Patron szkoły
W roku 1971 Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Szczecinku przyjęła imię Oskara Kolberga (Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 14 maja 1971 roku ). Z tej okazji, dzięki staraniom ówczesnego dyrektora szkoły Janusza Reszke, została odsłonięta tablica pamiątkowa w auli szkoły dla upamiętnienia tego faktu. Dzień 22 lutego to nie tylko rocznica urodzin Fryderyka Chopina. W tymże dniu, roku 1814, w ustronnej wsi Przysucha powiatu opoczyńskiego urodził się Oskar Kolberg. Był synem przybyłego do Polski z Prus w 1798 roku inżyniera kartografa, Juliusza Kolberga i urodzonej pod Warszawą Karoliny Mercoeur, pochodzącej z rodziny francuskiej. Kiedy Juliusz Kolberg został powołany na stanowisko profesora Uniwersytetu Warszawskiego, rodzina na trwałe związała się ze środowiskiem intelektualnym i artystycznym Warszawy.
,,Lud ukochał – skarby jego zebrał – dla siebie nic nie wziął”
Tym krótkim zdaniem można określić pracowite życie Oskara Kolberga. Życie badacza kultury ludowej i wydawcy dzieł zatytułowanych Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce oraz Obrazy etnograficzne – połączonych w jedno monumentalne wydawnictwo: Dzieła wszystkie Oskara Kolberga.
Przeszedł długą drogę od ,,romantycznego entuzjasty ludu” do wnikliwego badacza wszelkich form kultury ludowej, ich skrupulatnego rejestratora, narratora i edytora. Poza tym głównym nurtem swoich działań był Oskar Kolberg także kompozytorem. Z powodzeniem tworzył utwory przeznaczone do tak popularnego w XIX w. domowego muzykowania. Jego kompozycje, proste w budowie i łatwe do wykonania, cieszyły się sporym zainteresowaniem w znanych warszawskich salonach literacko – muzycznych. Kolberg był znawcą historii muzyki polskiej od najdawniejszych czasów, cenionym publicystą muzycznym i autorem haseł poświęconym tej tematyce w jednym z większych wydawnictw XIX w. w Królestwie Polskim – Encyklopedii powszechnej Samuela Orgelbranda.
Jego pasją było zbieranie informacji i pamiątek po Fryderyku Chopinie, którego znał jako dziecko i którego biografię zamierzał napisać. Był posiadaczem prawie kompletnego zbioru wydanych drukiem utworów genialnego kompozytora. Warto jednak zastanowić się nieco nad wartością jego olbrzymiego dorobku – wielkopomnego dzieła, jedynego w swoim rodzaju. Kolberg nie był pierwszym zbieraczem pieśni ludowych, zaczął działać na gruncie już przygotowanym. Jego poprzednikami byli jednak nie muzycy, lecz ludzie pióra, historycy i naukowcy. Pierwsi ludoznawcy zwracali uwagę przede wszystkim na tekst pieśni, opisy zwyczajów i obrzędów wiejskich. Wszystkie zasobne księgi były przede wszystkim zbiorami tekstów pieśniowych. Muzyka była w nich tylko nikłym, marginesowym dodatkiem. Sytuacja zmieniła się zdecydowanie z chwilą, gdy do pracy przystąpił Oskar Kolberg, muzyk gruntownie wykształcony. W przedmowie do swojej Serii I ,,Pieśni ludu polskiego” pisze m. in.: ,,Muzyka jest głównym przedmiotem niniejszego zbioru. Do każdej pieśni dołączam właściwą jej nutę. Uderzony wcześnie oryginalnością i krzepkością pieśni ludowych, od lat kilkunastu robiłem wycieczki po kraju w celu skrzętnego i wiernego ich spisywania…”z podkreśleniem w dalszych, że ,,wzgląd na muzykę ludową przeważał i stanowił główne dociekań naszych podścielisko”. Szkoda, że Kolberg nie zapisywał brzmienia melodii w wykonaniu kapelistów wiejskich, aczkolwiek w publikacjach kolbergowskich znajduje się jeszcze materiał dotyczący polskich tańców ludowych, opatrzony notatkami o sposobie ich tańczenia czyli o choreograficznej stronie tańca. Znajdujemy tam również informacje o instrumentach ludowych. Jasne się staje, że nie na ilości melodii polega wartość edycji kolbergowskich, lecz na merytorycznym znaczeniu materiałów muzycznych zebranych w ogromnym zasięgu geograficznym oraz na jednolitej metodzie ich dokumentowania i wydania. Faktem jest, iż Dzieła Oskara Kolberga są i pozostaną na zawsze skarbnicą wiedzy o pieśni i tradycji ludu polskiego, tego zaś pozazdrościć nam mogą narody całego świata. Prace Kolberga przyczyniły się do powstania wielu artykułów i opracowań muzykologicznych, których celem było nie tylko poznanie cech polskiego folkloru, ale również inspiracji melodii ludowych w twórczości rodzimych kompozytorów z Chopinem na czele.
W dniu śmierci 3.VI.1890 roku w Krakowie Kolberg powiedział: ,,Umieram, Bogu dzięki, z tą pociechą, że według sił moich zrobiłem za życia co mogłem, że nikt mię za próżniaka nie ma i mieć nie będzie, a to, co po sobie zostawiam, przyda się ludziom na długo”.
Po śmierci Kolberga Akademia Umiejętności wzięła na siebie całkowity koszt druku nowych serii Ludu. Opracowaniem ich zajął się przyjaciel Oskara Izydor Kopernicki, który zmarł w 1891 roku. Zdołał wydać jedynie dwa tomy. Powrót do prac nad wydaniem spuścizny Kolberga nastąpił po II wojnie światowej. W 1960 roku redakcję Dzieł wszystkich Oskara Kolberga, funkcjonującą w ramach Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, zorganizowano w Poznaniu. Redaktorem naczelnym , aż do śmierci w 1987 roku pozostawał Józef Burszta. Prace rozpoczęto od redakcji serii wydanych przez samego Kolberga.
Od 1998 roku opracowaniem i edycją dorobku Oskara Kolberga zajmuje się Instytut im. Oskara Kolberga w Poznaniu, działający pod patronatem Polskiej Akademii Nauk. Obecnie ukazało się 72 t. Dzieła Kolberga, a 14 t. jest przygotowywanych do wydania. Całość edycji ma obejmować około 90 tomów.