Masło wielkopolskie
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2007-07-16 w kategorii Oleje i tłuszcze w woj. wielkopolskim.
Wygląd:
Jednolita masa maślana bez kropel wody
Kształt:
Kształt kostki – prostopadłościan, osełka
Rozmiar:
Masa netto 250 g dla kostki, 300 g dla osełki, bloki do 25 kg
Barwa:
Naturalna kremowa do złocistożółtej
Konsystencja:
Jednolita, zwarta, smarowna
Smak:
Czysty, lekko kwaśny, mlekowy, lekki posmak pasteryzacji
Dodatkowe Informacje:
Niedopuszczalny dodatek innych tłuszczów (roślinnych lub zwierzęcych) niż mlecznych
Tradycja:
Podstawowym surowcem do produkcji masła wielkopolskiego jest mleko krowie. Na terenie Wielkopolski hodowla i chów krów mają długą tradycję. Pierwszym produktem wytwarzanym z mleka był twaróg. Z mleka zbierano śmietankę, z której po naturalnym ukwaszeniu wyrabiano masło w „kierzynkach”, a w późniejszym okresie w drewnianych masielniczkach. Na targach sprzedawano masło uformowane w osełki, zawinięte często w liście chrzanu lub łopianu. Z czasem twaróg i masło utrwalano w ten sposób, że wprowadzano do nich dodatek soli. Twaróg również suszono, natomiast masło przetapiano i w tej formie używano go do smażenia, pieczenia i gotowania. Spożycie nabiału na wsi, szczególnie w zamożnych gospodarstwach chłopskich, było przez wieki dość znaczne. Do miast wielkopolskich nabiał docierał za sprawą Olędrów z końcem XVIII wieku, przybyłych na teren Wielkopolski z Niderlandów (Holandii), Niemiec, terenów Bawarii i Szwabii. Wraz z przybyciem Olędrów rozpowszechniło się w Wielkopolsce bydło nizinne. Dzięki swej wysokiej kulturze rolniczej Olędrzy potrafili przystosować tereny niezbyt urodzajne pod uprawy rolne, zabezpieczając w ten sposób potrzeby paszowe zwierząt. Najbardziej rozpowszechnioną rasą bydła mlecznego na terenie Wielkopolski było bydło rasy nizinnej czarno-białej, obecnie często uszlachetnianej, np. rasą holsztyńsko-fryzyjską. Wielkopolskie mleczarnie posiadają długą tradycję produkcji masła. Już w czasie zaboru pruskiego przed I wojną światową funkcjonowała w oparciu o hodowców bydła z rejonu południowej Wielkopolski mleczarnia w Gostyniu. Swoją działalność prowadziła już w 1889 roku. Położona niedaleko Poznania mleczarnia w Środzie Wielkopolskiej rozpoczęła działalność w 1885 roku. Mleczarnia w Nowym Tomyślu początkowo prowadziła wyłącznie skup mleka od okolicznych dostawców, a po II wojnie światowej rozpoczęła produkcję różnych produktów mleczarskich: mleka, twarogu, masła. W 1967 roku uzyskała jako pierwsza w Polsce znak jakości „Zezwolenie nr 1/67 na oznaczenie wyrobu znakiem jakości Q” nadany przez Centralny Związek Spółdzielni Mleczarskich w Warszawie. Masło ze wszystkich spółdzielni mleczarskich regionu w latach 1965-1989 było przedmiotem eksportu na rynki europejskie, m.in. Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemiec i Watykanu. Wielkopolskie masło zdobywało najwyższe oceny za granicą, np. w 1967 roku na XI Międzynarodowej Ocenie Masła w Helsinkach.
- Ostatnia modyfikacja:
- 17.09.2018 11:11 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 17.09.2018 11:11 Sławomir Mucha