Pasztet z gęsi
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2014-06-17 w kategorii Produkty mięsne w woj. zachodniopomorskim.
Wygląd:
Masa niejednolita szaro-brązowa, z zewnętrz zrumieniona, i posypana ma wierzchu majerankiem.
Kształt:
W zależności od kształtu formy, najczęściej okrągły lub prostokątny.
Rozmiar:
W zależności od użytej blaszki.
Barwa:
Ciemnobrązowa, w przekroju szaro-brązowa.
Konsystencja:
Zwarta, miękka, smarowna.
Smak:
Smak pieczonego mięsa, słony z dodatkiem pieprzu i ziół, zapach delikatny, charakterystyczny dla mięs pieczonych.
Tradycja:
Już na początku XIX wieku hodowla gęsi i ich przetwarzanie ogrywały jedną ze znaczących ról w odżywianiu mieszkańców Pomorza. Rozmaite przetwory z gęsi były ulubioną potrawą zarówno mieszkańców wsi, jak i mieszczuchów. Na wsiach pomorskich hodowano bardzo dużo drobiu: kur, kaczek oraz gęsi, czemu sprzyjały licznie występujące na tych terenach stawy i jeziora. „Najwięcej jednak uwagi poświęcano hodowli gęsi. (…) Hodowlę gęsi z poprzedniego roku kończyło wielkie bicie gęsi tuczonych na Boże Narodzenie, a rozpoczynano nową hodowlę od pierwszego stycznia nowego roku” (L. Turek-Kwiatkowska, „Kultura na Pomorzu w XIX wieku”). Pomimo różnych zawirowań historycznych i zmiany właścicieli tych ziem tradycja hodowli gęsi i wyrobu z nich pasztetu kontynuowana jest na tych terenach również współcześnie. Samą recepturę na ten produkt przywieźli ze sobą i przez wiele lat pielęgnowali dawni mieszkańcy Kaszub. Prawie 70 lat temu, w roku 1947 w Szczecinie, nad jedną z odnóg delty Odry-Cegielinką osiedliła się rodzina przybyła ze wsi Kobyle. Hodowla gęsi i nabyta w rodzinnym domu umiejętność przetwarzania na różne specjały mięsa gęsiego, pielęgnowana była przez tę rodzinę także w nowym miejscu zamieszkania. Wiosną, miejscowa ludność zaopatrywała się w młode gęsi na targach, które funkcjonowały w każdym prawie mieście.: „Tradycję ich hodowli, a także produkcję wyrobów kulinarnych z gęsiny matka znała ze swojego domu rodzinnego we wsi Kobyle na Kaszubach. Jak wspomina w jej rodzinnym domu w Szczecinie zawsze trzymano parę sztuk gęsi, kupowanych najczęściej wiosną jako młode ptaki na targu w Maszewie, pow. Goleniów. Przeznaczano je najczęściej na pasztet. od lat 70. XX w., gdy zaczęła prowadzić własne gospodarstwo domowe, także w tym celu hodowała gęsi” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami miejscowości Kobyle). Obecnie, starsi mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego rzadziej wyrabiają już ten produkt, przekazując tradycję jego wytwarzania młodszemu pokoleniu. Współczesny przepis na pasztet z gęsi przedstawia się następująco: „Po sprawieniu i oddzieleniu od korpusów szyj gotuje się gęsi w garnku, dodając do wody włoszczyznę. Osobno gotowana jest wątróbka. Na wysmarowanej tłuszczem blasze piecze się boczek wieprzowy. Cebulę się podsmaża. Całe mięso mieli się z cebulą i suszonymi grzybami. Dodaje się jajka, namoczoną bułkę pszenną i przyprawy. Masę dokładnie wyrabia. Masę przekłada się na blaszki, posypując majerankiem. Pasztet z gęsi zapieka się (…) przez około 40-50 minut.” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami miejscowości Kobyle). Smak pasztetu z gęsi w roku 2009 doceniło także jury konkursu Nasze Kulinarne Dziedzictwo przyznając I miejsce w kategorii Produkty i przetwory pochodzenia zwierzęcego.
- Ostatnia modyfikacja:
- 14.04.2020 15:05 Iwona Chromiak
- Pierwsza publikacja:
- 16.07.2018 13:04 Sławomir Mucha