Miód wielokwiatowy – majowy z Karczmisk
28.11.2019
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2019-11-27 w kategorii Miody w woj. lubelskim.
Wygląd
Gęsta, lepka ciecz (patoka), która w miarę upływu czasu ulega krystalizacji i przemienia się w tzw. krupiec
Kształt
Przyjmuje kształt naczynia (opakowania), w którym się znajduje
Wielkość
Miód rozlewany jest w słoiki o pojemności 315, 450 i 900 ml
Barwa
Kolor herbaciany, jaśniejący po skrystalizowaniu. W przypadku domieszki spadzi może przybrać brązową, a nawet ciemno-brązową barwę
Konsystencja
Płynna (patoka) lub po skrystalizowaniu tzw. krupiec
Smak i zapach
Łagodny, słodki smak oraz intensywny aromat, na co wpływ ma duża zawartość olejków eterycznych pochodzących z wielu gatunków roślin
Tradycja
Miód pszczeli cieszył się uznaniem już w czasach starożytności. Od wieków stosowany był jako składnik produktów spożywczych i napojów, służył jako środek słodzący i aromatyzujący a także leczniczy.
Wzrost liczby ludności i rozwijające się osadnictwo w okresie neolitycznym na terenach Polski, pogłębiło zapotrzebowanie na miód i sprzyjało rozwoju bartnictwa. Najstarszym dowodem archeologicznym barci wykonanej przez człowieka jest dąb wydobyty z dna Odry. Posiadał on na wysokości 5 metrów, nad systemem korzeniowym, ręcznie wykonaną dziuple dla pszczół. Wiek barci oceniono na ponad 2000 tysięcy lat. Początkowo pszczelarstwo polegało na rabunku produktów pszczelich, stopniowo jednak zaczęto wykorzystywać pracę pszczół w sposób przemyślany i celowy.
Bartnictwo stało się jedną z najważniejszych dziedzin ówczesnej gospodarki. Polska stała się największym eksporterem miodu. W XVI-XVII wieku panowała opinia, że ziemie polskie to „jedna wielka pasieka”.
Obszar gminy Karczmisk znajduje się w południowo-zachodniej części województwa lubelskiego, w powiecie opolskim. Jest to region typowo rolniczy. Funkcjonuje tu wiele gospodarstw sadowniczych, plantacji malin, porzeczek i truskawek. Ze względu na sprzyjające warunki i bogatą bazę pożytkową na terenie tym funkcjonuje duża ilość pasiek. W przewadze są to pasieki gospodarujące na tradycyjnych ulach drewnianych, leżakach lub ulach z nadstawkami. W pasiekach tych korzysta się z klasycznych drewnianych ramek oraz węzy wytwarzanej z naturalnego wosku pszczelego.
Specyficzny mikroklimat, różnorodność plantacji i sadów oraz brak uprzemysłowienia pobliskich terenów, sprzyja pozyskiwaniu wyjątkowego w smaku miodu wielokwiatowego. (…) „Na terenie Lubelszczyzny w okresie renesansu występowały trzy rodzaje ogrodów dworskich: wirydarzowy, szeroki oraz szachownicowy. W pobliżu dworu zakładano zwykle sady (…) najczęściej w sadach sadzono wiśnie i śliwy, oraz wznoszono kaplice, altanki i łaźnie (…). Całość założenia dworskiego dopełniały grabowe i lipowe aleje oraz w wielu wypadkach lasy lipowe, w których umieszczano pasieki (…). Tradycja produkowania i spożywania miodu na Lubelszczyźnie związane jest również z traktowaniem miodu jako formy zapłaty: „Oprócz czynszu osadnicy byli zobowiązani do innych świadczeń na rzecz pana, np. przed świętami musieli obdarowywać feudała podarkami w postaci bydła, drobiu czy miodu (…) – (B. Kwiatkowski, Folwarki Lubelszczyzny. Historia rozwoju i zabudowy, Lublin 2012, str. 17,34,48,55).
Miód był jednym z najważniejszych produktów w kuchni regionu lubelskiego „Na wigilię wieczorem skoro gwiazda zaświeci, według powszechnego zwyczaju jedzą siedem potraw (…) wieczerza zaczyna się, od kieliszka. Wódkę piją z miodem rozpuszczonym, niektórzy przypalają go trocha (…) ulubiona kutyja z pszenicy gotowanej z makiem i miodem”. – (O. Kolberg, Dzieła wszystkie, Tom XVI Lubelskie).
Miód wielokwiatowy – majowy z Karczmisk to wyrób wyjątkowy, łączący w sobie zalety nektaru z wielu różnorodnych roślin kwitnących w okresie wiosny. Jest to mieszanka nektaru zbieranego przez pszczoły zarówno z roślin uprawnych takich jak: jabłonie, wiśnie, grusze, śliwy, porzeczki jak i z roślin dziko żyjących takich jak mniszek lekarski, klon pospolity, wierzba, podbiał pospolity czy miodunka. Miód ten charakteryzuje się łagodnym, słodkim smakiem i intensywnym aromatem. Miód z Karczmisk jest wyjątkowo gęsty o herbacianej barwie, jaśniejącej po skrystalizowaniu. Miód wielokwiatowy – majowy z Karczmisk nazywany jest także miodem „tysiąca kwiatów”.
Pozyskiwany miód wielokwiatowy - majowy, mieszkańcy Lubelszczyzny wykorzystują na wiele sposób, zarówno do wypieków, przetworów jak i do sporządzania różnych napojów. Dawniej miodem smarowano biały ser lub dodawano go do produkcji ciastek tzw. „kokosanek”.