Gleba jest dziś także postrzegana jako miejsce kształtowania siedlisk różnorodnych zbiorowisk flory i fauny, retencji wody, buforowania i filtracji zanieczyszczeń.

5. grudnia obchodzimy Światowy Dzień Gleby. Został on ustanowiony w 2013 r. przez 68. Walne Zgromadzenie Organizacji Narodów Zjednoczonych.

 – Ta ważna inicjatywa, ma zwrócić uwagę społeczeństwa wszystkich krajów świata na rolę jaką pełni gleba, nie tylko w środowisku przyrodniczym, ale również dla bezpieczeństwa żywnościowego i dobrobytu każdego mieszkańca Ziemi – powiedział minister Jan Krzysztof Ardanowski proszony przez dziennikarzy o komentarz do tematu omawianego dziś podczas Szczytu Klimatycznego COP24.

Minister zaznaczył, że coraz lepiej rozumiane jest znaczenie gleb w procesie adaptacji, ale także w przeciwdziałaniu zmianom klimatu.

– Gleba jest nie tylko jednym z kluczowych zasobów naturalnych od których zależy produkcja żywności, ale pełni także ważną rolę w złożonym procesie akumulacji węgla w biosferze oraz regulacji emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych. Naszą odpowiedzią na globalny wzrost emisji CO₂ jest odpowiednie prowadzenie produkcji rolnej. Jeżeli zwiększymy tylko o 4‰ rocznie zawartość węgla w glebie to wchłoniemy całą roczną antropogeniczną produkcję CO₂ – podkreślił szef resortu rolnictwa.

Zarówno zmiany cywilizacyjne, ale także same zmiany klimatu niosą wiele zagrożeń, szczególnie dla najcenniejszych gleb, o wysokiej zawartości związków węgla. W warunkach polskich, coraz częstsze okresy suszy i obniżanie poziomu wód sprzyjają degradacji tych gleb. Podobnie oddziałuje zbyt silna specjalizacja produkcji z jednoczesnym upraszczaniem płodozmianu, chociaż w Polsce procesy te nie są aż tak zaawansowane.

– W Polsce, w celu zachowania jak największego obszaru produktywnych gruntów rolnych, poprawy ich wartości i wykorzystania dla potrzeb produkcji żywności wprowadziliśmy rozwiązania prawne eliminujące spekulacyjny obrót ziemią rolną oraz pozwalające na ilościową i jakościową ochronę gruntów - szczególnie tych najlepszych – podkreślił minister Ardanowski.

W kontekście zagadnień omawianych podczas Szczytu Klimatycznego minister podkreślił, że racjonalna gospodarka glebami rolniczymi zmierza do ochrony istniejących i budowania nowych zasobów węgla organicznego w glebie i biomasie pochodzenia rolniczego oraz rozwoju odnawialnych źródeł energii.

– Takie podejście zapewnia synergię między celami redukcyjnymi i w zakresie adaptacji rolnictwa do zmian klimatu. Jest ono także najmniej obciążające dla doraźnej konkurencyjności rolnictwa i uwzględnia specyfikę jego struktur i systemów produkcji – stwierdził szef resortu.

Minister poinformował również, że w krajowych dokumentach strategicznych, takich jak Plan dla wsi, będących odpowiedzią na problemy, które stoją przed polskim rolnictwem, zawarte są wyraźne odniesienia do ochrony gleb. Wskazują na konkretne działania w celu przeciwdziałania skutkom suszy i innym zmianom klimatycznym.

– Będę podejmował działania w celu wdrożenia systemu poprawy żyzności gleb oraz programu retencji wodnej. Duże znaczenie dla ochrony i wzbogacania gleb będzie miał program rozwoju upraw roślin bobowatych. Rośliny  posiadają zdolności wiązania azotu atmosferycznego i wpływają na poprawę struktury i żyzności gleb – zaznaczył Jan Krzysztof Ardanowski.

Zrównoważone użytkowanie gleb wspierają różne działania w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, w tym m.in program rolno-środowiskowo-klimatyczny, wsparcie rolnictwa ekologicznego, promowanie dywersyfikacji upraw, czy system wzajemnej zgodności (cross-compliance), obejmujący wymogi dobrej kultury rolnej.