Mąka żytnia z Rynku
27.01.2020
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2020-01-21 w kategorii Warzywa i owoce w woj. warmińsko-mazurskim.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Puszysta mieszanina z widocznymi cząstkami otrębowymi
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Przyjmuje kształt opakowania, w którym się znajduje
Wielkość
Zależna od opakowania. Najczęściej są to torebki o masie netto 10 kg, bądź worki o masie 45 kg
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Biała z szarym odcieniem
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Sypka
Smak i zapach
Swoisty
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Miejscowość Rynek znajduje się w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Jednym z najważniejszych dla społeczności lokalnej obiektów regionu, jest zachowany do dnia dzisiejszego młyn posiadający kilkusetletnią historię. Do roku 1900 młyn napędzany był kołem wodnym, a rozdrabnianie ziarna żyta odbywało się na kamieniach młyńskich. Od roku 1900 napęd generowany był przez turbinę wodną wraz z pomocą silnika. Mimo, że od lat 60-tych XX w. młyn napędzany jest elektrycznie, to dla zachowania tradycji nadal używana jest też siła płynącej wody.
Po wojnie, kiedy na wsi chleb był praktycznie nie do zdobycia, dzięki mące dostępnej wyłącznie w młynie z Rynku, okoliczni rolnicy byli w stanie produkować swoje własne pieczywo. Również otręby można było pozyskać tylko w młynie, gdyż brak prądu uniemożliwiał rolnikom ich własną produkcję.
Produkcja mąki, do dnia dzisiejszego odbywa się według instrukcji z podręczników „Poradnik Młynarza” z 1960 roku i „Przetwórstwo Zbóż” z 1994 roku, a także magazynu „Przegląd Zbożowo-Młynarski”(praca zbiorowa pod redakcją prof. dr hab. Kazimierza Bogaczyńskiego Poradnik Młynarza, Warszawa 1960,str. 54-55, Roman Jurga „Przetwórstwo Zbóż” cz. I i II. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994). Mąka żytnia produkowana dla rolników i piekarń w Rynku, nazywana była potocznie „żytnią z Rynku”.
Wyjątkowe właściwości i cechy związane z pochodzeniem surowców wykorzystywanych do wyprodukowania mąki żytniej z Rynku, doceniają mieszkańcy regionu. Tradycyjną mąkę żytnią z Rynku wykorzystują do wytwarzania doskonałych produktów takich jak: chleb żytni na naturalnym zakwasie czy szare kluski idealne do rosołu lub czerniny.