I. ZMIANY W PRZEPISACH

Informujemy, że w dniu 5 marca 2020 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 27 lutego 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 359).

Rozporządzenie można znaleźć pod adresem: http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2020/359.

Do głównych zmian wprowadzonych powyższą nowelizacją należą:

1. Dostosowanie przepisów rozporządzenia do zmian wprowadzanych w przepisach:

– ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2017 r. poz. 1853), (oraz rozwiązań wynikających ze zmiany tej ustawy wprowadzonych w ustawie z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1312),

– ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. z 2018 r. poz. 627 oraz z 2019 r. poz. 83).

Zmiany powyższych ustaw, które spowodowały konieczność dostosowania rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego, dotyczą:

• rozszerzenia katalogu przypadków, kiedy małżonkom oraz podmiotom będącym współposiadaczami gospodarstwa rolnego można nadać odrębny numer identyfikacyjny (odrębny od numeru identyfikacyjnego producenta);
• przeciwdziałania zjawisku ubiegania się o przyznanie płatności obszarowych PROW 2014-2020 do bezumownie użytkowanych gruntów, przez rozszerzenie kategorii gruntów,
  do których beneficjent będzie zobowiązany posiadać tytuł prawny, o grunty będące własnością Skarbu Państwa (inne niż wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa), państwowych osób prawnych, jednostek samorządu terytorialnego lub samorządowych osób prawnych.

Efektem wprowadzenia zmian w rozporządzeniu rolno-środowiskowo-klimatycznym jest:

•  określenie, że płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest przyznawana tym rolnikom lub zarządcom, którym został nadany numer identyfikacyjny, który może być wykorzystywany do ubiegania się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej;
• rozszerzenie grona rolników i zarządców, którzy od 2020 r. będą zobowiązani do składania oświadczenia w przypadku, o którym mowa w art. 20 ust. 4 ustawy o PROW 2014-2020,
  tj. o rolników i zarządców, którzy będą potwierdzać posiadanie tytułu prawnego również
  do gruntu będącego własnością Skarbu Państwa innych niż wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, a także do działek będących własnością państwowych osób prawnych, jednostek samorządu terytorialnego lub samorządowych osób prawnych.

2. Ustanowienie przepisów regulujących sytuację, w której ARiMR stwierdza rozbieżność między informacją wskazaną przez eksperta przyrodniczego lub doradcę rolnośrodowiskowego w składanym przez rolnika/zarządcę oświadczeniu (dotyczącym m.in. informacji o położeniu działek rolnych na obszarze, dla którego ustanowiono Plan Ochrony (PO) lub Plan Zadań Ochronnych(PZO)), a danymi posiadanymi przez ARiMR.

Nowelizacją ustanowiono przepisy regulujące sytuację, w której ARiMR stwierdza rozbieżność między informacją wskazaną przez eksperta przyrodniczego lub doradcę rolnośrodowiskowego
w składanym przez rolnika oświadczeniu (dotyczącym m.in. informacji o położeniu działek rolnych na obszarze, dla którego ustanowiono Plan Ochrony (PO) lub Plan Zadań Ochronnych(PZO)), a danymi posiadanymi przez ARiMR.

Zgodnie z tymi przepisami, jeśli w przedmiotowym oświadczeniu ekspert przyrodniczy lub doradca rolno-środowiskowy wskazał, że grunty zadeklarowane przez rolnika lub zarządcę w ramach danego zobowiązania są położone na obszarze, dla którego nie został ustanowiony PO lub PZO, a Agencja ustali, że grunty te są położone na obszarze, dla którego został ustanowiony PO lub PZO, kierownik biura powiatowego Agencji będzie wzywał na piśmie rolnika lub zarządcę do złożenia
m.in. poprawionego przedmiotowego oświadczenia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeśli w wyniku poprawy oświadczenia nastąpi zmiana w zakresie doprecyzowania przez eksperta wymogów podjętego zobowiązania, w tym samym terminie rolnik lub zarządca będzie zobowiązany do złożenia również informacji o doprecyzowanych wymogach. Powyższe czynności dokonane
do dnia wydania decyzji w sprawie o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej za dany rok, będą uznawane za dokonane w terminie. Niezłożenie przez rolnika lub zarządcę do dnia wydania decyzji ww. poprawionego oświadczenia, będzie uznawane za brak spełnienia warunków przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach wariantów Pakietu 4., co będzie skutkowało odmową przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej i niepodjęciem zobowiązania.

W powyżej opisanej sytuacji rolnik lub zarządca będzie również zobowiązany do:

• uzupełnienia lub poprawienia planu działalności rolnośrodowiskowej;
• posiadania uzupełnionej lub poprawionej dokumentacji przyrodniczej (w przypadku wariantów Pakietu 4. innych niż wariant 4.7);
• złożenia do kierownika biura powiatowego Agencji oświadczenia o uzupełnieniu lub poprawieniu planu działalności rolnośrodowiskowej, a w przypadku wariantów Pakietu 4. innych niż wariant 4.7. również o posiadaniu poprawionej dokumentacji przyrodniczej

– najpóźniej w terminie składania wniosków o przyznanie kolejnej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej. Uzupełnienie lub poprawienie planu działalności rolno-środowiskowo-klimatycznej będzie wymagało udziału doradcy rolnośrodowiskowego lub eksperta przyrodniczego, natomiast uzupełnienie lub poprawa dokumentacji przyrodniczej będą wykonywane przez eksperta przyrodniczego.

Powyżej opisane zmiany będą stosowane w odniesieniu do zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych, które rozpoczną się w 2020 r. lub w kolejnych latach. Nie będą one jednak stosowane w odniesieniu do zobowiązań, które rozpoczęły się przed 2020 r.

3. Złagodzenie sankcji, w przypadku popełnienia przez rolnika uchybienia w przestrzeganiu wymogu Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone, polegającego na opóźnionym wysianiu międzyplonu.

Przedmiotową nowelizacją wprowadzono przepis, zgodnie z którym w przypadku, gdy w ramach Pakietu 1. międzyplon zostanie wysiany po dniu 1 października, lecz do dnia 15 października, stosowane będzie zmniejszenie płatności mniej dotkliwe niż dotychczas tzn. do określenia wysokości sankcji zastosowanie będzie miał iloczyn współczynnika dotkliwości i trwałości uchybienia
w wysokości 13% (dotychczas, w przypadku popełnienia takiego uchybienia stosowany był iloczyn
w wysokości od 26% do 44%). Ponadto, zgodnie ze zmienionymi przepisami do wyliczenia wysokości „sankcji wstecznej” za popełnienie takiego uchybienia, będzie wykorzystywany iloczynu współczynnika dotkliwości i trwałości uchybienia w wysokości 1%.

Złagodzone sankcje będą miały zastosowanie do międzyplonów stosowanych, jako praktyka dodatkowa w ramach Pakietu 1., wysiewanych w 2020 r. i w latach kolejnych.

4. Doprecyzowanie przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego, zgodnie
   z którym wysokość refundacji kosztów transakcyjnych będzie pomniejszana
   o 10% w odniesieniu do działek rolnych, których cały obszar jest objęty PZO lub PO.

W związku z wątpliwościami dotyczącymi sposobu wyliczania wysokości refundacji
ww. kosztów, w sytuacji, gdy siedlisko jest położone na działce rolnej, której obszar częściowo jest objęty planem ochrony lub planem zadań ochronnych, niniejszą nowelizacją doprecyzowano przepis, zgodnie z którym w przypadku działek rolnych częściowo objętych PZO/PO koszty transakcyjne będą przysługiwały w pełnej wysokości, natomiast w przypadku działek rolnych w całości objętych PZO lub PO wysokość refundacji kosztów transakcyjnych będzie pomniejszana o 10%.

II. INFORMACJA NT. ODMIAN REGIONALNYCH I AMATORSKICH ZAREJESTROWEANYCH W KRAJOWYM REJESTRZE ROŚLIN UPRAWNYCH

W ramach Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie wspierane są m.in. odmiany regionalne i amatorskie zrejestrowane w Krajowym Rejestrze.
Informujemy, że obecnie w Krajowym Rejestrze zarejestrowane są 4 odmiany regionalne pszenicy zwyczajnej ozimej:

• Almari,
• Ostka Grodkowicka,
• Ostka Gruboziarnista Grodkowicka,
• Square Head Grodkowicka.

Ponadto, obecnie trwa proces rejestracji odmian ziemniaka jako odmian regionalnych. Przewiduje się, że proces ten zakończy się dla części zgłoszonych odmian już w 2020 r.

Aktualna informacja na temat zarejestrowanych w KR odmian regionalnych jest dostępna na stronie http://www.coboru.pl/Polska/Rejestr/rejestr_odmreg.aspx.

III. INFORMACJE DODATKOWE

Obecnie na forum UE trwają intensywne prace nad przepisami UE określającymi m.in. zasady realizacji zobowiązań wieloletnich PROW 2014-2020 w tzw. okresie przejściowym tj. okresie pomiędzy dwoma okresami programowania. Przepisy te mogą mieć istotny wpływ na zakres i kształt zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych, które będą podejmowane w 2021 r.
W przypadku konieczności wprowadzenia istotnych zmian w kształcie Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego, będą one wymagały dokonania zmian w pierwszej kolejności na poziomie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, a następnie w przepisach krajowych dotyczących zasad wdrażania i realizacji tego działania.