Zakwas z kiszonych buraków
18.10.2022
W dniu 26 września 2022 roku na Listę Produktów Tradycyjnych został wpisany w kategorii: Napoje (alkoholowe i bezalkoholowe): „zakwas z kiszonych buraków”.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Naturalnie mętny, niefiltrowany
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Przyjmuje kształt naczynia, w którym się znajduje
Wielkość
Wielkość w zależności od zastosowanego naczynia
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Barwa ciemno czerwona
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Konsystencja płynna
Smak i zapach
Lekko słodkawo-kwaskowaty smak, wyczuwalny smak buraczka ćwikłowego oraz czosnku
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Burak jest obok marchwi, najpowszechniej uprawianym warzywem korzeniowym w Polsce. Można go spożywać zarówno na surowo np. w surówce, jak i po ugotowaniu np. w zupie. Powszechnie wiadomo, że smak soku ze świeżego buraka jest nieco mdły, ziemisty, a czasem nawet drażniący, ale już zakwas z kiszonego buraka jest lekko kwaśny, o wyczuwalnym smaku buraka ćwikłowego oraz czosnku. Walory smakowe zakwasu z kuszonego buraka są efektem/wynikają z fermentacji, podczas której wywar zmienia swój smak na łagodniejszy. Zakwas jest całkowicie naturalny, nie zawiera żadnych dodatków chemicznych ani sztucznych aromatów. Kolor, smak i zapach pochodzą tylko ze świeżych, dojrzałych, zdrowych buraków ćwikłowych, czosnku, soli oraz wody.
Kiszenie to tradycyjna metoda konserwacji warzyw na zimę, dzięki której stają się jeszcze zdrowsze i smaczniejsze niż spożywane na surowo. Zakwas z buraka kiszonego to nasza polska tradycja. Stanowi podstawę polskiej kuchni. W swojej pracy „Żywność”, w rozdziale „Zupy z warzyw i owoców” Janusz Czapski pisze, że „W Polsce najbardziej znaną zupą warzywną jest barszcz buraczany. Typowy barszcz otrzymuje się, a właściwie otrzymywano, z poddanych fermentacji mlekowej buraków ćwikłowych”. Szczególnie ważne było kiszenie buraków przed świętami Bożego Narodzenia, gdyż nie wyobrażano sobie dobrego barszczu na wigilię bez zakwasu z buraków kiszonych i samych buraków. Jak pisze w swojej książce „Kucharz Polski 1635 praktycznych przepisów smacznych, tanich i wystawnych obiadów” Maria Śleżańska, „dobroć barszczu zależy od świeżego kwasu burakowego”. Kiedyś zakwas z kiszonych buraków dodawano także do bigosu z kiszonej kapusty lub kapusty słodkiej. Dziś, możemy wyczarować z buraków kiszonych nie tylko barszcz, ale wiele innych smacznych dań.