Premiera filmu “Polmission. Tajemnica paszportów” w Johannesburgu, RPA
27.10.2022
Podczas II wojny światowej, w ramach tzw. „akcji paszportowej”, Grupa Ładosia w porozumieniu z polskim rządem w Londynie, realizowała tajny plan ratowania Żydów. Dzięki fałszywie wypełnianym paszportom neutralnych państw, polscy dyplomaci w Szwajcarii i żydowscy aktywiści uratowali z Holokaustu co najmniej kilkuset Żydów. Paszporty krajów latynoskich, głównie Paragwaju, Salwadoru, Hondurasu, Boliwii, Peru i Haiti, chroniły swoich posiadaczy w gettach przed wywózką do niemieckich obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano do obozów dla internowanych, gdzie mieli większe szanse na przeżycie i pewna część z nich doczekała końca wojny.
W dniu 27.10.2022 r. Ambasada RP w Pretorii, we współpracy z Centrum Holokaustu i Ludobójstwa w Johannesburgu oraz Telewizją Polską, zorganizowała w Johannesburgu premierowy pokaz dokumentalnego filmu w reżyserii Jacka Papisa pt. „Polmission. Tajemnice paszportów”.
Mduduzi Ntuli, kierownik sekcji ds. rozwoju edukacji JH&GC moderował wydarzenie, a także w imieniu Centrum wygłosił słowo wstępne. Kierownik Wydziału Polityczno-Ekonomicznego w Ambasady RP w Pretorii, Jarosław Spyra przybliżył zgromadzonym widzom tło historyczne wydarzeń przedstawionych w prezentowanym filmie, wspomniał Grupę Ładosia i mówił na temat akcji ratowania Żydów przez polskich dyplomatów i środowiska żydowskie. Widzowie mieli także okazję wysłuchać nagranej wypowiedzi reżysera filmu Jacka Papisa, który poruszył tematy dotyczące powstania scenariusza i realizacji filmu. Reżyser podkreślił, że film jest rezultatem jego prywatnego dochodzenia, mającego na celu ukazanie skali udziału polskiego rządu na uchodźstwie w ratowaniu Żydów. Wspomniał również Tadeusza Romera, polskiego polityka i dyplomatę, organizatora pomocy dla polskich uchodźców żydowskiego pochodzenia w Japonii i w Szanghaju, który będzie bohaterem jego kolejnego filmu.
Film „Polmission. Tajemnice paszportów” jest kontynuacją filmu "Paszporty Paragwaju", produkcji filmowej Instytutu Pamięci Narodowej. Przedstawia wątek jednej z największych i najbardziej zagadkowych akcji ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Opowiada o dalszych losach Ocalonych dzięki działalności polskiej dyplomacji i polskiego wywiadu, we współpracy z międzynarodowymi organizacjami. Dokument składa się z wielu wywiadów, materiałów historycznych oraz wypowiedzi historyków, rozszerzających nasze spojrzenie na całą sytuację, czas oraz zachodzące zdarzenia. Głównymi rozmówcami są bezpośrednio Ocaleni lub ich potomkowie, co sprawia, że film jest także dokumentacyjnym zapisem niezwykłych, jednostkowych losów.
Po projekcji widzowie mogli podzielić się swoimi wrażeniami z filmu. Dla niektórych z nich, tematyka filmu nawiązywała również w jakimś stopniu do losów ich rodzin.
Zdjęcie: Ntombenhle Mpungose/Centrum Holokaustu i Ludobójstwa w Johannesburgu
