Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska

„Tematu nutrii jednak nie pozostawiamy otwartego i z nowym rokiem będziemy podejmować dalsze działania w tej sprawie. Do końca tego roku ośrodki, które mają zezwolenie GDOŚ na przetrzymywanie nutrii, również prosimy o odławianie pozostałych na wolności zwierząt”

 – poinformował Piotr Otawski, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska i następnie dodał:

„Każdego, kto jest zainteresowany utworzeniem azylu dla zwierząt szczególnie nutrii, zapraszamy na stronę internetową GDOŚ. Opublikowaliśmy tam krótki poradnik jak przygotować wniosek. Zapraszamy w tej sprawie także do bezpośredniego kontaktu z naszym Urzędem, bądź RDOŚ”.

„To, co faktycznie można powiedzieć, co też jest pewną lekcją płynącą ze zdarzeń mających miejsce w Rybniku, że faktycznie przetarg nie zawierał możliwości przekazania nutrii do azylów. Oczywiście w przyszłości to zostanie zmienione i kolejne przetargi czy kolejne umowy będą tego typu klauzule zawierały. Natomiast zwrócę uwagę, że w momencie, kiedy przetarg był ogłaszany, w Polsce istniał jeden azyl posiadający zgodę na przetrzymywanie czterech nutrii. Pierwsze wnioski o działania zaradcze i azyle wpłynęły do GDOŚ w końcówce września. W związku z tym RDOŚ ogłaszając przetarg, tak naprawdę nie miał wiedzy o tym, że jest ktokolwiek w Polsce, kto jest w stanie taką ilość nutrii zagospodarować”

– powiedział Piotr Otawski podczas konferencji prasowej.

Jak zaznaczył podczas konferencji dr Rafał Maciaszek, znany z projektu dotyczącego gatunków obcych pn. Łowca Obcych, problem z osobnikami nutrii to efekt wieloletnich zaniedbań spowodowanych przez człowieka:

„Nie powinno ich tu być, nutrie powinny zostać odłowione, gdy tylko zaczęły się osiedlać”.

 

W czwartkowej konferencji prasowej udział wzięli:

- dr Piotr Otawski, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska,

- Przemysław Skrzypiec, p.o. Regionalnego Konserwatora Przyrody,

- dr Rafał Maciaszek, znany jako Łowca Obcych.

 

Podczas spotkania GDOŚ przedstawił i szczegółowo omówił następujące kwestie:

• Inwazyjności nutrii, które nie są naturalnym elementem naszego ekosystemu, a ich obecność w naturze ma poważny i niekorzystny wpływ przede wszystkim na rodzimą przyrodę, infrastrukturę i bezpieczeństwo sanitarne.

• Szkód w środowisku, które powodują nutrie - degradację ekosystemów bagiennych z Włoch, obecność nutrii w USA, w wyniku której w stanie Luizjana utracono ponad 8 tys. ha bagien, a negatywny wpływ obecności nutrii odnotowano na ponad 40 tys. ha terenów podmokłych. A także szkody we Francji w rejonie Brenne (środkowa Francja), gdzie grodzono siatką grążele i inną roślinność wodną tak by nutrie ich nie zjadły.

• Działań RDOŚ, podejmowanych w sprawie nutrii na podstawie obowiązujących przepisów krajowych i UE. W 2023 r. RDOŚ informował  o obowiązku eliminacji IGO ze środowiska. Zainicjował  także spotkanie w Urzędzie Miasta Rybnik, które odbyło się 25 lipca 2023 r., podczas którego poinformował o obowiązkach, możliwych scenariuszach i konieczności  zastosowania środków zaradczych wobec IGO, które dała nowa ustawa. Na spotkaniu i w korespondencji prowadzonej z miastem od 2023 r. RDOŚ wnioskował  również o likwidację tablic zachęcających do dokarmiania nutrii i zmianę narracji związanej z promowaniem zwierząt.

• Wieloletnich zaniedbań problemu nutrii w Rybniku, który wykreował nutrię na maskotkę miasta - pierwsze informacje o odnotowanych w Rybniku nutriach pojwiły się już około 2016 r. Początkowo była to niewielka grupa zwierząt. Dogodne warunki do rozrodu nutrii - brak ostrych zim, dokarmianie i promowanie jako „nieszkodliwe maskotki”, brak zdecydowanych kroków Miasta Rybnik - doprowadziły do ciągłego wzrostu liczebności populacji oraz jej dalszego kolonizowania nowych terenów nie tylko na obszarze samego Rybnika.

• Poszkodowanych przez działania osobników nutrii, którzy zgłaszali się do UM Rybnika od 2021 r. Swoje szkody zgłaszali: w 2021 r. PGE Oddział Elektrowni Rybnik, w 2022 r. Wody Polskie, które na naprawę szkód wyrządzonych przez nutrie wydały ponad 340 tys. zł. W 2024 r. wpłynęło zgłoszenie mieszkanki Rybnika o zadomowieniu się u niej w piwnicy domu mieszkalnego stada nutrii. Również w 2024 r. Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Rybniku zwróciła się o pomoc w sprawie nutrii, które wyrządziły szkody na groblach stawowych, zjadły karmę przeznaczoną dla ryb hodowlanych.

• Braku azylu dla nutrii na etapie przetargu RDOŚ. Jedyny azyl, który miał w tym czasie zezwolenie GDOŚ – Szopowisko – miał wolne jedynie kilka. Miejsca te zapełniły szybko nutrie z Jaworzna. Aktualnie nadal nie ma azylu, który może przyjąć rybnickie nutrie. Podmioty, które otrzymały w ostatnich dniach zezwolenie GDOŚ na przetrzymywanie nutrii w ramach działań zaradczych to: Zagroda Trzy Siostry – zezwolenie uzyskała 8 października, Pani Agnieszka Kułakowska – zezwolenie uzyskała 15 października.

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska poinformował również, że za naruszanie przepisów dotyczących IGO grożą wysokie kary:

Kto narusza przepisy dotyczące IGO stwarzających zagrożenie dla Unii/Polski popełnia przestępstwo lub wykroczenie i może zostać obciążony administracyjną karą pieniężną do 1 000 000 zł. W stosunku do wszystkich gatunków obcych został wprowadzony zakaz ich wprowadzania do środowiska oraz przemieszczania w środowisku. Zakazane jest więc przetrzymywanie IGO bez zezwolenia GDOŚ czy wypuszczanie tych zwierząt do środowiska.

Jeżeli do środowiska został wprowadzony IGO stwarzający zagrożenie dla Unii/Polski, działania zaradcze na koszt sprawcy przeprowadzają właściwe organy. Może to dotyczyć także sytuacji takich jak ucieczka do środowiska czy porzucenie zwierzęcia.

 

Poradnik GDOŚ - Jak utworzyć azyl dla zwierząt: Jak utworzyć azyl dla zwierząt - Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska - Portal Gov.pl