Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Golubiu-Dobrzyniu

W związku z ostatnimi przypadkami śmiertelnych zatruć u ludzi środkami ochrony roślin przeznaczonymi do zwalczania metodą fumigacji organizmów szkodliwych jak owady i gryzonie oraz sprawców chorób jak grzyby, bakterie, czy wirusy przy użyciu środków ochrony roślin w formie dymu, pary lub gazu, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Golubiu–Dobrzyniu, zwraca się z prośbą do mieszkańców powiatu golubsko–dobrzyńskiego o zachowanie szczególnej ostrożności zarówno przy stosowaniu środków ochrony roślin, jak i również o właściwe postępowanie z ich odpadami, tj. opakowaniami.

Środki ochrony roślin przeznaczone do ochrony upraw metodą fumigacji nie mogą być stosowane w budynkach mieszkalnych i w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie oraz zwierzęta gospodarskie lub domowe. Miejsce zastosowania takich środków ochrony roślin należy właściwie oznakować oraz zabezpieczyć przed dostępem osób postronnych, przede wszystkim dzieci. Szczególne środki bezpieczeństwa należy powziąć, stosując preparaty zawierające w swoim składzie fosforek glinu, fosforek magnezu i fluorek sulfurylu.

Co więcej, należałoby przypomnieć, że:

• środki ochrony roślin przeznaczone do ochrony upraw, nie mogą być stosowane w innym celu;
• środki ochrony roślin należy stosować zgodnie z zapisami etykiety, która zawiera zalecenia dotyczące postępowania z opakowaniem oraz informacje o toksyczności produktu i zagrożeniach jakie może stwarzać;
• środki ochrony roślin należy  przechowywać i stosować w sposób wykluczający narażenie ludzi, w szczególności dzieci; 
• środki ochrony roślin przeznaczone dla użytkowników profesjonalnych (jak rolników, leśników) mogą nabywać i stosować wyłącznie osoby właściwie przeszkolone, posiadające ważne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin lub doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin, lub integrowanej produkcji roślin, lub innego dokumentu potwierdzającego uprawnienia do stosowania pestycydów;
• środki ochrony roślin przeznaczone dla użytkowników profesjonalnych nie mogą być użytkowane przez amatorów, działkowców (użytkowników nieprofesjonalnych).

Należy podkreślić, że odpady w postaci środków ochrony roślin oraz opakowania po środkach ochrony roślin mają status niebezpiecznych, dlatego nie wolno ich samodzielnie utylizować np. poprzez spalenie, jak i również wrzucać do pojemników przeznaczonych do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz pojemników na odpady zmieszane. Niedopuszczane jest także porzucanie ich w lesie bądź w innych przypadkowych miejscach. Takie działania wiązałyby się ze skażeniem środowiska i zagrożeniem życia i zdrowia osób mających kontakt z odpadami komunalnymi. W żadnym wypadku pustych opakowań nie należy ponownie wykorzystywać do przechowywania innych substancji czy płynów.

Sposób postępowania z opakowaniami po środkach ochrony roślin reguluje ustawa z dnia 13 czerwca 2013 roku o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2024 r., poz. 927 z późn. zm.). Zgodnie z art. 43 ww. ustawy, przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, który sprzedaje środki niebezpieczne będące środkami ochrony roślin, jest obowiązany przyjmować od użytkowników odpady opakowaniowe po tych środkach. Użytkownik środków niebezpiecznych będących środkami ochrony roślin jest obowiązany zwrócić odpady opakowaniowe po tych środkach przedsiębiorcy, o którym mowa powyżej.
Osoba, która nie wykona tego obowiązku podlega karze grzywny (art. 61 ww. ustawy). Natomiast odmowa przyjęcia takich opakowań przez sprzedawcę podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 10 000 zł do 1 000 000 zł (art. 56 ust. 1 pkt 13 w związku z art. 57 pkt 3), wymierzanej w drodze decyzji przez właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (art. 58 ust.1). 

Zwrotu pustych opakowań można dokonać bezpłatnie z uwagi na fakt, że sprzedający ma obowiązek je przyjąć, nawet gdy preparaty te nie były zakupione w jego sklepie. Przedsiębiorcy, którzy sprzedają środki niebezpieczne będące środkami ochrony roślin, przyjmują dostarczone do ich punktu sprzedaży (sklepu, hurtowni) puste, czyste i suche opakowania, które są następnie przekazywane do punktów utylizacji.

Odpady w postaci środków ochrony roślin oraz opakowania po ww. środkach pochodzące z działalności gospodarczej należy przekazywać do podmiotów, które dysponują stosownym zezwoleniem na zbieranie takich odpadów.

Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK-i)

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Golubiu–Dobrzyniu informuje, że zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2024 r., poz. 399 z późn. zm.), gminy zobowiązane są do odbioru i zagospodarowania wszystkich odpadów komunalnych wytworzonych przez mieszkańców gminy, w tym również niebezpiecznych.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 6 ww. ustawy gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności tworzą w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom gminy, punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK-i), które zapewniają przyjmowanie co najmniej:

1. odpadów komunalnych, tj. papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady; 
2. odpadów niebezpiecznych; 
3. przeterminowanych leków i chemikaliów,;
4. odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek; 
5. zużytych baterii i akumulatorów;
6. zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego; 
7. mebli i innych odpadów wielkogabarytowych; 
8. zużytych opon;
9. odpadów tekstyliów i odzieży;
10. odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych.

Źródło:

1. Puste opakowania po środkach ochrony roślin - gdzie oddać? - Portal dlaroslin.pl  
2. Stosuj bezpiecznie środki ochrony roślin - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
3. Jak postępować ze zużytymi opakowaniami po środkach ochrony roślin? - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego