Karp z Rudy Malenieckiej
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2009-04-10 w kategorii Produkty rybołówstwa w woj. świętokrzyskim.
Wygląd:
Karp z Rudy Malenieckiej jest rybą o prawidłowej budowie anatomicznej (głowa mała, dobre wygrzbiecenie, płetwy wyraziste). Cechuje się niewielką ilością łusek, które występują w części grzbietowej, wokół płetw bocznych i brzusznych i tylko niekiedy wzdłuż linii bocznej.
Kształt:
Karp posiada zwartą formę, charakteryzuje się dobrym wygrzbieceniem. Na przekroju ma kształt owalny, z widoczną masą mięśniową.
Rozmiar:
Masa ciała karpia handlowego mieści się w przedziale wagowym między 1000 g a 1500 g, niekiedy więcej.
Barwa:
Od oliwkowej do brunatnej i zależy od podłoża. Jasne, oliwkowe podbrzusze występuje u karpi hodowanych w wodach o dnie piaszczystym, a ciemne, brunatne – o dnie torfowym.
Konsystencja:
Tkanka mięśniowa jędrna i zwarta. Ryba pokryta jest naturalnym śluzem o swoistej konsystencji, przez to w dotyku jest śliska.
Smak:
Po obróbce termicznej mięso jest białe i kruche, delikatne w smaku i typowe dla tego gatunku. Po właściwym „wypłukaniu” nie wyczuwa się posmaku pochodzącego z mułu czy osadów dennych.
Dodatkowe Informacje:
Karp królewski z Rudy Malenieckiej jest mieszańcem, wyhodowanym z materiału miejscowego z krzyżówkami wpływającymi na poprawienie produkcyjności. Karp królewski z Rudy Malenieckiej posiada wysokie walory smakowe. W ubogich w pokarm stawach o podłożu głównie piaszczystym, rośnie długo i słabo, przez co mięso ma zwarte i stosunkowo chude.
Tradycja:
Dobre warunki hydrogeograficzne w gminie Ruda Maleniecka oraz na terenach przyległych zadecydowały, że prowadzi się tu hodowlę ryb, w tym karpia. O tradycjach hodowli ryb w Rudzie Malenieckiej i okolicach świadczy bogata historia. Już 8 listopada 1912 roku nastąpiło w Rudzie uroczyste otwarcie pierwszej w Polsce i jednej z pierwszych w Europie stacji rybackiej. Stacja doświadczalna leży w dorzeczu rzeki Pilicy, nad prawym jej dopływem, rzeką Czarną, która użyta została do nawodnienia stawów doświadczalnych. W tamtych czasach stacja stawiała sobie ambitne zadanie: wyparcia w wyniku prac badawczych zdegenerowanego karpia z Królestwa Polskiego (karpia rasy polskiej) i zastąpienie go rasowym. W wyniku badań wyhodowano tu karpia królewskiego z małą ilością łusek. Stacja była placówką doświadczalną dla personelu i studentów SGGW w Warszawie, prowadziła badania dotyczące zagadnień rasy i odmian biologicznych między innymi karpia, nawożenia wody i dna, żywienia sztucznego, gęstości obsady, słowem biologii produkcji zbiorników zamkniętych, a w szczególności biologii wzrostu, rozrodu i zimowania karpia. Do dnia dzisiejszego zachowały się niektóre z wyników badań prowadzonych w Biologicznej Stacji Doświadczalnej Rybackiej w Rudzie Malenieckiej. W 1912 roku właściciel Rudy Malenieckiej Felicjan Jankowski sprowadził do Rudy prof. Franciszka Staffa i oddał do jego dyspozycji budynki i otaczające tereny, a Profesor stworzył tu Doświadczalną Stację Rybacką. W budynkach założono system akwariów, a w otoczeniu liczne tarliska i stawy hodowlano-doświadczalne. Stacja istniała do 1921 roku. W tym okresie zespół pracowników naukowych opracował i opublikował 123 prace naukowe, które dziś są znane i przenoszone na grunt praktyki. Budynek istniejący do dziś i stawy znane są pod tradycyjną nazwą „Doświadczalnia” („Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Ruda Maleniecka”, str. 48). Franciszek Staff, co pokazują nam materiały źródłowe, na czas wojen zawieszał działalność Stacji, a z nastaniem spokoju przywracał ją. Po zakończeniu badań, czyli po 1921 roku, placówka stała się stacją doświadczalną Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, a potem do 1995 roku była Państwowym Gospodarstwem Rybackim. Dalsze transformacje doprowadziły do powstania kilku prywatnych gospodarstw rybackich i jednej spółki, które mając na uwadze historię i tradycję, kontynuują hodowlę i chów karpia w stawach Rudy Malenieckiej i gmin ościennych. W roku 2002 do kalendarium jesiennych imprez powiatu koneckiego wpisano Święto Hodowców Ryb i Wędkarzy – „Konecka Ryba”. Od tej pory co roku odbywa się ona w Rudzie Malenieckiej oraz w Maleńcu, który należy do gminy Ruda Maleniecka. Festynom towarzyszą sympozja i spotkania naukowe dla środowisk naukowo-badawczych, akademickich i dla tutejszych hodowców z gminy i powiatu. Na temat wysokiego poziomu hodowli ryb na tym terenie wypowiadało się już wielu znakomitych gości, między innymi córka Franciszka Staffa – Elżbieta Staff. Podczas „Koneckiej Ryby” tradycyjnie już odbywa się ceremonia „ułaskawienia karpia”, czyli po wcześniejszym wyłowieniu, całuje się go i wypuszcza do wody.
- Ostatnia modyfikacja:
- 07.08.2018 09:30 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 07.08.2018 09:30 Sławomir Mucha