Wygląd:

Ciasto kruche z widoczną grubą warstwą jabłek.

Kształt:

Prostokątny.

Rozmiar:

Około 3 kg.

Barwa:

Wierzch koloru złotego, spód i boki lekko przypieczone koloru żółtego.

Konsystencja:

Miękka i wilgotna.

Smak:

Lekko kwaśny o winnym zapachu z nutą cynamonu.

Tradycja:

Brzozów położony jest centralnie na Pogórzu Dynowskim nad rzeką Stobnicą. Na przełomie XV/XVI wieku nastąpił rozwój Brzozowa, a miasto swoje dochody czerpało głównie z handlu. Miasto otoczone było drobnymi gospodarstwami, w których głównym zajęciem gospodarzy była uprawa roli. Dawniej każde gospodarstwo posiadało przydomowy sad, a pozyskane owoce gospodynie wykorzystywały do przygotowywania różnych przetworów oraz wypieków. „Szarlotka była popularnym ciastem, bowiem najpowszechniej spożywane potrawy przygotowywano z tego, co było dostępne w gospodarstwie, a jabłek było dużo, bo i sadów było dużo. Każdy gospodarz miał w ogrodzie jabłonkę (szare Renety dojrzewające jesienią, Papierówki – jako jabłka wcześniejsze, letnie), więc jabłka były prosto z sadu” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami powiatu brzozowskiego). Cechą charakterystyczną szarlotki domowej jest sposób przygotowywania jabłek na farsz. Część obranych jabłek jest ścierana na tarce, zaś pozostałe krojone są w kostkę i prażone. Dla wzmocnienia smaku i aromatu do nadzienia jabłkowego dodawany jest cynamon. Ciasto przygotowywane jest z dodatkiem masła, co nadaje mu kruchości. „Szarlotkę piekło się często, nie tylko na niedzielę, ale także na co dzień. (…) była bardzo popularnym ciastem przy kopaniu ziemniaków. Gospodynie, mając w sezonie wykopów pod ręką szczególnie dużo jabłek, piekły szarlotkę, którą zabierało się w pole i zjadało w przerwach przy pracy w polu, popijając mlekiem” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami powiatu brzozowskiego).