Zadrzewienia śródpolne

Zadrzewienia śródpolne stanowią element krajobrazu istotny dla zachowania bioróżnorodności obszarów rolnych. Są miejscem bytowania wielu organizmów, zapewniają bazę pokarmową m.in. dla ptaków i owadów zapylających, wspomagając tym samym utrzymanie równowagi ekologicznej w systemach rolniczych.

Zadrzewienia śródpolne są ważne dla produkcji rolnej poprzez m.in. zwiększanie krajobrazowej retencji wody, ograniczanie skutków suszy i zapobieganie erozji glebowej. Odgrywają też ważną rolę w ochronie jakości wód. Zadrzewienia chronią glebę przed wiatrem, przeciwdziałają wymywaniu cząstek gleby podczas ulew. Dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu drzewa poprawiają obieg składników odżywczych i zwiększają przyrost materii organicznej w glebie, która w konsekwencji efektywniej zatrzymuje wodę.

Dostrzegając istotną rolę zadrzewień na obszarach wiejskich, w tym m.in. związaną ze zwiększeniem retencji wodnej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi już w 2022 r. umożliwiło ubieganie się o wsparcie na tworzenie zadrzewień śródpolnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020). Od 2023 r. wsparcie na tworzenie zadrzewień śródpolnych kontynuowane jest w ramach Planu Strategicznego (PS 2023-2027), w ramach którego przewidziano kwotę wsparcia od 10 tys. zł/ha do 18 tys. zł/ha.

Dodatkowo rolnicy, którzy założyli zadrzewienie w ramach PROW 2014–2020 lub PS 2023–2027 uprawnieni są do 5-letniej premii z tytułu zadrzewień na ich pielęgnację i utrzymanie, w wysokości ok. 2,5 tys. zł/ha/rok. Wsparcie to zapewni realizację długotrwałych celów środowiskowych i korzyści finansowych dla rolnika tj. rekompensatę za podjęte zobowiązania.

Na interwencję Tworzenie zadrzewień śródpolnych przewidziano w PS 2023-2027 budżet 6 mln. euro.

Od 2023 r. w ramach PS 2023-2027 oprócz kontynuacji działań zadrzewieniowych uruchomione zostało wsparcie na zakładanie i utrzymanie systemów rolno-leśnych.

Jest to użytkowanie gruntu rolnego, na którym drzewa lub krzewy są zintegrowane z uprawą rolną na tym samym obszarze. To wielofunkcyjne użytkowanie gruntu przynosi korzyści środowiskowo-klimatyczne, dzięki zwiększeniu infiltracji oraz ochronie wód powierzchniowych. Systemy rolno-leśne, w których drzewa i krzewy stanowią część pastwiska dają zwierzętom schronienie przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi, dzięki temu podnoszą ich dobrostan, co przekłada się na poprawę produktywności i stanu zdrowia zwierząt.

Mając na uwadze wielokierunkowe funkcje systemów rolno-leśnych w PS 2023-2027 przewidziano wparcie na ich założenie, w wysokości od ok. 3 tys. zł/ha do 7 tys. zł/ha oraz 5-letnią premię na ich utrzymanie, w wysokości 300 zł/ha/rok. W PS 2023-2027 na założenie systemów rolno-leśnych przewidziano budżet 6 mln. euro.

Więcej informacji, dotyczących wsparcia na tworzenie zadrzewień, jak również zakładanie systemów rolno-leśnych ramach PS na lata 2023-2027 można znaleźć w zakładce: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/inwestycje-i-premie-lesnozadrzewieniowe.