Wspólna polityka rybołówstwa i uprawnienia do połowów na 2024 r.

Ministrowie ds. rolnictwa omówili opublikowany przez Komisję Europejską komunikat w sprawie stanu realizacji wspólnej polityki rybołówstwa oraz konsultacji dotyczących uprawnień do połowów na 2024 r. Dyskusja ministrów była pierwszym krokiem w corocznym procesie ustalania całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC) i kwot na kolejny rok.

Stanowisko Polski

Minister Robert Telus podkreślił, że presje środowiskowe na Morze Bałtyckie doprowadziły m.in. do degradacji różnorodności biologicznej. Utrudniają także zarządzanie rybołówstwem.

– Trzeba podejmować dalsze działania poprawiające kondycję stad ryb przy jednoczesnym uwzględnieniu aspektu społeczno-ekonomicznego – dodał polski minister rolnictwa.

Minister Telus zwrócił także uwagę, że niekontrolowana i niezrównoważona działalność Rosji na Morzu Bałtyckim negatywnie wpływa na zasoby stad ryb i na środowisko morskie. Wysiłki państw członkowskich zmierzające do odbudowy zasobów ryb Morza Bałtyckiego są więc mniej efektywne przez rosyjską działalność połowową.

Konkluzje w sprawie pakietu dotyczącego polityki rybołówstwa

Prezydencja przedstawiła Radzie konkluzje w sprawie pakietu KE dotyczącego polityki rybołówstwa. Celem pakietu jest zrównoważony, odporny i konkurencyjny sektor rybołówstwa i akwakultury. Państwa członkowskie wezwały Komisję do szukania wyważonego podejścia, mającego na celu priorytetowe traktowanie ochrony ekosystemów przy równoczesnym uwzględnieniu aspektu społeczno-gospodarczego sektora.

Dokument zostały przekształcony w konkluzje Prezydencji, w związku ze sprzeciwem Włoch, i będzie stanowił odpowiedź na pakiet niewiążących prawnie środków przedstawionych przez Komisję w lutym 2023 r.

Stanowisko Polski

Polska podkreśliła, że pakiet dotyczący polityki rybołówstwa to ambitny plan działania, który jest ważny z punktu widzenia przyszłości rozwoju branży i ochrony środowiska. Z zadowoleniem odnotowaliśmy w konkluzjach zwrócenie uwagi na potrzebę wsparcia podmiotów działających w sektorze rybołówstwa i akwakultury w procesie transformacji energetycznej.

– Zapewnienie ułatwienia dostępu do wsparcia finansowego transformacji energetycznej branży jest kluczowe dla jej dalszego rozwoju – podkreślił minister Telus.

Rolnictwo – najważniejsze tematy

W sprawach rolnych najważniejszymi tematami spotkania były: sytuacja na rynkach rolnych w związku z decyzją Komisji Europejskiej w sprawie przyjęcia pakietu pomocy dla krajów przyfrontowych, projekt rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin oraz sprawy rolne związane z handlem.

Sytuacja na rynkach rolnych – przyjęcie II pakietu pomocy

Ministrowie odnieśli się w dyskusji do punktu dotyczącego sytuacji rynkowej i pakietów wsparcia finansowanych z rezerwy rolnej. Punkt ten zgłosiły delegacje Francji i Niemiec. KE omówiła zawartość drugiego (100 mln EUR dla 5 państw członkowskich sąsiadujących z Ukrainą) i trzeciego pakietu (330 mln EUR dla pozostałych 22 p.cz.) pomocy finansowej.

Komisarz UE ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski podkreślał nadzwyczajny charakter wyzwań stojących przed 5 p.cz. sąsiadującymi z Ukrainą, które ponoszą największe koszty unijnej solidarności z tym krajem.

Stanowisko Polski

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus, podkreślił, że dla Polski bardzo ważna jest pozytywna decyzja w sprawie drugiego pakietu wsparcia. Zaznaczył, że wojna wywołana przez Rosję zdestabilizowała rynki państw graniczących z Ukrainą i spowodowała straty u rolników. Stwierdził, że chociaż wsparcie nie pokrywa strat poniesionych przez rolników, to środki te są potrzebne i rolnicy na nie czekają. Wyraził także ubolewanie że proces decyzyjny w sprawie przyjęcia pakietu wsparcia trwał tak długo. Minister zwrócił również uwagę na trudną sytuację na rynku owoców miękkich w Polsce.

Zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin

Prezydencja szwedzka przedstawiła sprawozdanie z postępu prac nad wnioskiem dotyczącym rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin (SUR).

Stanowisko Polski

Minister Telus podkreślił, że po roku intensywnych prac nad projektem nie osiągnięto istotnych postępów na drodze do uzgodnienia wspólnego stanowiska.

– Potwierdza to stanowisko Polski, że projekt przygotowany przez Komisję jest w dużej mierze wadliwy pod względem merytorycznym i legislacyjnym – dodał polski minister rolnictwa.

Minister Robert Telus poinformował, że nadal oczekujemy na przedstawienie przez Komisję uzupełnienia oceny wpływu dla projektu.

Szef polskiej delegacji przedstawił główne zastrzeżenia Polski wobec projektu, które dotyczą:

• • przeniesienia ujętych w Strategii Od pola do stołu 50 proc. celów redukcyjnych dotyczących środków ochrony roślin na poziom państw członkowskich;
  • całkowitego zakazu stosowania środków ochrony roślin na obszarach wrażliwych, w szczególności na obszarach wyznaczonych na podstawie dyrektywy wodnej, obejmujących całe terytorium naszego kraju, i na obszarach NATURA 2000;
  • licznych obciążeń administracyjnych nakładanych na rolników i administrację;
  • szerokich i nieprecyzyjnych kompetencji dla Komisji Europejskiej.

Sprawy rolne związane z handlem

Ministrowie przeprowadzili wymianę poglądów na temat spraw rolnych związanych z handlem. Komisja omówiła aktualny stan bilateralnych i wielostronnych relacji handlowych.

Stanowisko Polski

Polski minister rolnictwa podkreślił, że utrzymanie europejskiego modelu rolnictwa wymaga ochrony jego konkurencyjności. Podkreślił, że konieczne jest, aby produkty importowane spełniały takie same wymogi jak te, którym podlega produkcja europejska.

– Nie możemy dopuścić, aby liberalizacja handlu prowadziła do zaniku europejskiego modelu rolnictwa opartego na niewielkich gospodarstwach rodzinnych. Grozi nam przenoszenie produkcji rolnej do państw o przewadze gospodarstw wielkoobszarowych i agroholdingów – dodał minister.

Jednocześnie szef polskiego resortu rolnictwa przypomniał, że decyzja o liberalizacji importu z Ukrainy spowodowała zakłócenia na polskim rynku nie tylko zbóż, lecz także mąki, jaj i mięsa drobiowego. Poinformował, że odnotowujemy też poważne problemy na rynku owoców miękkich, których import z Ukrainy został już w pełni zliberalizowany w ramach Układu o stowarzyszeniu.

– Zwracamy się do KE o analizę sytuacji na tych rynkach i zaproponowanie działań zaradczych – apelował polski minister rolnictwa.

Wzrost populacji dużych drapieżników

Na wniosek delegacji Rumunii Rada omówiła temat rosnącej populacji dużych drapieżników i zagrożenia dla ludzi i zwierząt. Większość państw członkowskich, w tym Polska, wskazała na problem zwiększającej się populacji wilka.

Polska poparła wniosek Rumunii w zakresie przeanalizowania aktualnych skutków unijnego prawodawstwa w tym zakresie, szczególnie, w jakim stopniu pozostaje ono adekwatne i praktyczne w rozwiązywaniu rosnącego zagrożenia stwarzanego przez duże drapieżniki i dziki.

– Zgadzamy się z Rumunią, że zasadne jest szersze zaangażowanie środków europejskich w finansowanie wspólnego monitoringu oraz działań związanych z ochroną gospodarstw i zwierząt hodowlanych przed szkodami spowodowanymi przez wilki – powiedział minister Telus.

Postulat zakazu hodowli zwierząt przeznaczonych na futra

Ministrowie omówili również temat zakazu hodowli zwierząt futerkowych wniesiony pod obrady przez Austrię, Niemcy i Holandię.

Minister Telus zauważył, że wprowadzenie postulowanego zakazu będzie skutkowało utratą pracy przez osoby zatrudnione na tych fermach oraz w współpracujących podmiotach. Konieczne będzie wówczas stworzenie dla nich alternatywnych miejsc zatrudnienia. Zakaz będzie także skutkował koniecznością przeznaczenia środków z budżetu UE na wypłaty odszkodowań dla producentów.

W ocenie ministra Telusa propozycje przyszłych regulacji dotyczących dobrostanu zwierząt muszą opierać się na najnowszych badaniach naukowych i doświadczeniach państw członkowskich. Jednocześnie muszą uwzględniać warunki ekonomiczne prowadzenia takiej produkcji oraz skutki gospodarcze dla poszczególnych państw członkowskich.

Na marginesie AGRIFISH – rozmowy w gronie „5”

Na marginesie posiedzenia Rady AGRIFISH minister Telus prowadził konsultacje polityczne w ramach koalicji pięciu państw UE (Polski, Bułgarii, Rumunii, Słowacji, Węgier). Konsultacje te dotyczyły kontynuacji współpracy i dalszych działań związanych z kryzysową sytuacją na rynkach rolnych spowodowaną wojną na Ukrainie.

Wspólnym oczekiwaniem tych państw jest przede wszystkim konieczność przedłużenia środków zapobiegawczych po 15 września 2023 r. dla czterech produktów rolnych z Ukrainy.

Minister Telus zaproponował kolejne spotkanie sojuszu 5 krajów przyfrontowych w lipcu w Warszawie, tym razem w formacie poszerzonym o Ukrainę. Celem spotkania jest debata na temat długofalowych, skutecznych mechanizmów, aby zapewnić uczciwe warunki konkurencji, biorąc pod uwagę przyszłe członkostwo Ukrainy w Unii Europejskiej.

Spotkania bilateralne

Szef polskiej delegacji odbył spotkania bilateralne z ministrami rolnictwa Estonii i Łotwy. Podczas spotkań ministrowie rozmawiali o wypracowaniu wspólnych narzędzi, umożliwiających tranzyt produktów ukraińskich przez kraje naszego regionu.