21-27 kwietnia Europejski Tydzień Szczepień
22.04.2024
W dniach 21-27 kwietnia trwa Europejski Tydzień Szczepień
Szczepienia ochronne uznawane są za jedne z największych osiągnięć współczesnej medycyny. Wprowadzenie ich pozwoliło na opanowanie wielu niebezpiecznych epidemii i znacznie zmniejszyło śmiertelność wywołaną groźnymi patogenami. Wprowadzenie ich przyczyniło się do eradykacji, czyli całkowitego zwalczenia choroby zakaźnej, w przypadku ospy prawdziwej czy wirusa polio typu 2 i 3.
Bardzo wcześnie, bo już około 1000 roku naszej ery, zauważono zależność między przebyciem choroby zakaźnej, a uzyskaniem na nią odporności.
Ciekawostką jest, że prototyp szczepionki polegał na podaniu osobie, która chciała osiągnąć odporność, startych na proszek strupów lub ropy z ran osób zakażonych z lekkimi objawami.
Niosło to jednak za sobą duże ryzyko śmierci osoby zaszczepionej, a nawet nowego wybuchu epidemii.
Materiały pochodzące z Anglii XVI wieku wskazują, że aż 30% wszystkich dzieci zmarło tam przed 15 rokiem życia - z dużym prawdopodobieństwem z powodu takich chorób, jak: czerwonka, szkarlatyna, krztusiec, grypa, ospa czy zapalenie płuc.
Tragiczne przykłady z historii świata pokazują, jak ważna jest rola przeciwciał w walce z chorobami zakaźnymi - odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba na przestrzeni 150 lat przyczyniła się do śmierci 80-95% rdzennych mieszkańców, którzy nigdy wcześniej nie spotkali się z patogenami przybyłymi z Europy, takimi jak ospa, odra, dżuma, tyfus, malaria.
XVIII wiek przyniósł przełom w pracach nad wakcynacją, kiedy to brytyjski doktor Edward Jenner opracował pierwszą na świecie szczepionkę przeciw ospie prawdziwej.
W Polsce masowe szczepienia na choroby zakaźne rozpoczęły się tuż po II Wojnie Światowej i miały charakter akcyjny. W latach 60-tych ubiegłego wieku wprowadzono natomiast Program Szczepień Ochronnych z podziałem na szczepienia obowiązkowe i zalecane.
Naukowcy nie ustają w staraniach nad opracowaniem szczepień na kolejne choroby, takie jak HIV, WZW typu C czy infekcje bakteryjne stanowiące wyzwanie w zakażeniach szpitalnych. Mają oni również nadzieję stworzyć szczepienia zapewniające odporność przed alergiami i nowotworami, co stanowiłoby niewątpliwie nowy przełom w dziedzinie medycyny.