Informacja o wstrzymaniu przyjmowania wniosków na odstępstwa od zakazu pozyskania ślimaka winniczka
21.03.2025
W bieżącym roku Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Lublinie podjął decyzję o wstrzymaniu zbioru ślimaka winniczka na terenie województwa lubelskiego. Bezpośrednią przyczyną takiej decyzji jest spadek liczebności i zagęszczenia populacji oraz zmniejszenie się liczby stanowisk ślimaka winniczka
Ślimak winniczek Helix pomatia, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 2380), podlega ochronie gatunkowej częściowej, a osobniki tego gatunku, o średnicy muszli nie mniejszej niż 30 mm, mogą być pozyskiwane poprzez zbiór ręczny w okresie od 20 kwietnia do 31 maja (załącznik nr 3 ww. rozporządzenia), po uzyskaniu zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
W ostatnich latach obserwuje się spadek pozyskanego tonażu tego mięczaka. W latach 2012-2014 zebrano ok. 120 ton winniczków, podczas gdy w latach 2015-2017 pozyskano już tylko 53 tony tych zwierząt. W kolejnych latach 2018-2020 nastąpił dalszy spadek liczebności pozyskanych ślimaków – do ok. 47 ton, a w latach 2021-2023 tonaż zebranych mięczaków wyniósł 13 ton. W 2024 roku do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie wpłynęło dwukrotnie więcej wniosków niż w latach wcześniejszych. Spowodowane było to wstrzymaniem przyjmowania wniosków przez regionalnych dyrektorów ochrony środowiska w województwach graniczących z województwem lubelskim tj. w województwie podkarpackim i mazowieckim oraz z wyłączeniem lub znacznym ograniczeniem limitów możliwych do pozyskania w województwie świętokrzyskim. W konsekwencji znacznie wzrosła liczba wniosków na pozyskanie tych mięczaków na terenie województwa lubelskiego, także od podmiotów, które dotychczas nie prowadziły swojej działalności na tym terenie. Zgodnie z przedłożonymi sprawozdaniami, liczba tonażu pozyskanych ślimaków w 2024 roku wyniosła już tylko 12 ton.
Przywrócenie możliwości pozyskania ślimaka winniczka na terenie województwa lubelskiego możliwe będzie po przeprowadzeniu monitoringu tego gatunku, który pozwoli oszacować rozmieszczenie, liczebność, strukturę wielkościową i wiekową populacji ślimaka winniczka oraz wyznaczenie limitów jego pozyskania w poszczególnych gminach województwa lubelskiego.
Taka decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie wynika z troski o stan populacji ślimaka winniczka i o utrzymanie właściwego stanu zachowania gatunku, co w przyszłości umożliwi zbiór mięczaków według ustalonych na nowo zasad i limitów.
Reasumując, w 2025 roku nie będą wydawane zezwolenia na pozyskanie ślimaka winniczka na terenie województwa lubelskiego.
Pozyskanie ślimaka winniczka bez odpowiedniego zezwolenia narusza zakaz pozyskiwania gatunku chronionego, co zgodnie z art. 131 pkt 14 ustawy o ochronie przyrody, jest czynem zagrożonym karą aresztu lub grzywny. Orzekanie w sprawach, o których mowa w art. 131 ustawy o ochronie przyrody, następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.