Światowy Dzień AIDS 2023
29.11.2023
Światowy Dzień AIDS to ogólnoświatowy ruch mający na celu zjednoczenie ludzi w walce z HIV i AIDS. Od 1988r. 1 grudnia społeczeństwa jednoczą się podczas obchodów Światowego Dnia AIDS, aby pokazać siłę i solidarność przeciwko piętnowaniu wirusa HIV oraz upamiętniając utracone życia.
Światowy Dzień AIDS pozostaje dziś tak samo aktualny jak zawsze, przypominając ludziom i rządom, że HIV nie zniknął. Nadal istnieje krytyczna potrzeba zwiększenia środków finansowych na walkę z AIDS, zwiększenia świadomości na temat wpływu wirusa HIV na życie ludzi oraz poprawy jakości życia osób zakażonych wirusem HIV.
Wbrew obiegowej opinii na ryzyko zakażenia HIV narażeni mogą być wszyscy – bez względu na wiek, płeć, orientację seksualną, religię i rasę. Epidemia trwa od ponad 30 lat. Ponad 6 tys. osób na świecie każdego dnia zakaża się HIV, a około 4,5 tys. osób umiera z przyczyn związanych z HIV i AIDS. W Polsce co roku wykrywanych jest około 1200 zakażeń: codziennie średnio 3 osoby dowiadują się o tym, że mają HIV.
Co to jest HIV?
HIV oznacza ludzki wirus niedoboru odporności. HIV to retrowirus, który infekuje komórki ludzkiego układu odpornościowego i niszczy lub upośledza ich funkcję. Zakażenie tym wirusem powoduje postępujące wyczerpanie układu odpornościowego, co prowadzi do niedoboru odporności. Osoby z niedoborami odporności są znacznie bardziej podatne na szeroką gamę infekcji i nowotworów, z których większość występuje rzadko u osób bez niedoborów odporności.
Co to jest AIDS?
AIDS oznacza zespół nabytego niedoboru odporności i opisuje zespół objawów i infekcji związanych z nabytym niedoborem układu odpornościowego. Ustalono, że przyczyną AIDS jest zakażenie wirusem HIV. Poziom niedoboru odporności lub pojawienie się niektórych infekcji są wskaźnikami, że zakażenie HIV przeszło w AIDS.
Jakie są objawy zakażenia wirusem HIV?
Większość osób zakażonych wirusem HIV nie wie, że została zakażona. Bezpośrednio po zakażeniu u niektórych osób występują objawy takie jak gorączka, wysypka, bóle stawów i powiększone węzły chłonne, które mogą wystąpić w czasie serokonwersji. Serokonwersja odnosi się do rozwoju przeciwciał przeciwko wirusowi HIV i zwykle ma miejsce od jednego do dwóch miesięcy po wystąpieniu zakażenia. Pomimo tego, że zakażenie wirusem HIV często nie powoduje żadnych objawów, osoba nowo zarażona wirusem HIV jest zakaźna i może przenieść wirusa na inną osobę. Sposobem sprawdzenia, czy doszło do zakażenia wirusem HIV jest wykonanie testu na obecność wirusa HIV.
Jak szybko u osób zakażonych wirusem HIV zapada na AIDS?
Długość czasu może się znacznie różnić u poszczególnych osób. Czas pomiędzy zakażeniem wirusem HIV a zachorowaniem na AIDS może wynosić 10–15 lat, czasem dłużej, czasem krócej. Terapia antyretrowirusowa może zapobiec rozwojowi AIDS poprzez zmniejszenie wiremii w zakażonym organizmie.
W jaki sposób może zostać przeniesiony wirus HIV?
HIV przenosi się poprzez seks penetrujący (analny lub dopochwowy), transfuzję krwi, dzielenie się zanieczyszczonymi igłami w placówkach opieki zdrowotnej czy podczas wstrzykiwania narkotyków, a także między matką a dzieckiem w czasie ciąży, porodu i karmienia piersią.
Transmisja seksualna
HIV może zostać przeniesiony poprzez seks penetrujący. HIV nie przenosi się zbyt skutecznie, więc ryzyko zakażenia podczas jednego stosunku pochwowego jest niskie. Stwierdzono, że przenoszenie wirusa w wyniku seksu analnego jest 10 razy większe niż w przypadku seksu pochwowego. U osoby z nieleczoną infekcją przenoszoną drogą płciową, szczególnie związaną z wrzodami lub wydzieliną, ryzyko przeniesienia lub zakażenia wirusem HIV podczas seksu jest średnio 6–10 razy większe.
Seks oralny jest uważany za aktywność seksualną niskiego ryzyka w zakresie przeniesienia wirusa HIV.
Kiedy osoba żyjąca z wirusem HIV przyjmuje skuteczną terapię przeciwretrowirusową i ma obniżone miano wirusa, nie jest już zakaźna.
Przenoszenie poprzez wspólne używanie igieł i strzykawek
Ponowne używanie lub dzielenie się igłami lub strzykawkami stanowi wysoce skuteczny sposób przenoszenia wirusa HIV. Ryzyko przeniesienia zakażenia można znacznie zmniejszyć wśród osób przyjmujących narkotyki drogą iniekcji, stosując zawsze nowe jednorazowe igły i strzykawki lub poprzez odpowiednią sterylizację igieł/strzykawek wielokrotnego użytku przed ponownym użyciem. Przenoszenie wirusa w placówkach opieki zdrowotnej może zostać ograniczone przez przestrzeganie przez pracowników służby zdrowia uniwersalnych środków ostrożności.
Transmisja z matki na dziecko
HIV może zostać przeniesiony na dziecko podczas ciąży, porodu, porodu i karmienia piersią. Ogólnie rzecz biorąc, ryzyko przeniesienia wirusa z matki na dziecko przed porodem i w jego trakcie wynosi 15–30%. Na ryzyko infekcji wpływa wiele czynników, w szczególności wiremia matki w chwili urodzenia (im wyższe obciążenie, tym większe ryzyko). Do przeniesienia zakażenia z matki na dziecko po urodzeniu może także dojść poprzez karmienie piersią. Ryzyko przeniesienia wirusa HIV na dziecko jest bardzo niskie, jeśli matka stosuje terapię przeciwretrowirusową w czasie ciąży i karmienia piersią.
Zakażenie poprzez transfuzję krwi
Istnieje wysokie ryzyko (ponad 90%) zarażenia wirusem HIV poprzez transfuzję zakażonej krwi i produktów krwiopochodnych. Jednakże wdrożenie standardów bezpieczeństwa krwi zapewnia zapewnienie bezpiecznej, odpowiedniej i dobrej jakości krwi i produktów krwiopochodnych wszystkim pacjentom wymagającym transfuzji. Bezpieczeństwo krwi obejmuje badanie całej oddanej krwi pod kątem wirusa HIV i innych patogenów przenoszonych przez krew, a także odpowiedni dobór dawców.
Czy uprawianie seksu z osobą zakażoną wirusem HIV jest bezpieczne?
Uprawianie seksu z osobą zakażoną wirusem HIV jest bezpieczne, jeśli leczenie tej osoby powoduje całkowite zahamowanie rozwoju wirusa. Seks jest również bezpieczny, jeśli prezerwatywa jest używana prawidłowo lub jeśli stosujesz profilaktykę przedekspozycyjną zgodnie z zaleceniami lekarza.
Jak można zapobiegać zakażeniu wirusem HIV?
Przenoszeniu wirusa HIV drogą płciową można zapobiegać poprzez:
- Monogamiczne relacje między niezakażonymi partnerami.
- Seks niepenetrujący.
- Konsekwentne i prawidłowe używanie prezerwatyw męskich lub żeńskich.
- Seks między dwojgiem ludzi, gdy jedna z nich jest zakażona wirusem HIV, ale przyjmuje terapię przeciwretrowirusową i ma niewykrywalne miano wirusa.
- Profilaktyka przedekspozycyjna stosowana przez osoby niezakażone wirusem HIV.
Jak skuteczne są prezerwatywy w zapobieganiu HIV?
Prezerwatywy o gwarantowanej jakości to jedyne dostępne obecnie produkty chroniące przed zakażeniem wirusem HIV i innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Prawidłowo stosowane prezerwatywy są sprawdzonym i skutecznym sposobem zapobiegania zakażeniu wirusem HIV wśród kobiet i mężczyzn.
Aby prezerwatywy miały działanie ochronne, należy je stosować prawidłowo i konsekwentnie. Nieprawidłowe użycie może spowodować zsunięcie się lub pęknięcie prezerwatywy, zmniejszając w ten sposób jej działanie ochronne.
Co to jest test na HIV?
Test na HIV to test, który pozwala stwierdzić, czy dana osoba została zakażona wirusem HIV. Powszechnie stosowane testy na HIV wykrywają przeciwciała wytwarzane przez układ odpornościowy w odpowiedzi na HIV, ponieważ są one znacznie łatwiejsze (i tańsze) do wykrycia niż sam wirus. Przeciwciała są wytwarzane przez układ odpornościowy w odpowiedzi na infekcję.
Dlaczego powinienem wykonać test na HIV?
Znajomość swojego statusu serologicznego ma dwie istotne zalety. Po pierwsze, jeśli jesteś zakażony wirusem HIV, możesz niezwłocznie rozpocząć leczenie, potencjalnie przedłużając w ten sposób swoje życie o wiele lat. Po drugie, jeśli wiesz, że jesteś zakażony, możesz podjąć wszelkie niezbędne środki ostrożności, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa HIV na inne osoby. Jeśli nie jesteś zakażony wirusem HIV, możesz dowiedzieć się, jak chronić się przed wirusem HIV w przyszłości.
Gdzie mogę się przebadać?
PKD przy Łódzkim Centrum Medycyny Specjalistycznej
ul. Piotrkowska 5 90-406 Łódź, 1. piętro, pokój 12
Kontakt: pkd.lodz@gmail.com
Koordynator – tel. 737-443-873
Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny prowadzony przez Fundację Edukacji Zdrowotnej Lepsze Jutro
Godziny otwarcia:
Poniedziałki 16.00 – 19.00
Środy 16.00 – 19.00
Piątki 16.00 – 19.00
Dodatkowo we współpracy z Urzędem Miasta Łodzi zorganizowano Łódzki Tydzień testowania: 27, 28, 29, 30 i 1 grudnia w godzinach 16.00 – 19.00, 2 grudnia (sobota) w godzinach 08.00 – 12.00.
W punkcie:
- istnieje możliwość rozmowy z doradcą w języku angielskim,
- dostępne są testy laboratoryjne w kierunku HIV (czas oczekiwania na wynik to kolejny dyżur PKD) oraz szybkie testy na HIV, HCV i kiłę.
Obiekt jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami: winda zewnętrzna w podwórzu budynku, dostosowana toaleta na kondygnacji, na której jest PKD – kontakt w sprawie windy – telefon 884 877 711, (42) 632 80 00
Źródła:
Publikacje Krajowego Centrum ds. AIDS - https://aids.gov.pl/