Badanie Polska wieś i rolnictwo jest przeprowadzane od 2003 r. Głównym celem badania jest poznanie opinii na temat zmian społeczno-gospodarczych zachodzących na obszarach wiejskich i w rolnictwie oraz instytucji pracujących na ich rzecz.

We wrześniu 2025 r. zrealizowana została kolejna edycja badania, która składała się z dwóch części. W pierwszej przeprowadzono 2 550 wywiadów z mieszkańcami obszarów wiejskich, a w drugiej - 1000 wywiadów z klientami wiejskich sklepów z artykułami spożywczymi. W badaniu wykorzystano technikę wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo (CAPI – Computer Assisted Personal Interview).

Ponad 3/4 respondentów uważa, że od kiedy Polska jest w Unii Europejskiej, poprawiła się jakość życia na obszarach wiejskich.

Osoby biorące udział w badaniu dostrzegają ważną rolę obszarów wiejskich w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego naszego kraju - blisko 60% respondentów uważa, że produkcja żywności jest główną funkcją, jaką powinny pełnić obszary wiejskie. Jednocześnie część rolników, którzy rozważają zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego, jest przekonana, że ich gospodarstwo przejmie ktoś kto będzie kontynuował działalność rolniczą.

Dla ponad połowy respondentów (53,4%) ważne jest, by żywność, którą kupują, była wyprodukowana w Polsce i z krajowych surowców, ale przy zakupie produktów spożywczych decydujące są: jakość produktu, cena oraz skład produktu. Z drugiej strony – prawie połowa respondentów (47,3%) uważa, że żywność produkowana w Polsce jest lepszej jakości niż zagraniczna.

61,4% klientów sklepów z artykułami spożywczymi na wsi zgadza się ze stwierdzeniem, że w sklepach jest wystarczający wybór produktów spożywczych, ale blisko połowa respondentów (46,8%) uważa, że świeże owoce i warzywa oferowane w sklepach z artykułami spożywczymi na wsi są słabej jakości. Równocześnie prawie co trzeci respondent (30,8%) dostrzega, że na wsi jest coraz mniej sklepów spożywczych.

Ponad 60% mieszkańców obszarów wiejskich, którzy wzięli udział w badaniu uważa, że rolnicy są zaradni, a prawie co drugi ankietowany (49,1%) uważa, że polskie rolnictwo bardzo szybko się zmienia oraz że w Polsce działalność rolnicza jest opłacalna (47,4%). Jednak mimo pozytywnych tendencji, ogólne nastroje wśród blisko 1/3 rolników od trzech lat pozostają dość pesymistyczne lub zachowawcze. Wśród kluczowych barier rozwoju gospodarstwa rolnego rolnicy wymieniają: niską opłacalność produkcji (47,7%), zbyt wysokie ceny ziemi (29,8%), brak chętnych do pracy w rolnictwie (28,8%), trudności ze sprzedażą produktów (28,2%) oraz zbyt mały areał gospodarstwa (25,7%).

Nie wszyscy rolnicy są w stanie utrzymać się wyłącznie z prowadzenia gospodarstwa rolnego, ale podjęcie dodatkowej pracy nie jest łatwe z uwagi na to, że praca w gospodarstwie nie pozostawia czasu na dodatkowe zajęcie. Badanie przeprowadzone w 2025 r. wskazuje również, że duże okresowe natężenie pracy, długotrwały i monotonny charakter pracy oraz duża liczba obowiązków do wykonywania są głównym źródłem stresu u osób prowadzących gospodarstwo rolne.

Mieszkańcy obszarów wiejskich, którzy wzięli udział w badaniu, wskazali również pożądane przez nich kierunki dalszego rozwoju obszarów wiejskich, zaznaczając przy tym, że ogólnie są zadowoleni z tego, że mieszkają na wsi, a nie w mieście (łącznie zadowolenie z mieszkania na wsi wyraża 94,3% respondentów, z czego 50,1% to osoby bardzo zadowolone).