Było to pierwsze spotkanie ministrów ds. rolnictwa w ramach rocznego przewodnictwa Republiki Czeskiej w Grupie Wyszehradzkiej, do której należą Polska, Republika Czeska, Słowacja i Węgry. Spotkanie odbyło się 25-26 września 2023 r.

Obecne wyzwania

Ministrowie ds. rolnictwa państw Grupy Wyszehradzkiej podkreślili, że spotkanie odbywa się w bardzo trudnym momencie, kiedy w Ukrainie toczy się wojna będąca wynikiem agresji i imperialistycznych ambicji Federacji Rosyjskiej, a kwestie bezpieczeństwa żywnościowego mają szczególne znaczenie. Zgodnie podkreślali, że dialog krajów naszego regionu i wspólne poszukiwanie rozwiązań są dziś potrzebne bardziej niż kiedykolwiek.

Sytuacja na rynkach rolnych

Sekretarz stanu Ryszard Bartosik poinformował, że sytuacja na rynku zbóż w Polsce jest trudna.

– Nadal borykamy się z problemami, mimo że od maja do 15 września 2023 r. obowiązywał unijny zakaz przywozu pszenicy, kukurydzy, rzepaku i słonecznika z Ukrainy. Magazyny są częściowo zapełnione jeszcze ubiegłorocznym zbożem, ponieważ rolnicy nie mieli gdzie sprzedać swoich płodów rolnych – podkreślił wiceminister Bartosik.

Wyjaśnił, że wobec politycznej, a nie merytorycznej, decyzji Komisji Europejskiej o nieprzedłużeniu zakazu Polska wprowadziła 15 września 2023 r. krajowy zakaz przywozu pszenicy, kukurydzy, rzepaku i słonecznika oraz śruty i mąki z tych zbóż z Ukrainy. Tranzyt jest nadal dozwolony.

– Zakaz importu nie ograniczył tranzytu przez Polskę, a wręcz przyczynił się do jego wzrostu, zgodnie z pierwotnymi założeniami koncepcji korytarzy solidarnościowych – zauważył wiceminister Bartosik.

– Podjęte przez nas działania mają na celu wyłącznie przywrócenie zachwianej równowagi rynkowej. Kierowaliśmy się poczuciem odpowiedzialności za sytuację w naszych krajach i los naszych producentów rolnych – wyjaśnił sekretarz stanu.

Potrzeba systemowych rozwiązań

Ministrowie Grupy Wyszehradzkiej zgodzili się, że trzeba wypracować długofalowe, systemowe rozwiązania, które zapewnią uczciwe warunki konkurencji dla rolników z krajów naszego regionu.

– Obecnie zagadnieniem najważniejszym dla Polski jest zbudowanie skutecznych trwałych, wydajnych pod względem wielkości przewożonego ukraińskiego eksportu mechanizmów służących przewożeniu produktów ukraińskich przez terytorium UE do krajów trzecich – powiedział wiceminister Bartosik.

Skarga do WTO

Minister ds. rolnictwa Republiki Czeskiej w imieniu Grupy Wyszehradzkiej zaapelował do Ukrainy o wycofanie skargi – złożonej do Światowej Organizacji Handlu (WTO) przeciw Polsce, Słowacji i Węgrom – oraz o poszukiwanie rozwiązań poprzez dialog i konsultacje.

O leśnictwie i gospodarce leśnej

Podczas spotkania dyskutowano również nt. rosnącej fragmentaryzacji polityk związanych z lasami na poziomie UE oraz o potrzebie wzmocnienia spójności i synergii polityk w tym zakresie.

Wiceminister Bartosik podkreślił, że zarządzanie lasami to proces długofalowy, który powinien być oparty na wieloletnich doświadczeniach i praktykach państw członkowskich.

– Podczas implementacji inicjatyw unijnych dotyczących leśnictwa konieczne jest branie pod uwagę zróżnicowanych krajowych uwarunkowań oraz uwzględnianie przez Komisję opinii przedstawianych przez państwa członkowskie UE. Leśnictwo wymaga specyficznego traktowania w polityce UE – powiedział wiceminister Bartosik.

Wiceminister zaznaczył także, że leśnictwo i gospodarka leśna powinny pozostać w wyłącznej kompetencji państw członkowskich UE.

Ministrowie ds. rolnictwa Grupy Wyszehradzkiej zgodzili się, że wszelkie inicjatywy dotyczące leśnictwa powinny być rozwijane z wykorzystaniem podejścia oddolnego, zgodnie z zasadą subsydiarności.