Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Piotrkowie Trybunalskim

KOMUNIKAT PAŃSTWOWEGO POWIATOWEGO INSPEKTORA SANITARNEGO W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM

 

W związku z pojawieniem się na terenie powiatu pierwszych wiosennych grzybów Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny ostrzega przed możliwością zagrażających życiu pomyłek.

Istnieje możliwość niebezpiecznej pomyłki związanej z podobieństwem dwóch gatunków grzybów – smardza jadalnego i  piestrzenicy kasztanowatej.

 

Smardz jadalny:

- kształt główki owocnika szpiczasty lub walcowaty liczne jamki na powierzchni główki; trzon białawy, pusty;

- występuje od kwietnia do maja pojedynczo lub w grupach w lasach liściastych, parkach, zaroślach, na podłożu piaszczystym;

Piestrzenica kasztanowata (nazwa potoczna „babie ucho”)

- główka owocnika silnie pofałdowana przypomina zwoje mózgowe (lub wnętrze orzecha włoskiego), trzon krótki o grubości zbliżonej do główki;

- występuje od kwietnia do czerwca  pojedynczo lub w grupach głównie w lasach iglastych, preferuje podłoża wapienne;

Piestrzenica kasztanowata zawiera trującą gyromitrynę.

Gyromitryna  powoduje hemolizę i uszkodzenie wątroby, a pierwsze objawy zatrucia występują po 6–24 godzinach w postaci osłabienia, wymiotów oraz bólów głowy i brzucha. Zatrucie może być śmiertelne. Ponadto gyromitryna ma właściwości kancerogenne.

 

Poniżej zdjęcie własne przyniesionych do PSSE owocników trującej piestrzenicy oraz porównanie ze smardzem

 

 Piestrzenica kasztanowata (fot. własna)

 

 (źródło grafiki: Lasy Państwowe)

W przypadku omyłkowego spożycia piestrzenicy kasztanowatej lub potrawy jej zawierającej należy natychmiast zgłosić się po pomoc do lekarza!

Jeżeli jest taka możliwość, to należy pokazać lekarzowi próbkę grzyba lub potrawy jaka została spożyta.

 

PRZYPOMINAMY:

 Podstawowe zasady bezpiecznego grzybobrania:

• Należy zbierać wyłącznie te grzyby, co do których nie mamy jakichkolwiek wątpliwości, że są jadalne (warto korzystać z atlasów*).
• Należy zbierać wyłącznie grzyby wyrośnięte i dobrze wykształcone, gdyż młode owocniki, bez wykształconych cech danego gatunku są najczęściej przyczyną tragicznych pomyłek.
• Początkujący grzybiarze powinni zbierać wyłącznie grzyby rurkowe, ponieważ w tej grupie nie ma grzybów śmiertelnie trujących i jest dużo mniejsze ryzyko zatrucia.
• Należy unikać błędnych metod rozpoznawania gatunków trujących (zabarwienie cebuli podczas gotowania, ciemnienie srebrnej łyżeczki, gorzki smak – gatunki śmiertelnie trujące, jak np. muchomor zielonawy – sromotnikowy, mają przyjemny, słodkawy smak).
• Należy zbierać grzyby do przewiewnych koszyków, w żadnym przypadku do foliowych reklamówek, ponieważ powodują one zaparzanie i przyspieszają psucie grzybów.
• Nie należy przechowywać świeżych grzybów ani potraw z grzybów zbyt długo.
• Nie należy zbierać grzybów w okolicach skupiska odpadów, tj. przy zakładach produkcyjnych, jak również rosnących w rowach lub na skraju lasu oraz przy drogach o dużym natężeniu ruchu – grzyby wchłaniają ze swego otoczenia metale ciężkie i inne zanieczyszczenia.
• Nie należy zbierać i niszczyć grzybów niejadalnych i trujących, gdyż wiele z tych gatunków jest pod ochroną i stanowią one część ekosystemu.

Jeżeli nie mamy pewności, czy grzyb jest jadalny – nie ryzykujmy! Nawet najbardziej doświadczonym grzybiarzom przytrafiają się pomyłki, które mogą być tragiczne w skutkach!

* - UWAGA: w zależności od autora atlasu, roku wydania i jego pochodzenia (tłumaczenia atlasów
z języków obcych) może zdarzyć się sytuacja, iż dany gatunek grzyba w jednych jest klasyfikowany jako jadalny, w innych jadalny warunkowo lub wręcz jako trujący. Należy korzystać z najnowszych wydań atlasów, zgodnych z aktualną wiedzą naukową na temat grzybów i ich właściwości. Jeżeli nie jesteśmy absolutnie pewni co do jadalności grzyba – nie zbierajmy go i nie spożywajmy!

Kilka informacji dotyczących konsumpcji grzybów:

• Jedzenie grzybów, szczególne leśnych, jest niewskazane dla małych dzieci oraz osób cierpiących na zaburzenia układu pokarmowego.
• Nie należy spożywać grzybów w zbyt dużych ilościach, ponieważ są ciężkostrawne. Może to być również niebezpieczne ze względu na stopień skażenia owocników metalami ciężkimi, które mogą kumulować się w naszych organizmach.

• Nie należy spożywać grzybów na surowo – może to wywoływać dolegliwości trawienne i zatrucia. Należy spożywać wyłącznie grzyby jadalne poddane obróbce termicznej, takiej jak smażenie lub gotowanie.

• Niektóre rodzaje grzybów mogą powodować zatrucia w połączeniu z alkoholem! (np. czernidłak pospolity)
• Jeżeli po spożyciu grzybów pojawią się nudności, bóle brzucha, biegunka, skurcze mięśni, podwyższona temperatura – należy niezwłocznie wywołać wymioty i zgłosić się do lekarza.

W przypadku zatrucia muchomorem sromotnikowym może nastąpić chwilowa poprawa samopoczucia, po której stan chorego gwałtownie się pogarsza. Lekarz wezwany w porę może uratować życie!

Informacja dotycząca dostępnych w Internecie aplikacji na smartfony przeznaczonych dla zbieraczy grzybów.

W sieci Internet możemy odnaleźć liczne aplikacje na smartfony, których funkcjonalność polega na automatycznej identyfikacji grzyba przy pomocy kamery umieszczonej w aparacie.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Piotrkowie Trybunalskim
 apeluje o rozwagę w używaniu takich aplikacji.

Mogą być one cenną pomocą zastępując podczas wędrówki po lesie książkowe atlasy, jednak
 jeżeli nie jesteśmy absolutnie pewni co do jadalności grzyba – nie zbierajmy go i nie spożywajmy!

Żadna aplikacja nie jest w stu procentach doskonała nie zastąpi nam zdrowego rozsądku.

Pomyłka może mieć tragiczne skutki dla nas i naszych bliskich!

 

 

Życzę bezpiecznego grzybobrania!

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Piotrkowie Trybunalskim