Interwencja ukierunkowana jest na budowanie lokalnej tożsamości bazującej na aktywizacji społecznej i przy wykorzystaniu miejscowych zasobów w sposób zapewniający najlepsze zaspokojenie potrzeb społeczności wiejskich, w tym poprzez wykorzystanie wiedzy, innowacji i rozwiązań cyfrowych.

Wdrożenie interwencji polega na realizacji przez lokalne grupy działania (LGD) wybranych strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LSR) na obszarach wiejskich.

1. rozwój przedsiębiorczości, w tym rozwój biogospodarki lub zielonej gospodarki poprzez:

1. podejmowanie pozarolniczej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne,
2. rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej;

2. rozwój pozarolniczych funkcji małych gospodarstw rolnych  w zakresie tworzenia lub rozwijania:

1. gospodarstw agroturystycznych,
2. zagród edukacyjnych,
3. gospodarstw opiekuńczych;

3. rozwój współpracy poprzez tworzenie lub rozwijanie krótkich łańcuchów żywnościowych;

4. poprawa dostępu do usług dla lokalnych społeczności, z wyłączeniem inwestycji infrastrukturalnych oraz operacji w zakresach wymienionych punktach 1 – 3;

5. przygotowanie koncepcji inteligentnej wsi;

6. poprawa dostępu do małej infrastruktury publicznej;

7. kształtowanie świadomości obywatelskiej o znaczeniu zrównoważonego rolnictwa, gospodarki rolno-spożywczej, zielonej gospodarki, biogospodarki, wsparcie rozwoju wiedzy i umiejętności w zakresie innowacyjności, cyfryzacji lub przedsiębiorczości a także wzmacnianie programów edukacji liderów życia publicznego i społecznego, z wyłączeniem inwestycji infrastrukturalnych;

8. włączenie społeczne seniorów, ludzi młodych lub osób w niekorzystnej sytuacji;

9. ochrona dziedzictwa kulturowego lub przyrodniczego polskiej wsi;

10. przygotowanie projektów partnerskich.

Przewiduje się większą niż dotychczas specjalizację i ukierunkowanie na osiągnięcie tylko najistotniejszych celów LSR. Dlatego LGD będą zobowiązane do wskazania w strategii nie więcej niż 3 konkretnych priorytetowych celów, na których będzie koncentrowało się wsparcie z Planu Strategicznego.

Działalność gospodarcza powinna być wspierana jedynie w zakresie w jakim jest to zgodne z celami wskazanymi w LSR.

1. obejmujące budowę lub modernizację dróg, targowisk, sieci wodno-kanalizacyjnych, przydomowych oczyszczalni ścieków,

2. dotyczące świadczenia usług dla rolnictwa.

Warunki dostępu operacji uzależnione są od:

• ukierunowania interwencji (cele podejścia LEADER, cele interwencji oraz cele LSR),
• komponentu interwencji (Wdrażanie LSR albo Zarządzanie LSR),
• rodzaju operacji (klasyczna operacja, operacja w partnerstwie, projekt partnerski, operacja własna albo projekt grantowy),
• zakresu wsparcia.

Dla komponentu Wdrażanie LSR przewiduje się, w szczególności, następujące warunki dostępu:

• powiązanie wnioskodawcy z obszarem objętym LSR,
• przyczynianie się do realizacji LSR:

- weryfikowane poprzez osiągnięcie zakładanych wskaźników,

- rozumiane jako bezpośredni wpływ na realizację konkretnego przedsięwzięcia,

• legalność – zgodność projektu operacji z przepisami prawa,

Dodatkowo w przypadku:

• działalności gospodarczej - uzasadnienie ekonomiczne (uproszczony biznesplan),
• w przypadku operacji realizowanych w ramach tworzenia lub rozwijania gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych, gospodarstw opiekuńczych – wielkość gospodarstwa (pomoc przyznawana jest rolnikowi albo małżonkowi rolnika albo domownikowi z małego gospodarstwa, przy czym przez małe gospodarstwo rolne rozumie się gospodarstwo, którego powierzchnia gruntów rolnych jest mniejsza od średniej wielkości powierzchni gruntów rolnych w kraju wyrażona ha fizycznych, a w przypadku województw gdzie średnia powierzchnia gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym jest wyższa za małe gospodarstwo przyjmuje się gospodarstwo o powierzchni gruntów rolnych mniejszej niż średnia w tym województwie)
• operacji dotyczących obiektów zabytkowych – zapewnienie, iż obiekt jest zabytkiem (np. wpisany do Rejestru zabytków lub ewidencji zabytków),
• operacji w partnerstwie oraz projektów partnerskich:

- udział co najmniej 2 podmiotów,

- realizacja wspólnego przedsięwzięcia,

- dokument potwierdzający wolę współpracy co najmniej 2 podmiotów,

• operacji realizowanych w ramach  tworzenia gospodarstw agroturystycznych:

- koncepcja wdrożenia systemów jakości wiejskiej bazy noclegowej,

- przystąpienie do organizacji zrzeszającej kwaterodawców wiejskich nie później niż w dniu złożenia wniosku o płatność,

• operacji realizowanych w ramach tworzenia zagród edukacyjnych przystąpienie do Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych prowadzonej przez CDR O/Kraków nie później niż w dniu złożenia wniosku o płatność,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach rozwijania zagród edukacyjnych oraz gospodarstw opiekuńczych – określenie standardu świadczonych usług oraz przedłożenie planu rozwoju tej działalności uwzględniającego m.in. rozszerzenie zakresu świadczonych usług lub podniesienie standardu świadczonych usług. Warunek ten stosuje się także do operacji realizowanych w ramach rozwijania gospodarstw agroturystycznych,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach rozwijania pozarolniczej działalności gospodarczej, krótkich łańcuchów żywnościowych, gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych oraz gospodarstw opiekuńczych – minimum roczne doświadczenie w prowadzeniu działalności w tym zakresie,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach tworzenia lub rozwijania gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych, gospodarstw opiekuńczych i krótkich łańcuchów żywnościowych pomoc nie obejmuje kosztów związanych z produkcją rolną oraz przetwarzaniem produktów rolnych,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach rozwijania krótkich łańcuchów żywnościowych - dostosowanie rozwiązań dotyczących wspólnej sprzedaży produktów prowadzonej w ramach istniejącego już łańcucha do zwiększonej liczby rolników w ramach tego łańcucha albo poszerzenie asortymentu przedstawianej przez rolników oferty albo implementację nowych systemów sprzedaży, rozliczeń finansowych/księgowych albo rozszerzenie kręgu odbiorców poprzez szerszą promocję produktów wytwarzanych przez członków tego krótkiego łańcucha żywnościowego w tym zastosowanie różnorodnych kanałów komunikacji z konsumentem, ze szczególnym uwzględnieniem co najmniej dwóch kanałów komunikacji cyfrowej,
• w przypadku operacji realizowanych w ramach poprawy dostępu do małej infrastruktury publicznej kwalifikowalne są operacje niekomercyjne, których koszty całkowite nie przekraczają 1 mln euro.

Wsparcie na podejmowanie lub rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej, tworzenie lub rozwijanie krótkich łańcuchów żywnościowych, gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych oraz gospodarstw opiekuńczych przysługuje tylko raz w okresie realizacji Planu Strategicznego.

W przypadku uzyskania wsparcia na podejmowanie pozarolniczej działalności gospodarczej, tworzenie krótkich łańcuchów żywnościowych, gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych lub gospodarstw opiekuńczych wnioskodawca może ubiegać się o wsparcie na rozwijanie tych działalności nie wcześniej niż po upływie 2 lat od wypłaty płatności ostatecznej w ramach operacji realizowanej w ramach podejmowania/tworzenia tych działalności w ramach Planu Strategicznego.

Kryteria wyboru

LGD określi kryteria wyboru operacji o charakterze premiującym (rankingującym), których zastosowanie zapewni najefektywniejszy wybór operacji najlepiej pasujących do zaplanowanych do realizacji przedsięwzięć. W związku ze specjalizacją LSR, LGD może ustanowić także kryteria wyboru o charakterze dostępowym (zawężające możliwość uzyskania wsparcia), które pozwolą ukierunkować wsparcie na operacje najpełniej odpowiadające potrzebom obszaru LSR i najlepiej pasujące do zaplanowanych realizacji przedsięwzięć. LGD dokonuje wyboru operacji w sposób zapewniający wzajemne powiązania i synergię pomiędzy tymi operacjami. LGD może to osiągnąć np. poprzez przeprowadzenie naborów wniosków o przyznanie pomocy obejmujących całe przedsięwzięcie.

1) Wdrażanie LSR

W celu właściwego ukierunkowania pomocy rekomenduje się zastosowanie przez LGD przynajmniej części z kryteriów wyboru premiujących w szczególności operacje:

• objęte oddolnymi koncepcjami inteligentnej wsi – możliwość wyboru przez LGD najlepszych koncepcji, w ramach których projekty będą premiowane lub premiowanie projektów z każdej koncepcji, na utworzenie której LGD udzieliła wsparcia,

• zapewniające racjonalne gospodarowanie zasobami lub ograniczające presję na środowisko,
• dedykowane dla mieszkańców obszarów wiejskich, wykluczonych społecznie ze względu na przynależność do grup zdiagnozowanych jako grupy w niekorzystnej sytuacji.
• w partnerstwie/ projekty partnerskie,
• zintegrowane (łączące różne dziedziny, tematyki, gospodarki, w celu kompleksowego zaspokojenia zdiagnozowanych potrzeb społeczności).
• innowacyjne, gdzie innowacja jest określona na poziomie LSR (z uwzględnieniem stopnia rozwoju danego obszaru).

Kryteria wyboru grantobiorców w ramach projektów grantowych, zostaną określone przez LGD.

2) Zarządzanie LSR

Nie przewiduje się kryteriów wyboru, ponieważ pomoc przyznana będzie wszystkim LGD, których LSR w ramach Planu Strategicznego na lata 2023-2027 będą wybrane do realizacji.

Kto może otrzymać wsparcie

1. Wdrażanie LSR:

- osoby fizyczne, w tym wykonujące działalność gospodarczą,

- osoby prawne, w tym organizacje pozarządowe, jednostki sektora finansów publicznych, mikro- i małe przedsiębiorstwa lub LGD (w ramach projektów grantowych lub operacji własnych),

- jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

2. Zarządzanie LSR – LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji.

Jakie wsparcie można otrzymać

W przypadku Wdrażania LSR wsparcie udzielane jest w formie dotacji w postaci ryczałtu w zakresie:

1. podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne, tworzenia gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych oraz gospodarstw opiekuńczych - do wysokości 150 tys. zł,
2. tworzenia krótkich łańcuchów żywnościowych-  do wysokości 350 tys. zł,
3. projektów grantowych - do wysokości 500 tys. zł, przy czym wysokość pojedynczego grantu:

• na sfinansowanie przygotowania jednej koncepcji inteligentnej wsi (koszt jednostkowy) wynosi 4 tys. zł,

4. przygotowanie projektu partnerskiego do wysokości:

• 50 tys. zł – w przypadku projektu partnerskiego z podmiotem z obszaru innej LSR z Polski,
• 150 tys. zł – w przypadku międzynarodowego projektu partnerskiego  (z podmiotem z obszaru innej LSR z innego kraju),

W pozostałych przypadkach Wdrażania LSR (w tym na operacje własne) wsparcie będzie miało formę dotacji w postaci refundacji kosztów kwalifikowalnych do wysokości 500 tys. zł.

W przypadku Wdrażania LSR intensywność wsparcia będzie wynosiła

• do 65% kosztów kwalifikowalnych, z wyłączeniem operacji realizowanych w ramach rozwoju pozarolniczych funkcji małych gospodarstw rolnych,
• do 85% kosztów kwalifikowalnych w przypadku operacji realizowanych w ramach rozwoju pozarolniczych funkcji małych gospodarstw rolnych, albo operacji nieinwestycyjnych w ramach rozwijania krótkich łańcuchów żywnościowych,
• do 100% kosztów kwalifikowalnych na operacje nieinwestycyjne albo operacje obejmujące inwestycje nieprodukcyjne w przypadku podmiotów innych niż jednostki sektora finansów publicznych,
• do 75% kosztów kwalifikowalnych na operacje obejmujące inwestycje nieprodukcyjne w przypadku jednostek sektora finansów publicznych, z czego pomoc finansowa z EFRROW wynosi maksymalnie 55% kosztów kwalifikowalnych, a pozostałe 20% kosztów kwalifikowalnych ze środków budżetu państwa.

W przypadku Zarządzania LSR wsparcie udzielane będzie w formie dotacji w postaci finansowania według % stawek ryczałtowych – pomoc jako określony % wsparcia udzielonego w ramach Wdrażania LSR dla danej LSR.

Ulotka do pobrania.