Wafle do lodów z Pomykowa
29.04.2022
W dniu 28 kwietnia 2022 roku na Listę Produktów Tradycyjnych zostały wpisane w kategorii: Wyroby piekarnicze i cukiernicze: „wafle do lodów z Pomykowa”.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Posiada lekko połyskującą, gładką strukturę, z ozdobnym wzorkiem wytłoczonym w jego górnej części. Na przekroju cienki, listkowaty
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Kształtem zewnętrznym przypomina kielich lub kubek. Na przekroju pusty w środku
Wielkość
Wielkość w zależności od zastosowanej formy
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Barwa od jasnokremowej, przez słomkową aż do ciemnozłotej. Na przekroju taka sama
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Zwarta, delikatna, wysuszona i lekka. W dotyku, podatna na uszkodzenie, krucha
Smak i zapach
Smak lekko sodki. Zapach przypieczonej mąki pszennej
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Tradycje wyrabiania wafli do lodów z Pomykowa sięgają ubiegłego stulecia. Z pamiątek rodzinnych mieszkańców i materiałów źródłowych wynika, że już w 1934 roku na terenie powiatu koneckiego (wieś Pomyków należy do powiatu koneckiego) wytwarzaniem i sprzedażą lodów zajmowało się pięć rodzin rzemieślniczych. W tamtych czasach sprzedawali oni lody na papierowych tackach, talerzykach albo na kawałkach płaskich wafli nazywanych andrutami, które wypiekała Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Społem” w Końskich. Wafle (andruty) krojone były ręcznie na małe kwadraty, na które łyżką wykładano lody z beczki lub kany. Tak było do około 1960 roku, kiedy to andruty zaczęto powszechnie zastępować waflami w formie kubków i rożków, wypiekanych w specjalnych elektrycznych waflownicach, których produkcją zajmował się rzemieślnik, pana Bochenek z Krosna. Urządzenia te były zbyt drogie dla koneckich lodziarzy, stąd w odlewni w Pomykowie zamówiono podobne piecyki, ale żeliwne, opalane na węgiel i przez kilka lat w nich wypiekano wafle. Dopiero w 1963 roku waflarnie wyposażono w urządzenia elektryczne, co pozwoliło na wypiek większej ilości wafli dla okolicznych lodziarzy. Wypiekanie wafli na stałe zagościło w świadomości mieszkańców Pomykowa, bowiem słodki aromat przypieczonej mąki roznosił się po całej okolicy. Zwabione zapachem dzieci przychodziły po odpadki – wybrakowane wafle, które dostawały za darmo. Wafle do dziś produkowane są w Pomykowie, a rozdawanie wybrakowanych kubeczków i rożków dzieciom stało się tradycją.
Wafle do lodów z Pomykowa wykonywane są z trzech podstawowych surowców: mąki, oleju rzepakowego i wody, z dodatkiem sody, jako środka spulchniającego. W produkcji wafli do lodów kluczowe znaczenie ma sposób ich wytwarzania, skład surowcowy oraz umiejętności ich wytwórców. Dzięki niezmienionej od lat recepturze i sposobie wypiekania smakują jak te sprzed ponad 50 lat. Są bardzo smaczne, kruche, delikatne, chrupiące, pachnące słodko przypieczoną mąką.