Wygląd:

Szarobrązowa zwarta masa tłuszczu wieprzowego z widocznymi na przekroju skwarkami.

Kształt:

Przyjmuje kształt naczynia, w którym się znajduje.

Rozmiar:

W zależności od naczynia, w którym jest przechowywany.

Barwa:

Szarobrunatna, na przekroju widoczne złociste skwarki.

Konsystencja:

Zwarta, gęsta, smarowna masa.

Smak:

Swoisty dla tłuszczu wieprzowego, z wyczuwalną nutą czosnku, pieprzu, majeranku.

Tradycja:

Szary smalec po kujawsku to produkt tradycyjnie wytwarzany przez kujawskie gospodynie. Dawniej w niemal każdym gospodarstwie utrzymywano, oprócz krów i drobiu również świnie. Tuczono je tak, aby osiągnęły wagę około 200 kg, a słonina była gruba na tzw. „cegłę”. Świniobicie na wsi odbywało się dwa razy w roku, przed Wielkanocą i Bożym Narodzeniem. Gospodyni kujawska musiała zapewnić całej rodzinie wyżywienie. Dlatego, po uboju świni, żaden jej element nie mógł się zmarnować. Pozyskaną ze świni słoninę gospodyni przetapiała na smalec. Wytapianie słoniny było najpopularniejszym sposobem utrwalania tłuszczu zwierzęcego. Kujawski szary smalec różni się od pozostałych podobnych produktów tym, że przyrządza się go z samych wytopionych i zmielonych skwarków. Nie dodaje się do niego cebuli, ponieważ wówczas produkt szybciej mógłby stracić świeżość. Dodaje się za to czosnek, który utrwala smalec oraz przyprawy, takie jak pieprz i majeranek, które nadają mu specyficzny smak i aromat. Szary smalec zwany również omastą, używany jest najczęściej do smarowania chleba. Do kromki chleba z szarym smalcem idealnym dodatkiem jest ogórek kiszony. Szary smalec można znaleźć zarówno w sklepach, jak i na licznych festynach i wydarzeniach kulinarnych.