Krajowy Program Ograniczania Zanieczyszczenia Powietrza (KPOZP)
Krajowy Program Ograniczania Zanieczyszczenia Powietrza (KPOZP) został przygotowany zgodnie z art. 6 Dyrektywy NEC i ma na celu osiągnięcie redukcji emisji wskazanych w załączniku II dyrektywy. KPOZP został opracowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, 18 października 2023 r. uchwałą Rady Ministrów nr 192 została przyjęta aktualizacja KPOZP.
KPOZP ma zapewnić wykonanie zobowiązania w zakresie redukcji emisji i w konsekwencji skutecznie przyczynić się do realizacji celów dotyczących jakości powietrza poprzez wskazane działań i środków wynikających z polityk, planów, programów oraz przyjętych aktów prawnych. Dokument ma być okresowo aktualizowany i ma skoordynować działania w zakresie redukcji emisji wynikających z krajowych ram polityki dotyczącej jakości powietrza w powiązaniu z obszarami polityk odnoszących się do rolnictwa, przemysłu czy transportu.
W przypadku redukcji emisji z sektora rolnego w KPOZP zapisano działania dotyczące redukcji amoniaku, którego 94 % pochodzi z rolnictwa.
Działania, które mogą przyczynić się do ograniczenia emisji NH3 do powietrza to m.in.:
- opracowanie i stosowanie „Kodeksu doradczego dobrej praktyki rolniczej dotyczącej ograniczania emisji amoniaku”, który wskazuje szczegółowe działania skutkujące redukcją emisji NH3. Kodeks doradczy dobrej praktyki rolniczej w zakresie ograniczania emisji amoniaku określa szereg praktyk rolniczych, mających na celu ograniczenie emisji amoniaku do atmosfery, przede wszystkim kwestie niskoemisyjnych technik rozprowadzania i przechowywania nawozów oraz systemów utrzymywania i żywienia zwierząt. Kodeks amoniakowy zawiera również zalecenia dotyczące racjonalizacji nawożenia azotowego.
- przyjęcie Programu azotanowego - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 r.
w sprawie przyjęcia "Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu" – program szeroko określa zasady wykorzystania nawozów, okresy, dawki i sposoby nawożenia, a także przechowywania nawozów naturalnych, co przyczyni się do ograniczenia emisji amoniaku. - zakaz stosowania nawozów zawierających węglan amonu oraz mocznika granulowanego bez zastosowania powłoki biodegradowalnej lub inhibitora ureazy. Przepis będzie obowiązywał od 1 sierpnia 2021 r. Został on wprowadzony w uchwalonej w czerwcu 2020 r., nowelizacji ustawy o nawozach i nawożeniu
- stosowanie przez rolników:
- aplikacji doglebowej nawozów na bazie mocznika,
- rozlewania gnojowicy innymi metodami niż rozbryzgowo,
- przyorywania obornika w ciągu 12 godzin od aplikacji na glebę.
W KPOZP zapisano także działania służące redukcji emisji w celu ograniczania pyłu drobnego (PM2.5) oraz sadzy, które dotyczą m.in. zakazu spalania na terenie otwartym pozostałości zbiorów, odpadów rolniczych i pozostałości leśnych. Zakaz wypalania gruntów rolnych został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska.