Morela sandomierska zaleszczycka
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2016-12-01 w kategorii Warzywa i owoce w woj. świętokrzyskim.
Wygląd:
Owoce dość duże, kuliste ze średnio głęboką bruzdą, niekiedy niewyrównane, spłaszczone po bokach.
Kształt:
Lekko spłaszczony, owalny.
Rozmiar:
Owoce średniej wielkości o wadze od 40 gram do 50 gram.
Barwa:
Owoce żółtopomarańczowe, z niewielkim ciemnoczerwonym, cętkowanym rumieńcem, o pomarańczowym miąższu.
Konsystencja:
Owoc średnio twardy.
Smak:
Owoc słodki o aromatycznym zapachu.
Tradycja:
Ogrodnictwo w okolicy Sandomierza przez wiele lat, dzięki korzystnym warunkom przyrodniczym rozwijało się bardzo dobrze. Pierwsze sady na Sandomierszczyźnie założyli ojcowie cystersi już w XII wieku w Koprzywnicy. W zasobach archiwum diecezjalnego w Sandomierzu znajdują się materiały, które zaświadczają, że podwaliny dla produkcji ogrodniczej w rejonie Sandomierza zostały położone przez braci cystersów, którzy przywieźli ze sobą szczepy winnego krzewu, moreli i śliw. Założyli pierwsze winnice, sady śliwowe, jabłoniowe i morelowe. Później zaczęły ich naśladować dwory szlacheckie i w końcu sadownictwo rozwinęło się w gospodarstwach chłopskich. Dowody na uprawę moreli w XIX wieku można znaleźć we „Wspomnieniach sandomierskich” z 1850 roku Jana Nepomucena Chądzyńskiego, który pisał o odwiecznych drzewach orzecha włoskiego i o morelach. W okresie międzywojennym pierwsze sady morelowe powstawały punktowo w różnych miejscowościach powiatu sandomierskiego. Morela sandomierska zaleszczycka jest jedną z najstarszych odmian na Sandomierszczyźnie. Kwitnie w stanie bezlistnym na różowo lub biało-różowo w połowie kwietnia, kwiaty o średnicy około 35 mm, średnio odporne na mróz. Drzewo rośnie silnie, osiąga wysokość od 5 do 8 metrów. Owocuje na przełomie lipca i sierpnia. Posiada owoce dość duże, owalno-kuliste z charakterystyczną bruzdą przebiegającą od ogonka do drugiego końca owocu, która dzieli owoc na dwie części. Skórka owocu omszona, miąższ soczysty i aromatyczny bardzo łatwo odchodzący od pestki. Owoce dojrzewają na przełomie lipca i sierpnia. Nadają się do konsumpcji, jako deserowe oraz na przetwory. Są bardzo smaczne, spożywane w postaci surowej lub suszonej, kompotów, dżemów, konfitur i kisieli. Suszone morele mają niezwykle silne działanie zasadotwórcze i znajdują zastosowanie np. w leczeniu nadkwasoty, pestki zastępują migdały i służą do wytwarzania olejku wykorzystywanego w kosmetyce.
- Ostatnia modyfikacja:
- 07.08.2018 10:37 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 07.08.2018 10:37 Sławomir Mucha