Piernik z latwergą
05.09.2024
W dniu 27 sierpnia 2024 r. na Listę Produktów Tradycyjnych został wpisany w kategorii: Wyroby piekarnicze i cukiernicze: „piernik z latwergą” (woj. opolskie).
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Ciasto o ciemnym, brązowym kolorze, miękkiej strukturze, wewnątrz przekładane latwergą (powidłami z gruszek, jabłek i wiśni)
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Kształt prostokątny na zewnątrz oraz w przekroju
Wielkość
Ok. 36 cm x 28 cm (rozmiar dużej blachy do pieczenia)
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Ciemnobrązowa, w przekroju widoczny jaśniejszy pasek z powideł. Na wierzchu polewa kakaowa (kolor czarny)
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Miękka, delikatna, w dotyku sprawiająca wrażenie biszkoptu
Smak i zapach
Zapach korzenny, smak słodki przełamany delikatną kwaskowatością latwergi (powideł)
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Piernik z latwergą, to ciasto, którego wyjątkowości szukać trzeba w dumnych, rozłożystych sadach, na terenie dawnych winnic zakładanych na Winiarach pod Głogówkiem oraz w starej tradycji piernikarskiej tej części Opolszczyzny. Z połączenia tych dwóch gałęzi dziedzictwa powstało ciasto, które na głogóweckich Winiarach znane jest jako piernik z latwergą.
Tradycja wypieku piernika sięga na Winiarach XVIII wieku, odkąd w 1765 roku powstała tutaj rodzinna firma „Kniling, OberglogauAkomel-HonigkuchenFabrik”, czyli w dosłownym tłumaczeniu „fabryka ciast miodowych”. Firma ta swoją pierwszą produkcję rozpoczęła w kamienicy na głogóweckim rynku, gdzie na samym początku pierniki można było kupić tylko raz w tygodniu. Taka działalność stanowiła typową konsekwencję tradycji piernikarskiej na Śląsku, w ramach której nie tylko w okresie świąt Bożego Narodzenia pierniki cieszyły się dużym zainteresowaniem. Powszechne stały się także na Śląsku rozdawane i spożywane przy uroczystych okazjach – czy to na weselach, chrztach, czy w Wielki Czwartek, na konsekracjach kościołów, na królewskich festynach strzeleckich, na wielkich jarmarkach lub w okresie Wielkiego Postu jako pokarm na czczo.
Szacuje się, że latwergę, czyli rodzaj powidła mieszanego z lokalnej odmiany gruszki Winówki, jabłek i na zmianę wiśni lub śliwek, dodano do ciasta pod koniec lat 70-tych ubiegłego wieku. Ogromna siła przywiązania do lokalnych produktów na Winiarach doprowadziła do wyrobu jednego z najbardziej niepowtarzalnych w smaku ciast, którego nie da się upiec z żadnych innych składników, jak tylko tych dostępnych na miejscu. Przepis łączący ciasto piernikowe z latwergą stosowany jest przez mieszkanki Winiar od co najmniej trzech pokoleń i jest stałym elementem winiarskich stołów.