Cieszyński szodon z wina
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2009-01-30 W kategorii Wyroby piekarnicze i cukiernicze w województwie śląskim
Wygląd:
Żółta jednolita masa o konsystencji kremu.
Kształt:
W zależności od naczynia.
Rozmiar:
W zależności od naczynia.
Barwa:
Kolor żółty.
Konsystencja:
Konsystencja kremu.
Smak:
Smak słodki, winny, trochę cierpki.
Dodatkowe Informacje:
Tradycja:
Szodon (z języka francuskiego) jest to ciepły lub zimny sos do deserów. Składa się z utartych z cukrem żółtek, roztrzepanych na ciepło z mlekiem lub winem. Dodawano do niego czasem składniki aromatyzujące, głównie wanilię. Polewa się nim jabłka lub gruszki z kompotu, budynie, kisiele, a także niektóre ciasta (Lucyna Ćwierczakiewiczowa, „365 obiadów” (1829-1901)). Szodon z wina od dawien dawna był popularny na Cieszyńskiej Ziemi, a obecnie stosowany jest w tradycyjnej kuchni tych terenów. W formie niezmienionej do dziś przyrządzany jest według przepisu Walburgi Fójcikowej, autorki publikacji „Nasza Kuchnia” wydanej w kwietniu 1937 roku w Czeskim Cieszynie. Książka ta jest wspaniałym dokumentem potwierdzającym tradycję, pochodzenie i historię wytwarzania tego produktu. Przepis na szodon z wina brzmi następująco: „1/3 litra białego wina, 8 żółtek, 2 całe jaja, 14 dkg cukru rozkłócić dobrze rogalką, aż się zapienią. Wstawić garnek do rondla z wrzącą wodą i ciągle mieszać, aż masa zaczyna rosnąć i sos tężeje. Następnie ubijać w zimnej wodzie i wynieść do lodu. Można go też użyć zaraz ciepłego, polewając nim leguminę albo podać z biszkoptami”. Dodatkowo, aby poprawić konsystencję deseru należy dodać rozpuszczoną żelatynę. O popularności szodonu świadczy ilość potraw przygotowywanych z jego dodatkiem. Używano go między innymi do przygotowania następujących potraw: budyń z migdałów, biszkopt, pączki strzykane, rulon biszkoptowy. Oprócz deserów szodon ma zastosowanie także w zestawach obiadowych. Do wytwarzania szodonu z wina po cieszyńsku używane jest wino głównie jabłkowe produkcji domowej. Wytwarzane jest z jabłek z ogrodu przydomowego według starych, przekazanych z pokolenia na pokolenie receptur. Jan Cieślak w książce pt. „Domowy wyrób win” z 1978 roku opisuje: „Jabłek nie należy obierać, gdyż w skórce owoców znajduje się dużo substancji aromatycznych, garbniki i barwniki. Wpływają one korzystnie na smak i barwę wina. Na wino deserowe należy brać odmiany aromatyczne, np. Renety (…)”.
- Ostatnia modyfikacja:
- 02.07.2018 22:22 administrator gov.pl
- Pierwsza publikacja:
- 02.07.2018 22:22 administrator gov.pl