Gęś Biała Kołudzka - owsiana
14.08.2023
W dniu 10 sierpnia 2023 r. na Listę Produktów Tradycyjnych została wpisana w kategorii: mięso świeże oraz produkty mięsne: „Gęś Biała Kołudzka - owsiana”.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Tuszka z szyją, bez końcówek skrzydeł, dobrze umięśniona bez wyraźnie zaznaczonej linii mostka, czysta bez zabrudzeń i krwi
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Owalny, charakterystyczny dla tuszki gęsi; na przekroju wzdłuż mostka wyraźnie zaznaczona linia skóry z tłuszczem podskórnym na mięśniach piersiowych oraz uda z podudziem
Wielkość
Tuszka z szyją i podrobami (żołądek, serca, wątroba) waży od 4,5 do 5,8 kg
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Skóra ma barwę jasno-woskową bez przebarwień; mięso ciemnoczerwone, ładnie wybarwione, bez wybroczyn
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Mięso sprężyste, jędrne, wrażenie w dotyku charakterystyczne dla surowego mięsa
Smak i zapach
Świeży, swoisty dla surowego mięsa gęsiego z wyczuwalnym przyjemnym aromatem tłuszczu
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Gęś Biała Kołudzka – owsiana to efekt prac hodowlano-badawczych prowadzonych w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Zootechniki w Kołudzie Wielkiej.
W 1984 r. wyodrębniono z populacji dwa rody: mięsny i nieśny. Osiągnięciem zespołu naukowego Instytutu było wytworzenie mieszańca tych rodów, który odpowiednio żywiony i utrzymywany powyżej 102 dni to gęś Biała Kołudzka – owsiana – hit polskiego drobiarstwa. Nazwa „owsiana” pochodzi od żywienia gęsi bez ograniczeń całym ziarnem owsa na 3 tygodnie przed ubojem.
Tradycja chowu gęsi w Polsce sięga czasów Piastów i Jagiellonów, natomiast wyraźny rozkwit nastąpił w XIX w. Na działającej w tym czasie Warszawskiej Giełdzie Towarowej, zwanej również „gęsią giełdą” skupowano ponad 3 mln gęsi rocznie. Całe wsie specjalizowały się w chowie tych ptaków, który był ukierunkowany na produkcję mięsa, wątroby na pasztety, tłuszczu oraz pierza i puchu. Za najlepszą karmę dla gęsi tuczonych uważano parowane ziemniaki, żytnia mąkę, marchew, kukurydzę, a szczególnie owies, który czynił mięso smakowitym, a tłuszcz gęstszym o ładnej barwie.
Gęś Biała Kołudzka – owsiana żywiona jest wyłącznie paszami roślinnymi oraz zielonką z zachowaniem warunków dobrostanu. Uboju dokonuje się w 15-16 tygodniu.
Województwo Kujawsko-Pomorskie już od 14 lat zaprasza do wspólnego świętowania dnia Świętego Marcina, które przypada 11 listopada, czyli w Narodowe Święto Niepodległości, organizując akcję „Kujawsko-pomorska gęsina na świętego Marcina”. Ma ona na celu zachęcić do rodzinnego biesiadowania przy najlepszej gęsinie. Kulminacyjnym punktem całej akcji jest Festiwal Gęsiny, organizowany corocznie w Przysieku koło Torunia.