał polski folklor muzyczny, zwłaszcza podhalański i kurpiowski (balet Harnasie 1933, 20 Mazurków na fortepian 1926, Pieśni kurpiowskie 1929) oraz wykazywał tendencje archaizacyjne (Stabat Mater 1926).
Nawiązania do tradycji narodowych, do muzyki ludowej oraz silna indywidualność artystyczna Szymanowskiego zdecydowały o jego pozycji – największego polskiego kompozytora 1 połowy XX w. i wybitnego twórcy europejskiego.
Inne kompozycje Karola Szymanowskiego: III Sonata fortepianowa (1917), IV Symfonia koncertująca na fortepian i orkiestrę (1932), II Koncert skrzypcowy (1933), 2 kwartety smyczkowe (1917, 1927), Sonata d-moll na skrzypce i fortepian (1904), cykle pieśni (m.in. Słopiewnie 1921, Rymy dziecięce 1923), Veni Creator (1930), balet Mandragora (1920).
Pisma muzyczne i literatura: powieść Efebos 1918, zawierająca etyczno-estetyczne credo Szymanowskiego oraz artykuły publicystyczne, zebrane i wydane w Pismach Szymanowskiego (t. 1: Pisma muzyczne 1984, t. 2: Pisma literackie 1994) i z zamierzonej 4-tomowej Korespondencji Szymanowskiego wyd. t. 1: 1903-1919 (1982).
Opracował Marcin Lewicki na podstawie:
Encyklopedia Multimedialna PWN 2000
Encyklopedia Muzyki PWN pod red. A. Chodkowskiego
” ABC Historii muzyki” Małgorzata Kowalska