Rządowe Centrum Bezpieczeństwa

W ciągu ostatnich lat dynamicznie zmienia się środowisko bezpieczeństwa w Europie. Częściej występujące i intensywniejsze klęski żywiołowe oraz zagrożenia spowodowane przez człowieka często niosą skutki transgraniczne i międzysektorowe oraz powodują straty ludzkie i gospodarcze. W konsekwencji instytucje krajowe odpowiedzialne za ochronę ludności powinny dążyć do skutecznego zarządzania wieloma zdarzeniami zakłócającymi sferę bezpieczeństwa, dążyć do wzmacniania odporności społeczeństwa, własnych instytucji i państwa, z wykorzystaniem narzędzi i mechanizmów współpracy międzynarodowej.

Polska, jako państwo członkowskie UE realizuje przedsięwzięcia na rzecz ochrony ludności, uzgodnione w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, w szczególności w zakresie oceny ryzyka i zarządzania nim, w tym wykorzystania wsparcia finansowego w celu realizacji inwestycji na rzecz zapobiegania katastrofom i ograniczeniu ich skutków dla społeczeństwa oraz przystosowaniu do zmiany klimatu i przyspieszeniu transformacji ekologicznej.

W celu zharmonizowania krajowych przedsięwzięć na rzecz budowy odporności, Komisja Europejska przekazała państwom członkowskim Zalecenia z dnia 8 lutego 2023 r. w sprawie unijnych celów w zakresie odporności na katastrofy. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa współpracowało z Komisją Europejską nad przygotowaniem celów odporności, które obejmują 5 obszarów:

1. Doskonalenie procesu oceny ryzyka, prognozowania i planowania zarządzania ryzykiem związanym z katastrofami.

2. Wzmacnianie poziomu świadomości ryzyka katastrof i przygotowania społeczeństwa na ich wystąpienie.

3. Zwiększenie zdolności monitorowania, wykrywania i wczesnego ostrzegania ludności.

4. Zwiększenia zdolności reagowania Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, w szczególności na wypadek:

• zagrożeń pożarowych,
• powodzi,
• poszukiwań i ratownictwa,
• zdarzeń chemicznych, biologicznych i radiacyjnych,
• zdarzeń masowych zagrażających życiu i zdrowiu.

5. Zapewnienie skutecznie działającego systemu ochrony ludności.

Realizacja wymienionych celów przez organy administracji publicznej w Polsce powinna być kompleksowa (w pełnym cyklu zarządzania kryzysowego obejmującego fazy: zapobiegania, przygotowania, reagowania i odbudowy) oraz uwzględniona w obowiązujących planach zarządzania kryzysowego.

Przyjęte przez Komisję Europejską zadania budowy odporności państw członkowskich UE są spójne z obowiązującymi wymogami odporności państw-członków NATO, w odniesieniu do środowiska cywilnego i zagrożeń niemilitarnych.