Dzień służby cywilnej
17.02.2024
17 lutego obchodzony jest Dzień Służby Cywilnej, który został ustanowiony na pamiątkę uchwalenia pierwszej ustawy o służbie cywilnej w roku 1922. Utworzenie sprawnie działającej administracji było jednym z najważniejszych warunków sprawnego funkcjonowania państwa. Nowo odrodzona Polska stanęła przed wieloma wyzwaniami, do których zaliczały się między innymi zróżnicowane warunki społeczno-ekonomiczne, niejednolicie rozwinięta infrastruktura, tworzący się nowy ład światowy po zakończeniu I WŚ oraz wojny polsko bolszewickiej.
Utworzona służba cywilna obejmowała wówczas pracowników Kancelarii Prezydenta, Sejmu i Senatu oraz innych urzędów państwowych, w tym: ministrów, podsekretarzy stanu, wojewodów, ambasadorów, urzędników kontroli państwowej, sądów i prokuratury. Ponadto ustawa wprowadzała podział na urzędników oraz niższych funkcjonariuszy. Aby pracować w służbie cywilnej należało spełnić szereg wymagań, do których zaliczano: posiadanie obywatelstwa polskiego, odpowiednie wykształcenie, nieskazitelną postawę obywatelską i moralną. Państwowa służba cywilna ukształtowana w okresie międzywojennym wiązała się z wysokim prestiżem społecznym.
W czasie II WŚ i okupacji istotnym elementem działań w ramach Polskiego Państwa Podziemnego było zapewnienie ciągłości działania organów państwowych. Obowiązki służby cywilnej realizowała wówczas Delegatura Rządu Na Kraj, która była podporządkowana rządowi RP na uchodźstwie.
W czasach PRL etos służby cywilnej znany z II RP stopniowo zanikał. Masowa eksterminacja ludności w czasie II WŚ oraz represje w okresie stalinowskim w znaczącym stopniu odcisnęły piętno na życiu społecznym, jak i na funkcjonowaniu państwa będącego wówczas podporządkowanym ZSRR. Zaczęto wówczas wprowadzać liczne zmiany w ustawie o służbie cywilnej, którą ostatecznie zniesiono w roku 1974 wraz z wejściem w życie kodeksu pracy.
Po roku 1989 na skutek transformacji ustrojowej podjęto działania mające na celu odrodzenie struktury służby cywilnej. W roku 1996 została uchwalona nowa ustawa o służbie cywilnej. Do najważniejszych celów odradzającej się służby należało rzetelnie, bezstronnie realizowanie zadań związanych z funkcjonowaniem państwa, niezależnie od zachodzących zmian politycznych.
Te same założenia dotyczyły również kolejnej ustawy o służbie cywilnej, która obowiązuje od 21 listopada 2008 r.
Obecnie w skład służby cywilnej wchodzą między innymi takie instytucje jak: urzędy wojewódzkie, inspekcje administracji państwowej, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska.
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie zatrudnia około 70 pracowników, w tym dwóch urzędników służby cywilnej.
Opracowano na podstawie:
https://www.gov.pl/web/100latsc/historia-sluzby-cywilnej
https://hit.policja.gov.pl/hit/aktualnosci/224947,Historia-panstwowej-sluzby-cywilnej-w-Polsce.html