Kaszanka szarbianka
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2013-12-05 w kategorii Produkty mięsne w woj. świętokrzyskim.
Wygląd:
Szarobrunatne batony w naturalnym jelicie prostym lub osłonce, na przekroju widoczne ziarna kaszy jęczmiennej.
Kształt:
Uzależniony od rodzaju opakowania.
Rozmiar:
W jelicie prostym – pęto długości 40-50 cm, w jelicie sztucznym – pęto o średnicy 58 mm, długości 40-50 cm.
Barwa:
Popielato-brunatna, na przekroju ciemnobrunatna z widocznymi punktami kaszy.
Konsystencja:
Stała, twarda.
Smak:
Charakterystyczny dla wędlin podrobowych, gotowanych z dodatkiem krwi i kaszy jęczmiennej. Po przygotowaniu na ciepło w smaku nieco pikantna, umiarkowanie słona.
Tradycja:
Powiat kazimierski charakteryzuje się bardzo dobrymi glebami i klimatem sprzyjającym uprawom roślin. W uprawach od lat dominowały zboża, warzywa, buraki cukrowe oraz rośliny okopowe pastewne. W większości gospodarstw w oparciu o zboża i odpadki warzyw stanowiące plon niehandlowy prowadzony był chów bydła i trzody chlewnej. Już Jan Długosz w kronikach z XV w. wspomina Skalbmierz jako jeden z najważniejszych ośrodków handlu żywcem, bydłem i innymi produktami, w tym również wyrobami masarskimi. W Szarbii Zwierzynieckiej i w okolicznych wioskach położonych w gminie Skalbmierz od niepamiętnych czasów niemal w każdym gospodarstwie robiono swojskie wyroby. Surowce wykorzystywane do produkcji kaszanki szarbianki w większości pochodziły z własnych gospodarstw rolnych. Po świniobiciu część wyrobów sprzedawano, a z części pozostałej w gospodarstwie wyrabiano m.in. właśnie kaszankę. W okolicy Skalbmierza kaszanka przygotowywana była w oparciu o przepis z 1922 r. „Płuca, skórki, różne okrawki i żyły, przeznaczone do kiszek, ugotować z cebulą, włoszczyzną i solą, by mięso smaczne było i rosół. Wybrać potem i pokrajać drobno, a na odcedzonym rosole ugotować kaszę grubą gryczaną, biorąc jej kwartę rosołu. Kasza może być miękka, ale nie rozgotowana. Włożyć do niej pokrajane mięso i wlać tyle krwi płynnej, by cała masa nie sucha była, tylko gęstawa. Wszystko doskonale wymieszać, dodać do smaku soli, pieprzu, angielskiego ziela i rozkruszonego majeranku. Napychać luźno w czyste kiszki, zawiązywać w niewielkich odstępach, albo zapinać patyczkami i gotować blisko godzinę na wolnym ogniu, by w gotowaniu gwałtownym się nie popsuły” (F. Gensówna, „Mała Gospodyni – kuchnia, spiżarnia, apteczka i różne przyjacielskie rady”). Ze względu na preferencje smakowe mieszkańców, do przygotowywania kaszanki używano, zamiast kaszy gryczanej, kaszę jęczmienną. Obecnie kaszanka szarbianka jest potrawą codzienną, spożywaną zarówno na zimno jak i na ciepło. Niektórzy urozmaicają ją dodając podczas podsmażania paprykę, kiełbasę lub boczek. Często też przygotowywana jest w różnych wariantach podczas grillowania. Dobre wiejskie wyroby wędliniarskie królują też podczas świąt czy dużych wydarzeń rodzinnych. Kaszanka szarbianka jest produktem powszechnie znanym i cenionym nie tylko na terenie gminy Skalbmierz.
- Ostatnia modyfikacja:
- 07.08.2018 08:40 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 07.08.2018 08:40 Sławomir Mucha