24 października - Światowy Dzień Walki z Otyłością
24.10.2024
Dzień ten ma na celu zwrócenie uwagi na problem nadwagi i otyłości oraz zwiększenie świadomości społecznej na temat prawidłowego odżywiania, jego wpływu na zdrowie i samopoczucie człowieka.
Otyłość jest jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) mamy już do czynienia z epidemią otyłości – na świecie co roku z powodów powiązanych z nią i nadwagą umiera 2,6 miliona ludzi. Co drugi Polak ma nadwagę, a co piąty zmaga się już z otyłością. Problem ten coraz częściej dotyczy nie tylko osób dorosłych, ale również dzieci i młodzieży.
Nieleczona otyłość powoduje więcej schorzeń przewlekłych niż palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu, m.in. jest przyczyną:
- wyższego ryzyka występowania nadciśnienia tętniczego;
- cukrzycy typu 2;
- hipercholesterolemii;
- udaru mózgu;
- bezdechu sennego;
- chorób pęcherzyka żółciowego;
- astmy oskrzelowej;
- konsekwencji natury psychologicznej;
- większego ryzyka zachorowań na niektóre nowotwory.
Różnicę między otyłością a nadwagą wyznacza wskaźnik BMI (z ang. Body Max Index), który stanowi stosunek masy ciała wyrażony w kilogramach do wzrostu wyrażonego w metrach kwadratowych. Nadwaga występuje, gdy BMI jest większe lub równe 25. Natomiast z otyłością mamy do czynienia, kiedy wskaźnik jest większy lub równy 30.
Przyczyny powstawania nadwagi i otyłości
Do głównych przyczyn powstawania problemu nadwagi i otyłości należą:
- spożywanie wysokokalorycznej, przetworzonej żywności bogatej w tłuszcz, słodycze, którymi "zajadamy" stres i nudę;
- siedzący tryb życia;
- brak aktywności fizycznej.
Taki styl życia powoduje, że liczba osób z nadwagą i otyłością z dnia na dzień rośnie. Co więcej, rodzice utrwalający nieprawidłowe wzorce odżywiania, przekazują je swoim dzieciom, a to sprawia że problem narasta z pokolenia na pokolenie.
Otyłość u kobiet często pojawia się w następstwie przebytej terapii hormonalnej lub dodatkowych kilogramów pozostałych po ciąży, które ciężko zrzucić. U mężczyzn problem z wagą pojawia się najczęściej przy obfitej w tłuszcz, wysokokalorycznej diecie.
Metody zapobiegania otyłości
Podstawą zapobiegania rozwojowi nadmiernej masy ciała jest regularna aktywność fizyczna oraz prawidłowe żywienie tj. dbanie o różnorodność spożywanych produktów, ograniczanie spożycia soli i cukru oraz picie wystarczającej ilości wody. Według danych WHO, 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej w tygodniu to niezbędne minimum, jakie powinniśmy dostarczać organizmowi. Warto jednak codziennie fundować sobie, co najmniej pół godzinną dawkę ruchu, chociażby wybierając spacer zamiast jazdy samochodem.
Do głównych zasad zbilansowanej diety, ograniczającej ryzyko powstania otyłości, które opracował Instytut Żywności i Żywienia należą:
- regularne spożywanie posiłków (4-5 posiłków co 3-4 godziny);
- zmniejszenie spożycia tłuszczów zwierzęcych i cukru;
- zwiększenie spożycia warzyw i owoców, roślin strączkowych i orzechów;
- ograniczenie spożycia mięsa do 0,5 kg tygodniowo (szczególnie tłustego);
- zwiększenie spożycia chudego mleka i produktów mlecznych;
- unikanie alkoholu.
Właściwe i zdrowe odżywianie połączone z aktywnością fizyczną, nie tylko uchroni nas przed otyłością, ale też pozwoli utrzymać dobry stan zdrowia i pozwoli uniknąć wielu chorób, które rozwijają się niekiedy przez wiele lat jako skutek spożywania nadmiernej lub zbyt małej ilości określonych składników pokarmowych.
Materiały
Talerz zdrowego żywienia i zalecenia - Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut BadawczyTalerz_zdrowego_żywienia_i_zalecenia.pdf 12.01MB