Podpłomyk
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2014-05-15 w kategorii Wyroby piekarnicze i cukiernicze w woj. podkarpackim.
Wygląd:
Okrągły, rumiany placek z chrupiącą lekko twardą skórką.
Kształt:
Zbliżony do okrągłego.
Rozmiar:
Średnica około 30 cm, grubość do 3 cm.
Barwa:
Złocista, na przekroju kremowo-szara.
Konsystencja:
Konsystencja stała, sprężysta, skórka lekko twarda.
Smak:
Dobrze wypieczonego żytniego chleba.
Tradycja:
Cygany to wieś położona w województwie podkarpackim w powiecie tarnobrzeskim. Miejscowość ta słynie z propagowania kultury lasowiackiej, przede wszystkim jej obrzędów, zwyczajów oraz kuchni opartej na produktach uprawianych przez mieszkańców we własnych gospodarstwach. Do często spożywanych i lubianych potraw w tym regionie należały placki zwane podpłomykami. Na Podkarpaciu pieczenie ich wymusiła bieda, czyli brak chleba i innych podstawowych produktów żywnościowych. Szczególnie często przygotowywane były na przednówku, kiedy mieszkańcy musieli ratować się przed głodem. Ponadto podpłomyk miał symbolizować przeprosiny i zgodę. Podczas Świąt Bożego Narodzenia podpłomyk spełniał rolę dzisiejszego opłatka - zanoszono go sąsiadom i składano im życzenia. Natomiast po pasterce podpłomyk dostawały zwierzęta gospodarskie, żeby nie padła na nie żadna zaraza. Przygotowanie podpłomyka jest dość proste. Zaczynano „od przygotowania zakwasu (musiał on odstać o 5 dni). Jeśli pieczono podpłomyki regularnie to zostawiało się w misce niewielką część, która była podstawą do następnego zakwasu. Zaczynając zaś wszystko od początku należało zmieszać w glinianym naczyniu mąkę żytnią (ok. 100 g) i przegotowaną letnią wodę. Odstawić na 1 dzień, przykryte lnianą szmatką, po czym znów dodać tyle samo mąki i wody i odstawić na kolejne kilka dni. Gdy zakwas był gotowy trzeba było wsypać do niego przesianą mąkę, a potem wlewać powoli wodę, mieszać drewnianą łyżką, tak by uzyskać jednolitą masę. Dodać też szczyptę soli. Potem formować placki - podpłomyki, grubości ok. 1 cm i piec w przygotowanym wcześniej piecu.” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami wsi Cygany). Podpłomyki należy piec ok. 15 minut w piecu chlebowym opalanym drewnem z drzew iglastych. Można je spożywać na gorąco lub zimno. „Dawniej najczęściej posypywało się cukrem, a czasem jak jagód nazbieraliśmy to mama posypywała też jagodami, które potem rozmiękły” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami wsi Cygany). Obecnie gospodynie obsypują też czasem: czarnuszką, posiekaną cebulą lub kminkiem.
- Ostatnia modyfikacja:
- 19.09.2018 14:26 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 19.09.2018 14:26 Sławomir Mucha