Oświata zdrowotna i promocja zdrowia
"Uncja środków zapobiegawczych jest lepsza od tony środków leczniczych"
Archibald J. Cronin
Dynamika życia ludzkiego sprawiła, że analiza zdrowia jedynie na płaszczyźnie biologicznej i medycznej stała się niewystarczająca. Chociaż opanowano zachorowania i zgony wynikające z chorób zakaźnych, nadal rośnie uciążliwość przewlekłych chorób niezakaźnych. Mobilizuje to wiele sektorów nie tylko ochrony zdrowia do podejmowania działań profilaktycznych. Zapobieganie tymże chorobom jest ogromnym wyzwaniem również dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej, która ma wyznaczone zadania do wykonania. Między innymi propagowanie zdrowego stylu życia, który jest warunkiem zdrowia, poprzez inicjowanie i wdrażanie przedsięwzięć prozdrowotnych kierowanych do różnych grup społecznych. W tym celu uruchomiono jedno z najważniejszych narzędzi zdrowia jakim jest promocja zdrowia. Promocja zdrowia pełni naczelną rolę w propagowaniu zdrowego stylu życia i prozdrowotnych zachowań, która oznacza:
- podnoszenie świadomości jednostki i społeczeństwa, dotyczącej zdrowia i czynników warunkujących zdrowie,
- umożliwienie człowiekowi kontroli nad procesami zdrowia i udziału w realizacji celów zdrowotnych,
- rozwój i umocnienie zasobów zdrowotnych tkwiących w jednostce i środowisku.
Kierunki działania Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia wynikają z Ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 1998r. Nr 90, poz. 575 z późn. zm.) z założeń Narodowego Programu Zdrowia, wytycznych WHO, programów o zasięgu ogólnopolskim, wojewódzkim i lokalnym, a także z sytuacji epidemiologicznej oraz potrzeb zdrowotnych mieszkańców regionu. Realizowane są interwencje programowe mające na celu ochronę zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, uświadomienie zagrożeń wynikających z używania „nowych narkotyków”, przeciwdziałanie uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych, kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych oraz stylu życia sprzyjającemu zdrowiu, takie jak:
- Program Przedszkolny Edukacji Zdrowotnej „Czyste powietrze wokół nas”,
- Program Antytytoniowy Edukacji Zdrowotnej „Bieg po zdrowie”,
- Wojewódzka Kampania Profilaktyczna „ Dopalaczom mówimy STOP – wybieramy zdrowie”,
- Program edukacyjny „ARS, czyli jak dbać o miłość?”,
- Program edukacyjny „Skąd się biorą produkty ekologiczne”,
- Ogólnopolski Program Edukacyjny „Trzymaj Formę !”,
- Program edukacyjny „Znamię! Znam je?”,
- Program edukacyjny „Podstępne WZW”,
- Program edukacyjny „Wybierz życie, pierwszy krok”,
- Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS.
W ramach interwencji nieprogramowych prowadzone są działania edukacyjne związane z ogólnoświatowymi akcjami takimi jak:
- Światowy Dzień Zdrowia,
- Światowy Dzień bez Tytoniu,
- Światowy Dzień Rzucania Palenia,
- Światowy Dzień AIDS,
- Europejski Dzień i Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach
- oraz inne aktywności mające na celu ochronę i poprawę stanu zdrowia społeczeństwa m.in. Żółty Tydzień, czy Bezpieczne Wakacje.